Ζήσης Ψάλλας
Οι στατιστικές λένε ότι οι άνθρωποι στις αναπτυγμένες δυτικές χώρες είναι καθιστοί για περισσότερες από 13 ώρες την ημέρα. Όμως οι καρέκλες είναι θανατηφόρες. Αυτό το συμπέρασμα το στηρίζουν πάνω από 20 μελέτες που έγιναν τις τελευταίες δύο δεκαετίες και στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 800.000 άτομα.
Για παράδειγμα, το 2010, το περιοδικό Circulation δημοσίευσε μια έρευνα που διενεργήθηκε σε 8.800 ενήλικες και είχε διάρκεια επτά χρόνια. Όσοι κάθονταν περισσότερες από 4 ώρες την ημέρα παρακολουθώντας τηλεόραση είχαν κατά 46% αυξημένη πιθανότητα να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία σε σύγκριση με εκείνους που έβλεπαν τηλεόραση για λιγότερες από 2 ώρες.
Πολλά από τα οφέλη της ορθοστασίας και του περπατήματος εντοπίστηκαν σε μελέτες που πραγματοποίησε ο James Levine, ενδοκρινολόγος της Mayo Clinic, με τους συνεργάτες του. Για να μετρήσουν την καθιστική ζωή και την κίνηση, χρησιμοποίησαν εσώρουχα Spandex στα οποία πρόσθεσαν μικροσκοπικούς αισθητήρες που αντιλαμβάνονταν την κίνηση του σώματος προς 13 κατευθύνσεις κάθε μισό δευτερόλεπτο. Έδωσαν αυτά τα εσώρουχα σε χωρικούς που ζούσαν γύρω από μια φυτεία μπανάνας στην Τζαμάικα, σε κατοίκους του Κίνγκστον -πρωτεύουσα της Τζαμάικα- και σε κατοίκους πόλεων των ΗΠΑ, για να μελετήσουν την κίνησή τους επί 10 ημέρες. Τι διαπιστώθηκε; Οι άνθρωποι στις αγροτικές περιοχές της Τζαμάικα περπατούν δύο φορές περισσότερο τόσο από τους ανθρώπους που ζουν στο Κίνγκστον όσο και από τους κατοίκους των σύγχρονων αμερικανικών πόλεων. Οι αγρότες κάθονται 3 ώρες την ημέρα, ενώ οι σημερινοί εργαζόμενοι μπορεί να βρίσκονται καθισμένοι στις καρέκλες τους 15 ώρες.
Ο Levine και οι συνεργάτες του έκαναν μελέτες που είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Συνέκριναν, για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας τα «μαγικά εσώρουχα», αδύνατους και παχύσαρκους ανθρώπους που ζούσαν σε παρόμοια περιβάλλοντα και είχαν παρόμοιες δίαιτες και θέσεις εργασίας. Αυτό αποκάλυψε ότι οι παχύσαρκοι κάθονταν 2,25 ώρες την ημέρα περισσότερο. Οι αδύνατοι έκαιγαν 350 περισσότερες θερμίδες ημερησίως με το περπάτημα.
Σε ένα άλλο πείραμα που δημοσιεύθηκε το 1999 ζητήθηκε από 16 αδύνατα άτομα να τρώνε κάθε ημέρα περισσότερο φαγητό, ενώ παρακολουθούνταν προσεκτικά. Κάθε εθελοντής λάμβανε 1.000 θερμίδες περισσότερες από αυτές που χρειάζονταν ημερησίως. Μετά από οκτώ εβδομάδες είχαν λάβει συνολικά 56.000 επιπλέον θερμίδες. Κι όμως δεν κέρδισαν σχεδόν καθόλου σωματικό λίπος. Πώς παρέμειναν λεπτοί; Οι αισθητήρες των εσωρούχων έδειξαν ότι αυξήθηκαν σημαντικά τα επίπεδα κίνησής τους, αν και κανένας δεν ανέφερε ότι έκανε κάτι συνειδητά για να αυξήσει τη φυσική του δραστηριότητα.
