Ζήσης Ψάλλας
Η μουσική απόλαυση είναι ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο που αξίζει να διερευνηθεί περαιτέρω, προκειμένου να κατανοήσουμε γιατί η μουσική μας προκαλεί ευχαρίστηση.
Γάλλοι νευροεπιστήμονες χρησιμοποίησαν το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) για να συνδέσουν τα ρίγη που φέρνει η μουσική με περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην ενεργοποίηση συστημάτων ανταμοιβής και ευχαρίστησης. Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο περιοδικό Frontiers in Neuroscience.
Όταν οι συμμετέχοντες παρουσίασαν ρίγη, ο Chabin παρατήρησε συγκεκριμένη ηλεκτρική δραστηριότητα στον κογχομετωπιαίο φλοιό (orbitofrontal cortex), μια περιοχή που εμπλέκεται στη συναισθηματική επεξεργασία, στον δεξιό κροταφικό λοβό (right temporal lobe) μια περιοχή στη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου που ασχολείται με την ακουστική επεξεργασία και τη μουσική εκτίμηση, καθώς και σε μια τρίτη περιοχή του μεσαίου εγκεφάλου που εμπλέκεται στον έλεγχο της κίνησης.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 18 υγιείς συμμετέχοντες -11 γυναίκες και 7 άνδρες. Είχαν μέση ηλικία 40 ετών, ήταν ευαίσθητοι στη μουσική ανταμοιβή, και συχνά βίωναν ρίγη. Επίσης, είχαν μια σειρά μουσικών ικανοτήτων. Πραγματοποιήθηκε σάρωση EEG υψηλής πυκνότητας καθώς οι συμμετέχοντες άκουσαν 15 λεπτά αποσπάσματα των 90 πιο απολαυστικών μουσικών κομματιών τους. Κατά την ακρόαση, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν την υποκειμενική ευχαρίστησή τους και να δείξουν πότε ένιωσαν ρίγη. Συνολικά, αναφέρθηκαν 305 ρίγη, διάρκειας 8,75 δευτερολέπτων, κατά μέσο όρο. Αυτά τα ευρήματα υπονοούαν αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα σε περιοχές που προηγουμένως είχαν συνδεθεί με τη μουσική απόλαυση σε μελέτες που χρησιμοποίησαν PET και fMRI.
Το EEG είναι μια μη επεμβατική, πολύ ακριβής τεχνική που σαρώνει ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία προκαλούνται από την εγκεφαλική δραστηριότητα χρησιμοποιώντας αισθητήρες τοποθετημένους σε όλη την επιφάνεια του τριχωτού της κεφαλής. Όταν βιώνετε μουσικά ρίγη, ηλεκτρικά σήματα χαμηλής συχνότητας που ονομάζονται “δραστηριότητα θήτα” -ένας τύπος δραστηριότητας που σχετίζεται με την επιτυχή απόδοση της μνήμης στο πλαίσιο των υψηλών ανταμοιβών και της μουσικής εκτίμησης- είτε αυξάνεται είτε μειώνεται στις περιοχές του εγκεφάλου που συμμετέχουν στη μουσική επεξεργασία.
Η μουσική, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να μην έχει κανένα βιολογικό όφελος για εμάς. Ωστόσο, η έκκριση της ντοπαμίνης και του συστήματος ανταμοιβής στην επεξεργασία της μουσικής απόλαυσης υποδηλώνει μια αρχαία λειτουργία της μουσικής.
