Oρμονικά έξυπνη διατροφή και αδυνάτισμα (μέρος 33ο)

Φιλήμων Χατζηπαναγιώτου, Ιατρός Αντιγήρανσης και Προαγωγής Υγείας

www.drfilimon.gr

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

ΓΥΡΙΣΤΕ ΤΟΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΔΙΑΚΟΠΤΗ ΤΟΥ ΛΙΠΟΥΣ

Πώς γυρίζουμε τον κυτταρικό διακόπτη του λίπους; Σας παρουσιάζουμε τώρα την κύρια ορμόνη που παχαίνει τον άνθρωπο και τον αρρωσταίνει ασυναγώνιστα. Αλλά αυτό θα αναλυθεί σε ξεχωριστά άρθρα. Έχετε ήδη μάθει από αυτή τη σειρά άρθρων ότι τα επίπεδα γλυκογόνου μπορούν να επηρεάσουν δραματικά τον βαθμό στον οποίο το σώμα σας καίει λίπος.

Αν η αποθήκη σας γλυκογόνου παραμένει φουλαρισμένη, θα καίτε πολύ λίγο λίπος. Αν εξαντληθεί, οι φούρνοι καύσης λίπους των κυττάρων σας θα αρχίσουν να δουλεύουν στο φουλ. Όμως, πώς ακριβώς λειτουργεί όλο αυτό; Και πώς σχετίζεται με τον επιμερισμό θρεπτικών στοιχείων και το χτίσιμο οστών-μυών που αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο; Το κλειδί είναι μια ορμόνη που καλείται ινσουλίνη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τα επίπεδα ινσουλίνης ανεβαίνουν, όποτε και τα επίπεδα σακχάρου αίματος ανεβαίνουν. Κι αυτό επειδή το πρώτιστο καθήκον της ινσουλίνης είναι να μετακινήσει τη γλυκόζη -τη μορφή σακχάρου που το σώμα σας χρησιμοποιεί για ενέργεια- από την κυκλοφορία του αίματος και να τη βάλει μέσα στα μυϊκά σας κύτταρα ή στο συκώτι. Άπαξ και μπει μέσα στους μυς ή στο συκώτι σας, η γλυκόζη μπορεί να καεί ως καύσιμο ή να αποθηκευτεί ως γλυκογόνο για μεταγενέστερη χρήση. Αυτός, παρεμπιπτόντως, είναι και ο τρόπος με τον οποίο το σώμα σας προλαβαίνει τη δημιουργία επικίνδυνα υψηλών επιπέδων σακχάρου αίματος, όπως συμβαίνει στο διαβήτη τύπου 2.

Εδώ είναι που εμπλέκεται η τροφή: Σε αντίθεση με την πρωτεΐνη και τα λιπαρά -τα οποία ανυψώνουν ελάχιστα (μόνο κάποια αμινοξέα πρωτεϊνών σε μεγάλες ποσότητες) έως καθόλου (τα λιπαρά) τα επίπεδα σακχάρου αίματος- οι υδατάνθρακες, όπως το άμυλο και η ζάχαρη, μετατρέπονται γρήγορα σε γλυκόζη κατά την πέψη και απορροφούνται μέσα στην κυκλοφορία του αίματος. Έτσι, όσο περισσότερους υδατάνθρακες τρώτε, τόσο υψηλότερα και γρηγορότερα ανεβαίνει το σάκχαρο αίματος.

Σε τι φταίει η ινσουλίνη; Όταν τα αποθέματα γλυκογόνου είναι γεμάτα, η ινσουλίνη βάζει μπρος τη διαδικασία αύξησης τόσο των μυών-οστών όσο και του λίπους. Αυτό επί της ουσίας εγγυάται ότι δεν θα καίτε κανένα από τα δύο για ενέργεια. Ενώ ακούγεται καλό για τους τρικέφαλούς σας, αποτελεί τρομακτικό σενάριο για την κοιλιά σας. Στο κάτω – κάτω, η όλη ιδέα είναι να λιγοστέψει η κοιλιά και όχι να μεγαλώσει. Όμως θυμηθείτε, η δουλειά της ινσουλίνης είναι να μετακινήσει γρήγορα τη γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος. Αυτό είναι αναγκαίο για να διατηρούνται υγιεινά τα επίπεδα σακχάρου του αίματος.

