Σαν σήμερα, πριν από 32 χρόνια, γράφτηκε η πιο μαύρη σελίδα του ελληνικού αθλητισμού. Είκοσι ένας άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους, λίγα λεπτά μετά τη λήξη της αναμέτρησης του Ολυμπιακού με την ΑΕΚ.
Τραγωδία. Οι λέξεις αδυνατούν να περιγράψουν τις εικόνες. Φρίκη.
Θυμός, αφού τρεις δεκαετίες μετά, δεν βρέθηκε ο ένοχος και δεν αποδόθηκαν ευθύνες.
Είκοσι μία ψυχές χάθηκαν, αλλά η μνήμη τους παραμένει ισχυρή όσο ποτέ. Το σύνθημα που δονεί τις εξέδρες, σε κάθε παιχνίδι του Ολυμπιακού, «αδέλφια ζείτε, εσείς μας οδηγείτε…», φανερώνει ότι ο ομφάλιος λώρος με το παρελθόν δεν θα κοπεί ποτέ.
Το τουρνικέ της παλιάς Θύρας 7 του «Γ. Καραϊσκάκης» παραμένει ακόμα στη θέση του… Εκεί παγωμένο να θυμίζει σε όλους την αδικία που επιφυλάσσει κάποιες φορές η ζωή και ένα «γιατί;» να πλανάται…
Η τραγική ειρωνεία; Ο Ολυμπιακός εκείνη τη μέρα πέτυχε μία από τις μεγαλύτερες νίκες της ιστορίας του συντρίβοντας με 6-0 την ΑΕΚ.
Το χρονικό του δράματος
Η 20ή αγωνιστική του πρωταθλήματος του 1981 περιλαμβάνει το ντέρμπι ανάμεσα στον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ στο γήπεδο «Καραϊσκάκη» και οι ποδοσφαιρόφιλοι περιμένουν να θαυμάσουν τα μεγάλους άσους των δύο ομάδων. Σαργκάνης, Νοβοσέλατς, Νικολούδης, Αναστόπουλος, Οικονομόπουλος, Αρδίζογλου, Μπάγεβιτς, Μαύρος είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους το «Καραϊσκάκη» έχει αρχίσει να δέχεται τον κόσμο από τις 12.00, ενώ η έναρξη του αγώνα είναι προγραμματισμένη για τις 15.15.
Εισιτήρια; Ούτε για δείγμα! Οι 35.450 που είχαν εξασφαλίσει το «μαγικό χαρτάκι», χιλιάδες ακόμη που είχαν εξασφαλίσει είσοδο με διάφορους τρόπους κι όσοι βρίσκονταν έξω από το γήπεδο Καραϊσκάκη αδημονούσαν για το εναρκτήριο σφύριγμα του διαιτητή. Οι πιο άτυχοι είχαν στήσει το αυτί στο ραδιόφωνο, από όπου άκουγαν τα πρώτα νέα.
Το σκηνικό είναι ιδανικό για μια όμορφη ποδοσφαιρική ημέρα. Ο καιρός ήταν πολύ καλός και φαινόταν να έχει τις καλύτερες διαθέσεις για το ντέρμπι.
Ο αγώνας αρχίζει και ο Ολυμπιακός δείχνει να θέλει πολύ τη νίκη και, καθώς περνάει ο χρόνος, οι «ερυθρόλευκοι» επιβάλλουν τον ρυθμό τους και οδεύουν προς τη νίκη. Τα γκολ μπαίνουν το ένα μετά το άλλο, όπως και τα λεπτά κυλούν. Οι Γαλάκος (τρις), Κουσουλάκης, Ορφανός και Βαμβακούλας δίνουν απέραντη χαρά στους οπαδούς τους, «σκορπίζοντας» την ΑΕΚ με 6-0. Ο πίνακας του γηπέδου δείχνει 84’ στο τελευταίο γκολ του Ολυμπιακού με τον Νίκο Βαμβακούλα.
Η ώρα για τους πανηγυρισμούς πλησίασε, αλλά κάποιοι βιάζονται και θέλουν να τρέξουν στα είδωλά τους και ο κόσμος από τη ΘΥΡΑ 7 προσπαθεί να μετακινηθεί προς τη ΘΥΡΑ 1. Το πλήθος παραληρεί. Συνθήματα θριάμβου ηχούν στο «Καραϊσκάκη», αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Οι νικητές πρέπει να γίνουν ένα με το κοινό τους.
Να πανηγυρίσουν όλοι μαζί αυτό το κατόρθωμα. Το πιο ζωντανό κομμάτι των φιλάθλων του Ολυμπιακού βρισκόταν στη Θύρα 7. Οι περισσότεροι έτρεξαν, ώστε να φτάσουν στη Θύρα 1 και να αντικρίσουν από κοντά τους ήρωες ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού.
