Του Κώστα Μπετινάκη
Άρπαξαν την ευκαιρία τα διεθνή Μέσα Παραπληροφόρησης να ακολουθήσουν τις οδηγίες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και να κατηγορήσουν τη Ρωσία ότι με την υποστήριξή της στους αυτονομιστές αντάρτες στην ανατολική Ουκρανία δημιούργησε τις συνθήκες που οδήγησαν στην τραγωδία της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών.
Είναι όμως δυνατόν να καθίσουν οι Δυτικοί στο σκαμνί τη Ρωσία για τη δράση των ανταρτών, ακόμη κι αν αποδειχθεί πραγματικά ότι αυτοί ευθύνονται για την κατάρριψη του μαλαισιανού Μπόινγκ;
Ως τώρα οι Δυτικοί κατηγορούν τη Ρωσία ότι εξοπλίζει, εκπαιδεύει και χρηματοδοτεί τους αυτονομιστές αντάρτες. Οι πολιτικές αυτές κατηγορίες, όμως, είναι αρκετές για να ζητήσουν από τη Ρωσία νομικές ευθύνες;
Επειδή για τα οικονομικά αντίποινα επικρατεί μια άλλη πολιτική άποψη και ήδη εντείνονται οι αμερικανικές πιέσεις στη διστακτική να εφαρμόσει αυστηρά οικονομικά αντίποινα ΕΕ, τα οποία θα επιστρέψουν μπούμερανγκ στις οικονομίες των χωρών της, οι οποίες δεν βλέπουν πλέον ως ψυχροπολεμικό αντίπαλο τη Ρωσία, όπως η Ουάσινγκτον.
Στην εφαρμογή του διεθνούς νόμου, υπάρχουν δύο ανάλογες κλασικές υποθέσεις, που τις θυμίζει με άρθρο του στο BBC ο Joe Boyle και οι οποίες αφορούσαν στις ευθύνες ξένου κράτους για τη δράση ένοπλων ανταρτών σε άλλη χώρα.
Και οι δύο αποφάσεις που είχαν ληφθεί ήταν, όμως, διαμετρικά αντίθετες.
Ποιος ελέγχει το Διεθνές δικαστήριο;
Η υπόθεση της Νικαράγουα, 1986
Η Νικαράγουα είχε στείλει στο Διεθνές Δικαστήριο (ICJ) τις ΗΠΑ στα μέσα της δεκαετίας του ’80 για την υποστήριξη που είχαν παράσχει στην εγκληματική παραστρατιωτική οργάνωση των Κόντρας, που με δολοφονίες, απαγωγές και άλλες βίαιες πράξεις προσπαθούσε να ανατρέψει την αριστερή κυβέρνηση των Σαντινίστας.
Το δικαστήριο στην απόφασή του δεν είχε παραβλέψει το γεγονός ότι οι ΗΠΑ υποστήριζαν τους Κόντρας ή ότι οι Κόντρας είχαν διαπράξει εγκλήματα πολέμου. Αλλά με την απόφασή του (1986 judgment) οι ΗΠΑ δεν είχαν κριθεί ένοχες για τα εγκλήματα των Κόντρας.
Το δικαστήριο είχε την άποψη στην απόφασή του ότι οι ΗΠΑ «παρά την αποφασιστική συμμετοχή τους με τη χρηματοδότηση, την εκπαίδευση, τον ανεφοδιασμό και τον εξοπλισμό των Κόντρας, δεν μπορούν να καταδικαστούν για τα εγκλήματα των Κόντρας».
Η απόφαση εκείνη είχε χαρακτηρισθεί ως δοκιμή «αποτελεσματικού ελέγχου για την ευθύνη κράτους». Με βάση εκείνη την απόφαση του ICJ, η κυβέρνηση της Ρωσίας ουδέν έχει να φοβηθεί σε περίπτωση που παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο…
Το διεθνές άδικο, ή δύο μέτρα και δύο σταθμά
Η υπόθεση Tadic, 1999
Μια δεκαετία αργότερα, οι δικαστές του Διεθνούς δικαστηρίου για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία είχαν εντελώς διαφορετική άποψη (1999 sentencing of Bosnian Serb Dusko Tadic).
