Ήταν το μυθιστόρημα που διαβάστηκε σε όλο τον κόσμο εκτός από την Σοβιετική Ένωση καθώς οι Αρχές το είχαν απαγορεύσει. Ο λόγος για το βιβλίο «Δόκτωρ Ζιβάγκο» του Μπόρις Παστερνάκ το οποίο σύμφωνα με αποκαλύψεις της Washington Post τυπώθηκε και διανεμήθηκε σε όλο τον δυτικό κόσμο από την CIA.
Η Αμερικανική υπηρεσία είχε εγκρίνει το μυθιστόρημα ως «ένα ακόμη όπλο» στην υπονόμευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Στα χέρια της εφημερίδας ήρθαν περίπου 130 έγγραφα της CIA τα οποία αποχαρακτηρίστηκαν και δίνουν το ιστορικό μιας «επιχείρησης στο μέτωπο της πνευματικής και πολιτικής μάχης» των ΗΠΑ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.
Τα διαβαθμισμένα έγραφα προειδοποιούν: «Το βιβλίο αυτό έχει πολύ μεγάλη προπαγανδιστική αξία όχι μόνο για το ουσιαστικό μήνυμα του και για την δραστηριοποίηση της σκέψης που δημιουργεί, αλλά και για τις συνθήκες έκδοσης του. Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε τους σοβιετικούς πολίτες να αναρωτηθούν τι συμβαίνει με την κυβέρνηση τους. Ένα θαυμάσιο λογοτεχνικό έργο ενός ανθρώπου ο οποίος αναγνωρίζεται ως ο μεγαλύτερος Ρώσος εν ζωή συγγραφέας δεν είναι δυνατό να βρεθεί στην ίδια του τη χώρα, στην ίδια του τη γλώσσα για να το διαβάσει ο λαός του».
Η CΙΑ, η οποία έλαβε το κείμενο σε δυο μικροφίλμ τον Ιανουάριο του 1958, ανέλαβε την έκδοση του στην Ολλανδία και την διανομή του βιβλίου σε δεκάδες γλώσσες σχεδόν σε όλο τον κόσμο. «Ο ρόλος των ΗΠΑ δεν πρέπει να φανεί με κανένα τρόπο», τονίζει ένα άλλο έγγραφο.
Το βιβλίο απαγορεύθηκε στην Σοβιετική Ένωση με την δικαιολογία ότι υποτιμούσε τον ρόλο και την ουσία της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917, απαγόρευσε στον Μπόρις Παστερνάκ να μεταβεί στη Στοκχόλμη για την απονομή του βραβείου Νόμπελ και η Σοβιετική Ένωση Συγγραφέων κατονόμασε την CIA ως εκδότη του έργου.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Ντέιβιντ Λιν το 1965 και έχει επίσης διασκευαστεί αρκετές φορές για την τηλεόραση, πιο πρόσφατα σε μίνι-σίριαλ για την Ρωσική τηλεόραση το 2005. Είναι επίσης ένα από τα καλύτερα πολιτικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα.
Αν και περιλαμβάνει κομμάτια που γράφτηκαν στις δεκαετίες του 1910 και 1920, το Δόκτωρ Ζιβάγκο δεν είχε ολοκληρωθεί μέχρι το 1956. Το 1957, ο Ιταλός εκδότης Τζιαντζιάκομο Φελτρινέλλι εξήγαγε παράνομα το χειρόγραφο του βιβλίου από την Σοβιετική Ένωση και ταυτόχρονα δημοσίευσε εκδόσεις τόσο στην ρωσική όσο και στην Ιταλική στο Μιλάνο.
Τον επόμενο χρόνο, το έργο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά, (σ.σ: σε μετάφραση από τα ρωσικά από τον Ehud Harari και τον Max Hayward) και τελικά δημοσιεύθηκε συνολικά σε δεκαοχτώ διαφορετικές γλώσσες. Η δημοσίευση αυτού του μυθιστορήματος ήταν εν μέρει υπεύθυνη για την βράβευση του Παστερνάκ με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1958.
Η Σοβιετική κυβέρνηση ζήτησε από την επιτροπή να μην απονείμει το βραβείο, οδηγώντας τον συγγραφέα να το αρνηθεί έτσι ώστε να μην προκληθεί σκάνδαλο στην χώρα του. Ο Μπορίς Παστερνάκ πέθανε στις 30 Μαΐου 1960 από φυσικά αίτια.
Το Δόκτωρ Ζιβάγκο δημοσιεύτηκε τελικά στην Σοβιετική Ένωση το 1988, στις σελίδες του Novy mir, αν και υπήρχαν νωρίτερα εκδόσεις που γίνονταν με μυστικές αντιγραφές και ανατυπώσεις – πρακτική γνωστή ως σαμιζντάτ στη Ρωσία.
Πηγή: The Telegraph
