Ζήσης Ψάλλας
Σε μια από τις πρώτες μεγάλης κλίμακας μελέτες γονιδίων που σχετίζονται με τη διατροφή, οι ερευνητές ανακάλυψαν σχεδόν 500 γονίδια που φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα τα τρόφιμα που τρώμε. Τα ευρήματα αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό βήμα προς τη χρήση της γενετικής ενός ατόμου για την ανάπτυξη διατροφικών στρατηγικών ακριβείας που βοηθούν στη βελτίωση της υγείας ή στην πρόληψη ασθενειών.
«Μερικά γονίδια που εντοπίσαμε σχετίζονται με αισθητηριακές οδούς -συμπεριλαμβανομένων αυτών για τη γεύση, την όσφρηση και την υφή- και μπορεί επίσης να αυξήσουν την ανταμοιβή στον εγκέφαλο», δήλωσε η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Joanne Cole, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Βιοϊατρικής Πληροφορικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη Biobank του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία περιέχει δεδομένα από 500.000 άτομα, για να πραγματοποιήσουν μια μελέτη συσχέτισης σε επίπεδο φαινομένου (PheWAS) που εντόπισε γονίδια τα οποία συνδέονται στενότερα με τη διατροφή παρά με οποιοδήποτε παράγοντα υγείας ή τρόπου ζωής. Οι μελέτες PheWAS χρησιμοποιούνται για την εύρεση συσχετίσεων μεταξύ γονιδιακών παραλλαγών ενδιαφέροντος και ενός φάσματος ανθρώπινων χαρακτηριστικών και συμπεριφορών, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής.
Η πρόκληση για τον εντοπισμό των γονιδίων που σχετίζονται με τη διατροφή είναι ότι αυτό που τρώνε οι άνθρωποι σχετίζεται με πολλούς άλλους παράγοντες. Στη νέα εργασία, οι ερευνητές εφάρμοσαν υπολογιστικές μεθόδους για να εντοπίσουν τις άμεσες επιδράσεις των γενετικών παραλλαγών που επηρεάζουν τη διατροφή και να τις διαχωρίσουν από τις έμμεσες επιδράσεις, όπως εκείνες όπου ένα γονίδιο επηρεάζει τον διαβήτη και ο διαβήτης απαιτεί από ένα άτομο να τρώει λιγότερη ζάχαρη.
Η ανάλυση αποκάλυψε περίπου 300 γονίδια που σχετίζονται άμεσα με την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων και σχεδόν 200 γονίδια που συνδέονται με διατροφικά πρότυπα που ομαδοποιούν διάφορα τρόφιμα μαζί -για παράδειγμα, τη συνολική πρόσληψη ψαριών ή την κατανάλωση φρούτων.
Μπορεί επίσης να είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν αυτές οι νέες ιδέες για την προσαρμογή των τροφίμων στη γενετική προδιάθεση ενός ατόμου. «Αν γνωρίζουμε ότι ένα γονίδιο που κωδικοποιεί έναν οσφρητικό υποδοχέα στη μύτη αυξάνει την προτίμηση ενός ατόμου για τα φρούτα και ενισχύει την ανταμοιβή στον εγκέφαλο, τότε οι μοριακές μελέτες αυτού του υποδοχέα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό φυσικών ή συνθετικών ενώσεων που συνδέονται με αυτό», είπε η Cole. «Στη συνέχεια, θα μπορούσαμε να δούμε αν η προσθήκη μιας από αυτές τις ενώσεις σε υγιεινά τρόφιμα κάνει αυτές τις τροφές πιο ελκυστικές για το άτομο».