Αυτή τη φορά, όμως δεν είχαν να κάνουν με τις ΗΠΑ στο εδώλιο, αλλά με τη διαλυμένη Γιουγκοσλαβία. Έτσι αποφάνθηκαν ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση ήταν υπεύθυνη για τις δυνάμεις των Σέρβων της Βοσνίας…
«Ο έλεγχος που απαιτείται από τον διεθνή νόμο θα πρέπει να σταματήσει να ισχύει, όταν ένα κράτος αναλαμβάνει ρόλο οργανωτή, συντονιστή και σχεδιαστή στρατιωτικών δράσεων μιας στρατιωτικής ομάδας … και οι δράσεις της ομάδας ή των μελών της θα πρέπει να λαμβάνονται ως de-facto οργάνων της κρατικής εκείνης οντότητας».
Η απόφαση εκείνη έμεινε γνωστή ως «του ολοκληρωτικού ελέγχου», παραμερίζοντας την απόφαση για τη Νικαράγουα.
Με βάση αυτή την απόφαση, οι Ρώσοι αξιωματούχοι θα τα βρουν δύσκολα στην προσπάθεια να αποφύγουν τις ευθύνες…
Είναι πασιφανές ότι το κλίμα που έχει δημιουργηθεί από τα δυτικά Μέσα τείνει να προδικάσει ότι θα ληφθεί -στην περίπτωση που παραπεμφθεί επισήμως στο Διεθνές Δικαστήριο η Ρωσία- ανάλογη με τη δεύτερη καταδικαστική απόφαση για τους Ρώσους αξιωματούχους.
Την περασμένη Κυριακή ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι είπε στο «ABC News» πως υπάρχουν «ισχυρές ενδείξεις στις αμερικανικές υπηρεσίες αντικατασκοπείας, οι οποίες καταδεικνύουν ότι οι Ρώσοι παρέχουν εκπαίδευση και οπλισμό στους Ουκρανούς αντάρτες».
Το διεθνές δίκαιο εξαρτάται από εκείνον που διαθέτει το πιο κοφτερό μαχαίρι και την ισχύ να επιβάλει την άποψή του, μέσα από την προδιάθεση που δημιουργεί στο παιχνίδι των εντυπώσεων…
Αποφασιστικότητα απέναντι στο Κρεμλίνο και παράλληλα όσο το δυνατόν περιορισμός των ζημιών για την οικονομία είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η πολιτική των Ευρωπαίων ηγετών.
Προς το παρόν, όμως, στο παιχνίδι βρίσκεται ο νέος γύρος κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας. Στο στόχαστρο των Αμερικανών βρίσκονται σημαντικές κρατικές και ιδιωτικές ρωσικές εταιρείες του τραπεζικού και ενεργειακού τομέα και της αμυντικής βιομηχανίας. Σε κίνδυνο βρίσκεται η χρηματοδότηση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων από διεθνείς αναπτυξιακούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ συμπλήρωσε τον κατάλογο των κυρώσεων με σημαντικές ρωσικές εταιρείες. Ανάμεσά τους, η τράπεζα VEB (Vnesheconombank), η μεγάλη εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου Rosneft και αρκετές αμυντικές βιομηχανικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, αυτές είναι οι πιο αυστηρές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της σύγχρονης Ρωσίας.
Εκτός από τη Rosneft και τη VEB, ο κατάλογος των κυρώσεων περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία φυσικού αερίου της Ρωσίας Novatek και την κρατική τράπεζα Gazprombank. Οι εταιρείες αυτές δεν θα μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από Αμερικανούς επενδυτές και πιστωτές για περισσότερους από 3 μήνες. Τα περιουσιακά στοιχεία τους δεν θα μπλοκαριστούν, αλλά απαγορεύεται στους Αμερικανούς παίκτες της χρηματοπιστωτικής αγοράς να συνεργάζονται μαζί τους.
Η Αθήνα ακολουθεί τυφλά τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες δήθεν υψώνουν κορόνες ότι αντιστέκονται στις αμερικανικές πιέσεις για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας. Τελικά, όμως, βάζουν την ουρά στα σκέλια και ευθυγραμμίζονται με την Ουάσινγκτον.
Στην πολιτική αυτή εντάσσεται και το ταξίδι Βενιζέλου στο Κίεβο και η χειραψία με τους «καλούς» νεοναζί της εγκάθετης κυβέρνησης…
