In Vitro Maturation
Η in-vitro ωρίμανση ωαρίων είναι μια νέα και αποτελεσματική μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Με τη διαδικασία αυτή οι γυναίκες δεν είναι απαραίτητο να υποβληθούν σε ορμονική θεραπεία προκειμένου να παράγουν μεγάλο αριθμό ώριμων ωαρίων. Αντίθετα, ανώριμα ωάρια συλλέγονται από τις ωοθήκες της γυναίκας και ωριμάζουν στο εργαστήριο.
Το κυριότερο πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι δεν χορηγούνται στις γυναίκες φάρμακα ορμονικής διέγερσης ή γοναδοτροπίνες πριν την ημέρα της συλλογής των ωαρίων, όπως συμβαίνει σε κάθε συμβατικό κύκλο εξωσωματικής. Κατά συνέπεια ποικίλες παρενέργειες των φαρμάκων όπως το σύνδρομο της υπερδιέγερσης των ωοθηκών και οι σοβαρές επιπλοκές που μπορεί αυτό να παρουσιάσει, αποφεύγονται.
Τα ωάρια συλλέγονται ανώριμα και αφού ωριμάσουν στο εργαστήριο γονιμοποιούνται και στη συνέχεια επανατοποθετούνται στη μήτρα της γυναίκας, όπως ακριβώς συμβαίνει και σε συμβατικό κύκλο εξωσωματικής.
Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται κυρίως σε νέες γυναίκες, ηλικίας κάτω των 40 ετών, που έχουν πολλά ωοθυλάκια στις ωοθήκες τους.
Γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες ή με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι οι καλύτερες υποψήφιες για την εφαρμογή αυτής της πρωτοποριακής μεθόδου. Επίσης, η θεραπεία αυτή είναι κατάλληλη και για γυναίκες οι οποίες έχουν επανειλημμένα παράγει έμβρυα χαμηλής ποιότητας ή δεν έχουν αντιδράσει όπως θα έπρεπε στην ορμονική θεραπεία. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις γυναίκες που έχουν ξεκινήσει συμβατικό κύκλο εξωσωματικής με ορμονική διέγερση επιλέγουν αυτή τη μέθοδο στην πορεία, αν παρουσιάσουν σημάδια ωοθηκικής υπερδιέγερσης και πολύ υψηλά επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα τους.
Η αλλαγή στη θεραπεία κατά τη διάρκεια του κύκλου είναι απαραίτητη προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχιση της εξωσωματικής και να προστατευθεί η υγεία της ασθενούς. Η in-vitro ωρίμανση ωαρίων είναι κατάλληλη και για δότριες ωαρίων, ώστε να μειωθεί η ποσότητα των φαρμάκων που πρέπει να πάρουν και θεωρητικά να μειωθεί και ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών. Τέλος είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε πως η μέθοδος αυτή σε συνδυασμό με την κατάψυξη των παραγομένων εμβρύων είναι η καλύτερη επιλογή για τις γυναίκες που βρίσκονται σε πρόγραμμα χημειοθεραπείας, προκειμένου να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους.
Η διαδικασία του IVM
Η in-vitro ωρίμανση ωαρίων είναι πολύ εύκολη θεραπευτική μέθοδος και απαιτεί πολύ λιγότερο χρόνο σε σχέση με τη συμβατική εξωσωματική. Όλη η διαδικασία περιλαμβάνει δύο με τρεις υπερηχογραφικούς ελέγχους. Ο πρώτος πραγματοποιείται τη 2η με 3η μέρα του κύκλου και ο δεύτερος μεταξύ 6ης και 9ης ημέρας, προκειμένου να ελεγχθεί η κατάσταση του ενδομητρίου και να μετρηθεί το μέγεθος και ο αριθμός των αναπτυσσομένων ωοθυλακίων. Η συλλογή των ωαρίων πραγματοποιείται συνήθως μεταξύ 9ης και 14ης μέρας του κύκλου. Μία ένεση Human Horionic Gonadotropin (hCG) (Pregnyl), για την επίτευξη ωορρηξίας και την τελική ωρίμανση των ωαρίων, γίνεται περίπου 36 ώρες πριν την ωοληψία.
Η συλλογή των ωαρίων γίνεται με διακολπική παρακέντηση των ωοθυλακίων με συνεχή υπερηχογραφικό έλεγχο. Χρησιμοποιείται ειδική βελόνα παρακέντησης και όλη η διαδικασία διαρκεί 30 με 40 λεπτά. Τα ανώριμα ωάρια τοποθετούνται σε κατάλληλο υγρό ωρίμανσης όπου και παραμένουν για 24 με 48 ώρες. Τα ώριμα ωάρια γονιμοποιούνται με τη μέθοδο της μικρογονιμοποίησης (ICSI). Η μεταφορά των εμβρύων πραγματοποιείται 2 με 5 ημέρες μετά την ημέρα της ωοληψίας. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, με την εμβρυομεταφορά, είναι απαραίτητη η χορήγηση κάποιας φαρμακευτικής αγωγής στις γυναίκες για την υποστήριξη του ενδομητρίου και της υποκείμενης εγκυμοσύνης.
Η επιτυχία αυτής της μεθόδου εξαρτάται κυρίως από τον αριθμό των ωοθηλακίων και τον αριθμό και την κατάσταση των ωαρίων που συλλέγονται. Το ποσοστό επιτυχίας αυτής της διαδικασίας μπορεί να φτάσει και το 35 με 40%.
Κατάψυξη εμβρύων, ή IVM, για γυναίκες με καρκίνο;
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι ο αριθμός των γυναικών που πάσχουν από διαφόρους τύπους καρκίνου συνεχώς αυξάνεται, προσβάλλοντας μάλιστα γυναίκες νεαρής ηλικίας. Μέχρι πρόσφατα οι γυναίκες αυτές είχαν περιορισμένες επιλογές όσον αφορά στους τρόπους διατήρησης της γονιμότητάς τους για το μέλλον. Συνήθως έμπαιναν σε κύκλο εξωσωματικής και κατέψυχαν στο τέλος τα παραγόμενα έμβρυα. Πολλές γυναίκες όμως, για διάφορους λόγους αδυνατούν να μπουν σε όλη αυτή τη διαδικασία. Μερικοί από τους λόγους αυτούς είναι οι ακόλουθοι:
• Κάποιες γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία δεν έχουν τα χρονικά περιθώρια να ολοκληρώσουν έναν κύκλο εξωσωματικής πριν ξεκινήσουν χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες.
• Πολλές γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με τον καρκίνο σε πολύ νεαρή ηλικία και κατά συνέπεια δεν έχουν σύντροφο για τη γονιμοποίηση των ωαρίων και την παραγωγή εμβρύων για κατάψυξη.
• Οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού, οι οποίες έχουν χρόνο ανάμεσα στην εγχείρηση και τη χημειοθεραπεία, αδυνατούν να ξεκινήσουν ένα κύκλο εξωσωματικής λόγω υψηλών επιπέδων οιστρογόνων στο αίμα.
Η ανάπτυξη της in-vitro ωρίμανσης ωαρίων σε συνδυασμό με την κατάψυξή τους προσέφερε νέες εναλλακτικές λύσεις στις γυναίκες αυτές. Το ποσοστό επιτυχίας της μεθόδου αυτής συνεχώς αυξάνεται με αποτέλεσμα να αποτελεί την πιο κατάλληλη επιλογή για τις γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για το μέλλον.
Θάνος Παράσχος, μαιευτήρας- γυναικολόγος
