Ο επί επτά φορές Ιταλός πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι απεβίωσε σήμερα στη Ρώμη σε ηλικία 94 ετών, σύμφωνα με το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ansa.
Συχνά τον αποκαλούσαν Divo Giulio, από το λατινικό Divus Iulius (θεϊκός Ιούλιος), επίθετο που αποδιδόταν στον Ιούλιο Καίσαρα. Ο Αντρεότι μπήκε στην Εθνοσυνέλευση της Ιταλίας αμέσως μετά την αποχώρηση των ναζιστών. Έκτοτε εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής, έως το 1991, οπότε ο Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Φραντσέσκο Κοσίγκα τον διόρισε ισόβιο γερουσιαστή. Συνέβαλε στη συγγραφή του συντάγματος και, εκτός από τρεις φορές πρωθυπουργός, διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών (1954 και 1978), υπουργός Άμυνας (1959-1966 και 1974) και υπουργός Εξωτερικών (1983-1989).
Υπήρξε επίσης δημοσιογράφος και συγγραφέας. Για πολλά χρόνια, αρθρογραφούσε τακτικά στην εφημερίδα «Corriere della Sera», ενώ γύρισε και τηλεοπτικό διαφημιστικό σποτ για εταιρεία κινητής τηλεφωνίας το 2005.
Ο Αντρεότι ήταν έμπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ, ωστόσο παράλληλα έτεινε πάντοτε χείρα φιλίας και συνεργασίας στον αραβικό κόσμο. Στις 14 Απριλίου 1986, ως υπουργός Εξωτερικών, ειδοποίησε τη Λιβύη για την επίθεση που θα δεχόταν την επόμενη μέρα από τις ΗΠΑ λόγω του «χτυπήματος» σε ντίσκο του Βερολίνου. Μάλιστα, θεωρείται ότι η κίνηση αυτή βοήθησε τη Λιβύη να μη δεχθεί την επίθεση αυτή εντελώς απροετοίμαστη.
Υπήρξε ο τελευταίος Χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός της Ιταλίας κατά την τρίτη θητεία του, όταν και αποκαλύφθηκε το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς της ιταλικής πολιτικής σκηνής, το οποίο οδήγησε στη διάλυση του κόμματός του. Ο ίδιος παραδέχθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1990 ενώπιον του Κοινοβουλίου την ύπαρξη της Operazione Gladio, μιας μυστικής αντικομμουνιστικής «επιχείρησης».
Λίγα χρόνια αργότερα, άρχισε να κατηγορείται, από αποστάτες της Μαφίας, πως είχε σχέσεις με την Κόζα Νόστρα. Το 1996 ξεκίνησε η δίκη του σχετικά με τον ρόλο που είχε στη δολοφονία του δημοσιογράφου Μίνο Πεκορέλι – ο οποίος κατηγορούσε τον Αντρεότι για σχέσεις με τη μαφία και ενεχόταν στην απαγωγή του πρωθυπουργού Άλντο Μόρο. Το 1999 το δικαστήριο τον απάλλαξε από τις κατηγορίες, όμως ακολούθησε έφεση και τον Νοέμβριο του 2002 το Εφετείο της Περούτζια τον καταδίκασε σε κάθειρξη 24 ετών, ως ηθικό αυτουργό της δολοφονίας του Μίνο Πεκορέλι.
Με τη σειρά του, ο Αντρεότι άσκησε έφεση και αφέθηκε ελεύθερος. Ο Άρειος Πάγος τον αθώωσε το 2003 από τις κατηγορίες των σχέσεων με τη Μαφία, αλλά μόνο λόγω παραγραφής, βεβαιώνοντας ότι όντως ο Αντρεότι είχε ισχυρούς δεσμούς μαζί της μέχρι το 1980, τους οποίους και χρησιμοποίησε για την προώθηση της πολιτικής του καριέρας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να θεωρείται και ο ίδιος όργανό της.
Υπερασπιζόμενος τον εαυτό του, ο Αντρεότι υπογράμμιζε ότι οι κυβερνήσεις του έλαβαν σκληρά μέτρα κατά της Μαφίας. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στον Τζιοβάνι Φαλκόνε, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης στην έβδομη κυβέρνηση του Αντρεότι. Η «La Repubblica» έγραφε σχετικά: «Όταν λέει ότι πήρε εξαιρετικά σκληρά μέτρα κατά της Μαφίας, δεν λέει ψέματα. Σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή τη δεκαετία του ’80, διαπίστωσε ότι η Μαφία δεν μπορούσε να ελεγχθεί. Αφυπνίστηκε (…) και η Μαφία, η οποία διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε πλέον να υπολογίζει στην ανοχή ή την προστασία του, δολοφόνησε τον άνθρωπό του στη Σικελία».
Σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία, ο Αντρεότι – ως ισόβιος γερουσιαστής – θα μπορούσε να φυλακιστεί μόνο εάν καταδικαζόταν από το Ανώτατο Εφετείο της χώρας. Ωστόσο, και σε αυτήν την περίπτωση, λόγω ηλικίας, θα παρέμενε σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 γυρίστηκε ταινία για τον βίο του, σε σκηνοθεσία Πάολο Σορεντίνο, με τον Τόνι Σερβίλο να ενσαρκώνει τον ρόλο του πολιτικού που δίχασε όσο λίγοι τη γείτονα χώρα. Η ταινία αυτή απέσπασε το Ειδικό Βραβείο της κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών εκείνης της χρονιάς.
Επιμέλεια: Μάριος Μπουμπής
