Ζήσης Ψάλλας
Τα βακτήρια της λέπρας μπορεί να κρύβουν το μυστικό για την ασφαλή αποκατάσταση και αναγέννηση του συκωτιού. Πειράματα σε ζώα αποκάλυψαν την αξιοσημείωτη ικανότητα των βακτηρίων που προκαλούν λέπρα να να διπλασιάζουν σχεδόν το μέγεθος του ήπατος διεγείροντας την υγιή ανάπτυξη. Η λέπρα προκαλεί αναπηρία όταν μολύνει τα νεύρα, το δέρμα και τα μάτια. Σε όλη την ιστορία, όσοι μολύνθηκαν αποφεύγονταν από τους υπόλοιπους. Όμως το βακτήριο που είναι η αιτία της λέπρας, το Mycobacterium leprae, έχει άλλες, ασυνήθιστες ιδιότητες, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας να εκτελεί μια «βιολογική αλχημεία», μετατρέποντας έναν τύπο σωματικού ιστού σε άλλο, κάτι που συναρπάζει τους επιστήμονες οι οποίοι στράφηκαν σε ένα ζώο που κολλάει λέπρα, τα αρμαντίλλο.
Πειράματα που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ, έδειξαν ότι τ. βακτήρια που κατευθύνθηκαν στο συκώτι των ζώων, είχε ως αποτέλεσμα μια ελεγχόμενη “αεροπειρατεία” του οργάνου για να το επαναπρογραμματίσουν, κάτι εντελώς απροσδόκητο. Το ήπαρ σχεδόν διπλασιάστηκε σε μέγεθος. Θα νόμιζε κανείς ότι μια τέτοια ανάπτυξη είναι ελαττωματική ή ακόμη και καρκινική, αλλά η λεπτομερής ανάλυση έδειξε πως ήταν υγιής και λειτουργική, με τη συνήθη σειρά αιμοφόρων αγγείων και χοληφόρων οδών. Πώς το κάνουν αυτό; Δεν υπάρχει κυτταρική θεραπεία που να μπορεί να το κάνει αυτό. Φαίνεται ότι το βακτήριο της λέπρας γυρίζει προς τα πίσω το αναπτυξιακό ρολόι στο ήπαρ.
Τα πλήρως ανεπτυγμένα ηπατικά κύτταρα είναι μεταβολικές δυνάμεις με εκατοντάδες θέσεις εργασίας στο σώμα. Αλλά το βακτήριο τα πηγαίνει πίσω κατά ένα στάδιο, όπως να γίνουν ξανά έφηβα, όπου μπορούν να αυξηθούν γρήγορα σε αριθμό πριν ωριμάσουν ξανά στην ενηλικίωση. Η διερεύνηση της δραστηριότητας διαφορετικών τμημάτων του DNA των κυττάρων αποκάλυψε μια εικόνα που μοιάζει περισσότερο με αυτή ενός πολύ νεότερου ζώου ή ακόμα και ενός εμβρύου, όταν το συκώτι βρίσκεται ακόμη σε διαμόρφωση.
Η ελπίδα είναι ότι η προσέγγιση αυτή μπορεί να αξιοποιηθεί για την επισκευή των συκωτιών των ανθρώπων που περιμένουν για μεταμόσχευση ή ακόμα και για την αναστροφή ορισμένων από τις βλάβες που προκαλούνται από τη γήρανση. Αλλά καθώς τα βακτήρια αυτά προκαλούν ασθένειες, θα απαιτηθεί ουσιαστική βελτίωση των μεθόδων πριν από την κλινική μετάφραση.