Συνεπώς, αν δεν υπάρχει χώρος στους μυς σας για να αποθηκεύσουν γλυκόζη, τότε το σώμα σας θα στραφεί στο να χρησιμοποιήσει όσο περισσότερη γίνεται από εκείνη τη γλυκόζη που κυκλοφορεί στο αίμα σας. Κι αυτό σημαίνει ότι δεν θα θέλει να παρέχει στους μυς σας ενέργεια από καμία άλλη πηγή, ούτε δηλαδή από το λίπος που κουβαλάτε στη μέση σας.

Το πρόβλημα είναι ότι, όταν τρώτε περισσότερους υδατάνθρακες από όσους μπορούν να καούν άμεσα -και τα αποθέματά σας γλυκογόνου είναι φουλαρισμένα- στο σώμα σας μένει μόνο μία επιλογή: Να αρχίσει να μετατρέπει την περισσή γλυκόζη από όλους αυτούς τους υδατάνθρακες σε λίπος. Η γλυκόζη τότε εκτρέπεται μακριά από τα μυϊκά σας κύτταρα -όπου βρίσκεται το γλυκογόνο- και κατευθύνεται προς τα λιποκύτταρά σας. Και τούτο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιμερισμού θρεπτικών στοιχείων, μολονότι της μορφής που σίγουρα δεν επιθυμείτε.

Το συμπέρασμα: Όταν το γλυκογόνο (αποθέματα γλυκόζης) έχει εξαντλήσει τη μέγιστη χωρητικότητα μέσα μας, η ινσουλίνη είναι δίκοπο μαχαίρι. Σας βοηθάει να χτίσετε μυς -εφόσον παρέχετε επίσης τα κατάλληλα θρεπτικά στοιχεία και την κατάλληλη μορφή άσκησης- αλλά αποφέρει και περισσότερο λίπος. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι «ειδικοί» πιστεύουν ότι δεν γίνεται να χτιστούν μυς, χωρίς να αυξηθεί και το σωματικό λίπος, όπως επισημάνθηκε σε προηγούμενο άρθρο αυτής της σειράς.

Και τώρα τα καλά νέα: Τα χαμηλά επίπεδα γλυκογόνου αλλάζουν την απόκριση του σώματός σας στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη εξακολουθεί να σηματοδοτεί στο σώμα σας το χτίσιμο μυών -υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις, πάντα- αλλά δεν μπλοκάρει πια την ικανότητά σας να καίτε λίπος. Γιατί; Επειδή το σώμα σας είναι έξυπνο. Θέτει την αναπλήρωση των επιπέδων σας γλυκογόνου ως προτεραιότητα, ώστε να υπάρχουν, αν τυχόν παραστεί επείγουσα ανάγκη.

Έτσι απορροφά μέσα στους μυς σας όσους υδατάνθρακες τρώτε, για να αποθηκευτούν ως γλυκογόνο. Η συνέπεια είναι ότι το σώμα σας χρειάζεται να στραφεί στο λίπος -όπως σε εκείνο που έχει μαζευτεί στην κοιλιά σας- ως την κύρια πηγή καυσίμου. Εδώ που τα λέμε, αν το σώμα σας ήταν να συνεχίσει να καίει υδατάνθρακες, θα περιόριζε τη δυνατότητά του να αναπληρώνει το γλυκογόνο. Ή, για να το πούμε σε επίκαιρους όρους, εξοικονομείς χρήματα πολύ ταχύτερα, αν δεν τα ξοδεύεις.

Στη φάση αυτή, είναι σαν να έχετε έναν εσωτερικό τροχονόμο που εκτρέπει τη γλυκόζη μακριά από την κοιλιά και προς τους μυς-οστά σας. Έτσι τα μυϊκά-οστικά σας κύτταρα βρίσκονται σε κατάσταση αύξησης, αλλά τα λιποκύτταρά σας είναι σε κατάσταση αποδόμησης. Κι αυτό σημαίνει ότι έχετε δημιουργήσει το ιδανικό εσωτερικό περιβάλλον για αναμόρφωση του σώματός σας. Σκεφτείτε το σαν να γυρίζετε τον κυτταρικό διακόπτη που σας επιτρέπει να καίτε λίπος, καθώς χτίζετε μυς και οστά.

Όμως, θα συνεχίσουμε στο επόμενο.

(ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι αναγνώστες μπορούν να βρίσκουν προηγούμενα άρθρα της σειράς κλικάροντας στις συνδέσεις – links που ακολουθούν κάτω από το άρθρο ή αναζητώντας τα βάζοντας το όνομα του συγγραφέα στη μηχανή αναζήτησης του zougla.gr. Επίσης στο site του ιατρού drfilimon.gr)

Ο Φιλήμων Χατζηπαναγιώτου είναι γιατρός Αντιγήρανσης