Κάπου εδώ, πλέον, αρχίζει να διαδραματίζεται το χρονικό της τραγωδίας.
16.58: Ένας εκ των θεατών γλιστράει σε ένα μαξιλαράκι και κυλάει στα σκαλιά, φτάνοντας μπροστά από την πόρτα. Αυτή, κλειστή για μερικούς, μισόκλειστη για άλλους, εμπόδιζε την αποσυμφόρηση του χώρου. Κατεβαίνοντας οι φίλαθλοι, ο ένας πέφτει πάνω στον άλλο, αφού δεν μπορούσαν να δουν τι συμβαίνει μπροστά τους. Επικρατεί συνωστισμός και ασφυξία.
Οι πρώτοι προσπαθούσαν να φωνάξουν σε αυτούς που ακολουθούσαν κατά κύματα, αλλά μέσα στην απαράμιλλη χαρά κανείς δεν μπορούσε να ακούσει τίποτα. Οι φίλαθλοι πέφτουν και καταπλακώνονται μεταξύ τους και η τραγωδία παίρνει σάρκα και οστά.
Οι αστυνομικοί ξεριζώνουν την πόρτα, για να βγουν όσοι μπορούν. Δεκαεννέα άτομα δεν τα κατάφεραν, καθώς είχαν ήδη χάσει τη ζωή τους. Λίγο αργότερα θα ξεψυχήσει ακόμη ένας στο «Τζάνειο» Νοσοκομείο του Πειραιά, όπου μεταφέρονταν οι σοβαρά τραυματισμένοι.
Έξι μήνες αργότερα θα προστεθεί ακόμη ένας άνθρωπος στον τραγικό κατάλογο των νεκρών, καθώς δεν κατόρθωσε να ξυπνήσει ποτέ από το κώμα στο οποίο έπεσε.
Το ρολόι… σταματάει, σταματάει χωρίς οίκτο για 21 ανθρώπους. Οι τραυματίες ακόμα περισσότεροι.
Όταν το ρολόι στο «Καραϊσκάκη» σταμάτησε…
17.03: Κάποιοι αστυφύλακες κατορθώνουν να «ξεριζώσουν» ένα από τα τουρνικέ και να απεγκλωβίσουν έτσι αρκετό κόσμο.
17.10: Επικρατεί πανδαιμόνιο. Ο κόσμος ουρλιάζει, αλλά οι φωνές μπερδεύονται με τα συνθήματα του θριάμβου. Μόλις έχει λήξει ο αγώνας κι έτσι ουδείς μέσα στο γήπεδο αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει στη θύρα 7.
17.15: Νεκροί και τραυματίες μεταφέρονται με περιπολικά και 13 ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ στο «Τζάνειο» Νοσοκομείο Πειραιά, ενώ έχει σημάνει γενική κινητοποίηση στην αστυνομία και τα νοσοκομεία.
17.30 : Άρχισαν να φτάνουν στο «Τζάνειο» νοσοκομείο οι πρώτοι τραυματίες. Ανάμεσά τους και οι πρώτοι νεκροί. Παράλληλα, αρκετοί φίλαθλοι συγκεντρώνονται έξω από το νοσοκομείο με την αγωνία ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους.
17.50 : Τα τηλεοπτικά δίκτυα (ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ) μεταδίδουν το γεγονός και κάνουν έκκληση σε γιατρούς να προσέλθουν στο «Τζάνειο», ώστε να ενισχύσουν τους εφημερεύοντες, αλλά και σε αιμοδότες. Κινητοποιείται επιπλέον προσωπικό και στο Κρατικό Πειραιώς, όπου μεταφέρονται κάποιοι βαριά τραυματισμένοι.
18.20 : Φτάνουν στο «Τζάνειο» ο υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών κ. Δοξιάδης και οι υφυπουργοί κ.κ. Τσουκαντάς και Αποστολάτος και δίνονται εντολές για ακόμα μεγαλύτερη κινητοποίηση γιατρών και αιμοδοτών. Η προσέλευση του κόσμου μεγαλώνει και ασθενοφόρα συνεχίζουν να διακομίζουν τραυματίες.
18.30 : Το Κέντρο Άμεσης Δράσεως ζητεί από τα πληρώματα των περιπολικών και τους αστυνομικούς εθελοντές αιμοδότες να σπεύσουν στα δύο νοσοκομεία. Εκατοντάδες αστυνομικοί προσφέρουν αίμα.
18.50: Φτάνουν στο «Τζάνειο» ο υπουργός Δημόσιας Τάξης κ. Δαβάκης, ο υφυπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως κ. Αχιλλέας Καραμανλής, ανώτεροι αξιωματικοί της αστυνομίας και παράγοντες και ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού και της ΑΕΚ.
