Η επανορθωτική μικροχειρουργική είναι το αντικείμενο της πλαστικής χειρουργικής που αφορά στην αντιμετώπιση πολύπλοκων ελλειμμάτων των ανατομικών δομών, τα οποία προκύπτουν εξαιτίας ογκολογικών εκτομών, τραυματισμών, εγκαυμάτων, ακρωτηριασμών ή συγγενών ανωμαλιών, που αφήνουν έλλειμμα στο δέρμα ή στα μαλακά μόρια, στους μύες, τους τένοντες, τα νεύρα και τα οστά.
«Είναι μια τεχνική κατά την εφαρμογή της οποίας αποκαθίστανται οι δομές, όπως αγγεία και νεύρα διαμέτρου λίγων χιλιοστών, με τη χρήση χειρουργικού μικροσκοπίου και εργαλείων ακριβείας», εξηγεί ο κ. Ανδρέας Γραββάνης Διευθυντής Μονάδας Πλαστικής Επανορθωτικής Μικροχειρουργικής και Αισθητικής Χειρουργικής στο Metropolitan Hospital. «Η Επανορθωτική Χειρουργική», συνεχίζει, «έχει εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, επιτρέποντας στον χειρουργό να διαχειριστεί βλάβες που απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό και μέχρι πριν από λίγο καιρό δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, ενώ παράλληλα προσφέρει στον ασθενή καλύτερη ποιότητα ζωής και άμεσες λύσεις, καθώς οι συγκεκριμένες επεμβάσεις δεν απαιτούν πλέον πολυήμερη νοσηλεία».
Πώς εφαρμόζεται η Επανορθωτική Μικροχειρουργική στους ασθενείς που έχουν ανάγκη;
«Η τεχνική της επανορθωτικής μικροχειρουργικής πραγματοποιείται από εξειδικευμένους πλαστικούς χειρουργούς και αφορά στη μεταφορά ιστών από ένα τμήμα του σώματος σε άλλο (ελεύθεροι κρημνοί), για την επανασυγκόλληση ακρωτηριασμένων τμημάτων του σώματος (επανασυγκόλληση ακρωτηριασμένου δακτύλου) αλλά και στη μεταφορά σύνθετων τμημάτων ιστών. Οι επεμβάσεις που κατατάσσονται σε αυτήν την κατηγορία είναι τεχνικά σύνθετες και συνήθως εφαρμόζονται εκεί όπου άλλες επιλογές, όπως η άμεση συρραφή, τα μοσχεύματα δέρματος και η τοπική ή περιοχική μεταφορά ιστών δεν επαρκούν για την κάλυψη του ελλείμματος.
Σχεδιάζοντας την επέμβαση, ο επανορθωτικός χειρουργός θα επιλέξει τον ιστό που θα μεταφέρει, διαλέγοντας τη δότρια περιοχή με τη λιγότερη νοσηρότητα για τον ασθενή. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, παρασκευάζεται ο ιστός με τα αγγεία του, βγαίνει από την κυκλοφορία, ο χειρουργός τον διαμορφώνει με βάση τα χαρακτηριστικά του ελλείμματος και στη συνέχεια τον μεταφέρει στην περιοχή που χρειάζεται. Προκειμένου να επιβιώσει αυτός ο ιστός, ο χειρουργός πρέπει να πραγματοποιήσει μικροαγγειακές αναστομώσεις υπό το μικροσκόπιο των αγγείων της περιοχής με αγγεία του ιστού. Ενώ, αν θέλει να δώσει κίνηση και αισθητικότητα στην περιοχή, αποκαθιστά και την ανατομική συνέχεια των νεύρων, καθιστώντας τη διαδικασία σε μία πολύπλοκη μικροχειρουργική αυτομεταμόσχευση.
Όμως, υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που τα δικά τους μοσχεύματα είτε έχουν χαθεί στον τραυματισμό είτε δεν επαρκούν. Τότε, γίνονται προσπάθειες μεταμόσχευσης αλλομοσχευμάτων από δότες (δωρητές οργάνων) με ανοσοϊστοσυμβατότητα. Έτσι σήμερα σε κατάλληλα επιλεγμένους ασθενείς γίνονται μεταμοσχεύσεις προσώπου, χεριού και ποδιού. Τα περιστατικά αυτά επιλέγονται με γνώμονα την αναγκαιότητα της επέμβασης για την ποιότητα ζωής και ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση από την αλλομεταμόσχευση, καθώς αυτά τα άτομα θα παίρνουν εφόρου ζωής ανοσοκατασταλτικά φάρμακα», επισημαίνει ο ειδικός.
Σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζονται μικροχειρουργικές τεχνικές στο Metropolitan Hospital;
«Η ομάδα του Metropolitan Hospital διαθέτει εμπειρία με την εκτέλεση περισσότερων από 700 μικροχειρουργικών αυτομεταμοσχεύσεων, σε διάφορα σημεία του σώματος:
- Αποκατάσταση μαστού: Η πιο συνηθισμένη επέμβαση είναι η αυτόλογη αποκατάσταση του μαστού μετά από ριζική μαστεκτομή και ακτινοβολία, όπου τα ενθέματα σιλικόνης δεν μπορούν να δώσουν ένα καλό και ασφαλές αποτέλεσμα. Στην περίπτωση αυτή, η πρώτη επιλογή είναι ο κρημνός DIEP από το κατώτερο κοιλιακό τοίχωμα που ουσιαστικά αντιστοιχεί στον ιστό που αφαιρείται σε μια κοιλιοπλαστική. Δεύτερη επιλογή αποτελεί ο κρημνός PAP από την έσω επιφάνεια των μηρών που αντιστοιχεί στο δέρμα/λίπος που αφαιρείται σε μια αισθητική ανόρθωση μηρών.
- Παράλυση του προσώπου: Όπου κατά περίπτωση ο Επανορθωτικός Χειρουργός μεταφέρει είτε νεύρα είτε νευρούμενους μύες για να δώσουν κίνηση στο πρόσωπο του ασθενή. Όταν η παράλυση του προσωπικού νεύρου είναι πρόσφατη η ενδεδειγμένη μέθοδος είναι οι νευρομεταφορές από κλάδους του ετερόπλευρου υγιούς προσώπου ή/και από το νεύρο του μασητήρα. Οι μικρονευρικές συρραφές θα μπορέσουν να επαναφέρουν την κίνηση στους παράλυτους μύες του προσώπου. Όταν όμως έχει επέλθει μεγάλο διάστημα από την παράλυση (πάνω από 2 χρόνια), οι μύες έχουν παραλύσει οριστικά και η λύση είναι η μικροχειρουργική μεταφορά λειτουργικού μυός. Για παράδειγμα, μπορεί να μεταφερθεί ο ισχνός προσαγωγός μυς από τον μηρό στο πρόσωπο για αποκατάσταση της ασυμμετρίας του χαμόγελου, χωρίς να υπάρξει λειτουργικό έλλειμμα στο πόδι.
- Ογκολογικές εκτομές κεφαλής και τραχήλου: Σε αυτή την περίπτωση, η γναθοπροσωπική ομάδα του νοσοκομείου κάνει την ογκολογική εκτομή και στη συνέχεια η ομάδα Πλαστικής Χειρουργικής αποκαθιστά το έλλειμμα της γλώσσας ή της γνάθου, συνεισφέροντας έτσι τόσο στην ογκολογική ασφάλεια όσο και στην εμφάνιση, τη λειτουργία και την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Για παράδειγμα σε περίπτωση αφαίρεσης μεγάλου τμήματος της γνάθου, μπορεί να μεταφερθεί το οστό της περόνης που η διατομή του μοιάζει με τη διατομή του οστού της γνάθου και να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση του ελλείμματος. Συχνά είναι τα περιστατικά γλωσσεκτομής λόγω καρκίνου όπου η αποκατάσταση γίνεται με κρημνό από τον μηρό ή το χέρι που προσομοιάζει τα χαρακτηριστικά του ελλείμματος της γλώσσας.
Επιπλέον περιπτώσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν είναι η μεταφορά δακτύλου από το πόδι στο χέρι σε περίπτωση ακρωτηριασμού του αντίχειρα, η επανασυγκόλληση/επαναγγείωση του δακτύλου, η αποκατάσταση ελλειμμάτων νεύρων με νευρικά μοσχεύματα, αλλά και η αποκατάσταση λεμφοιδήματος», καταλήγει ο κ. Γραββάνης.
*Το Metropolitan Hospital διαθέτει πρότυπη Κλινική Πλαστικής & Επανορθωτικής Χειρουργικής, η οποία λειτουργεί με κριτήριο την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για βελτίωση της αισθητικής του εικόνας αλλά και την πλήρη ενημέρωση και δημιουργία της πιο εξειδικευμένης λύσης για κάθε αισθητική ατέλεια. Η κλινική χρησιμοποιεί γρήγορες, ανώδυνες και σύγχρονες μεθόδους.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την Ογκολογική Κλινική και τη συμβολή ιατρών συναφών ειδικοτήτων, δημιουργήθηκε η πρώτη στην Ελλάδα Κλινική Σπίλων – Μελανώματος και Δερματικών Όγκων. Επίσης, σε συνεργασία με την Ορθοπαιδική Κλινική και την Κλινική Μικροχειρουργικής & Άκρου Χειρός, η Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής εφημερεύει και δέχεται επείγοντα περιστατικά όλο το 24ωρο.
