Ζήσης Ψάλλας
Μελέτη σε ποντίκια περιγράφει νέα κυκλώματα στον εγκέφαλο που ελέγχουν τις συμπεριφορές σίτισης και βρίσκονται υπό το ρυθμιστικό έλεγχο της λεπτίνης, μια ορμόνης που παράγεται από το σωματικό λίπος.
Ο John Krystal, εκδότης του περιοδικού Biological Psychiatry, είπε για τα ευρήματα ότι ρίχνουν περισσότερο φως στο πώς η λεπτίνη βάζει φρένο στην υπερκατανάλωση τροφής στα μη παχύσαρκα ζώα.
Η λεπτίνη δρα ως κρίσιμος σύνδεσμος μεταξύ σώματος και εγκεφάλου, παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με τη μεταβολική κατάσταση και ασκώντας έλεγχο στην ενεργειακή ισορροπία. Η σημασία της λεπτίνης αποδεικνύεται από το εύρημα ότι τα ζώα με ανεπάρκεια λεπτίνης γίνονται γρήγορα παχύσαρκα χωρίς το ρυθμιστικό ρόλο της.
Ο Roger Adan, του Τμήματος Μεταφραστικής Νευροεπιστήμης, του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου της Ουτρέχτης, στην Ολλανδία, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, δήλωσε: «Αυτή η διαδικασία διαμορφώνεται από την επικοινωνία μεταξύ των αποθηκών σωματικού λίπους (μέσω της λεπτίνης) και το σύστημα ανταμοιβής της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Αυτός ο άξονας λεπτίνης-ντοπαμίνης είναι εξαιρετικά σημαντικός για τον έλεγχο του σωματικού βάρους, αλλά οι τρόποι δράσης του δεν ήταν καλά κατανοητοί».
Η λεπτίνη καταστέλλει το φαγητό σηματοδοτώντας σε περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τις διατροφικές συμπεριφορές, αλλά μειώνει επίσης την ανταμοιβή λόγω κατανάλωσης τροφίμων, εμπλέκοντας το σύστημα ανταμοιβής της ντοπαμίνης του εγκεφάλου. Αυτή η οδός ανταμοιβής είναι γνωστό ότι περιλαμβάνει τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες αλλά οι περισσότεροι από αυτούς δεν περιέχουν υποδοχείς λεπτίνης.
«Παρόλο που οι υποδοχείς λεπτίνης υπάρχουν σε μερικούς νευρώνες ντοπαμίνης που σηματοδοτούν την τροφική ανταμοιβή”, δήλωσε ο Adan, “ανακαλύψαμε ότι οι υποδοχείς λεπτίνης είναι επίσης παρόντες σε ανασταλτικούς νευρώνες που ρυθμίζουν πιο έντονα τη δραστηριότητα των νευρώνων της ντοπαμίνης. Μερικοί από αυτούς τους ανασταλτικούς νευρώνες καταστέλλουν την αναζήτηση τροφής όταν τα ζώα πεινούσαν, ενώ άλλοι το έκαναν μόνο όταν τα ζώα ήταν σε κατάσταση ηρεμίας».
Ο Krystal είπε για τη μελέτη: “Αποδεικνύεται ότι η λεπτίνη παίζει βασικούς διαμορφωτικούς ρόλους σε ένα κομψό κύκλωμα που ενώνει τον μεσαίο εγκέφαλο με το μεταιχμιακό (limbic) κύκλωμα ανταμοιβής. Αναστέλλοντας τους υποθαλαμικούς νευρώνες και καταστέλλοντας τη δραστηριότητα των νευρώνων ντοπαμίνης στον μεσαίο εγκέφαλο που σηματοδοτούν την ανταμοιβή λόγω της σίτισης, η λεπτίνη μειώνει την πρόσληψη τροφής στα ζώα όταν η πρόσληψη θερμίδων υπερβαίνει τη χρήση τους”.