19.00 : Με εντολή του διευθυντή του ΚΑΒ κ. Καραβά ζητείται να τεθεί σε επιφυλακή και το ΚΑΤ, για να δεχθεί τραυματίες που έχουν ανάγκη νευροχειρουργικής επεμβάσεως.
19.15 : Εκατοντάδες άτομα συγκεντρώνονται έξω από το «Τζάνειο» και με αγωνία ζητούν να μάθουν τα ονόματα νεκρών και τραυματιών.
19.30 : Αθρόα είναι η προσέλευση γιατρών και αιμοδοτών, ενώ δεκάδες γυναίκες λιποθυμούν από την αγωνία.
19.40 : Ο υπουργός κ. Δοξιάδης ενημερώνει τον πρωθυπουργό κ. Ράλλη, ο οποίος δίνει εντολή να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα και ενημερώνει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κ. Καραμανλή.
19.45 : Χρειάζεται να «αποκλείσουν» το «Τζάνειο» δυνάμεις των ΜΑΤ, προκειμένου να απομακρύνουν τον κόσμο από την κεντρική είσοδο, για να γίνει πιο εύκολη η πρόσβαση στους γιατρούς και στους αιμοδότες.
20.00 : Σκηνές αλλοφροσύνης διαδραματίζονται στο «Τζάνειο» από τους συγγενείς. Αναγνωρίζονται τα τρία πρώτα θύματα. Είναι οι Γιάννης Κανελλόπουλος, Γιάννης Διαλυνάς και Βασίλης Μάχος. Δυστυχώς ακολούθησαν και άλλοι… Ο αριθμός των νεκρών φτάνει τους 21…
20.15 : Οι αστυνομικοί του 7ου Αστυνομικού Τμήματος αρχίζουν την πραγματογνωμοσύνη στη ΘΥΡΑ 7, αναζητώντας τις αιτίες του τραγικού γεγονότος.
20.30 : Στο «Τζάνειο» φτάνει ο πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, ενώ σοβαρά τραυματίες μεταφέρονται στο Γενικό Κρατικό Πειραιώς και στο ΚΑΤ. Γιατροί και νοσοκόμες βγαίνουν με καταματωμένες τις μπλούζες στους διαδρόμους και φωνάζουν ονόματα τραυματιών. Αρκετοί από τους συγγενείς λιποθυμούν.
20.50 : Τα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα αρχίζουν να μεταδίδουν πένθιμη μουσική, ενώ, παράλληλα, σε ένδειξη πένθους έχουν διακόψει το πρόγραμμά τους.
21.00 : Γύρω στα 300 με 400 άτομα με άγριες διαθέσεις προσπαθούν να μπουν στο στάδιο Καραϊσκάκη και να βρουν τους υπευθύνους. Απομακρύνονται από μία διμοιρία των ΜΑΤ.
21.15 : Ο διοικητής του «Τζάνειου» κ. Απέργης βγαίνει στον διάδρομο και κάνει έκκληση στον κόσμο να απομακρυνθεί από την είσοδο του νοσοκομείου, διότι εμποδίζουν την κυκλοφορία περιπολικών και ασθενοφόρων, ενώ εκκλήσεις για τον ίδιο λόγο γίνονταν και από τα τηλεοπτικά δίκτυα. Ο κόσμος πιέζει για ενημέρωση.
22.00 : Ο κόσμος αρχίζει να απομακρύνεται σιγά – σιγά από τα δύο νοσοκομεία…
Η λίστα των θυμάτων
1. Παναγιώτης Τουμανίδης (14 ετών)
2. Κώστας Σκλαβούνης (16 ετών)
3. Ηλίας Παναγούλης (17 ετών)
4. Γεράσιμος Αμίτσης (18 ετών-οπαδός της ΑΕΚ)
5. Γιάννης Κανελλόπουλος (18 ετών)
6. Σπύρος Λεωνιδάκης (18 ετών)
7. Γιάννης Σπηλιόπουλος (19 ετών)
8. Νίκος Φίλος (19 ετών)
9. Γιάννης Διαλυνάς (20 ετών)
10. Βασίλης Μάχας (20 ετών)
11. Ευστράτιος Πούπος (20 ετών)
12. Μιχάλης Κωστόπουλος (21 ετών)
13. Ζωγραφούλα Χαϊρατίδου (23 ετών)
14. Σπύρος Ανδριώτης (24 ετών)
15. Κώστας Καρανικόλας (26 ετών)
16. Μιχάλης Μάρκου (27 ετών)
17. Κώστας Μπίλας (28 ετών)
18. Αναστάσιος Πιτσόλης (30 ετών)
19. Αντώνης Κουρουπάκης (34 ετών)
20. Χρήστος Χατζηγεωργίου (34 ετών)
21. Δημήτριος Αδαμόπουλος (40 ετών).
Επιμέλεια: Γιώργος Περράκης
