Συνέντευξη στην Νανά Παλαιτσάκη έδωσε ο καθηγητής Χρήστος Ζαφείρης,Υπεύθυνος Δέσμης Έργων Βιοαερίου BIOGAS, όσον αφορά το άγνωστο προς το ευρύ κοινό, βιοαέριο.
Ερώτηση: Μπορείτε να εξηγήσετε για τον απλό κόσμο, ο οποίος δεν έχει τεχνικές γνώσεις, τι είναι το βιοαέριο και οι μονάδες βιοαερίου
Χ. Ζαφείρης: Μια μονάδα βιοαερίου συλλέγει ότι οργανικό απόβλητο υπάρχει στην γύρω περιοχή, όπως κοπριές από αγελαδοτροφεία, λήμματα από χοιροτροφεία, τα απόβλητα από ελαιοτριβεία, από εργοστάσια επεξεργασίας φρούτων, τυροκομεία, υπολείμματα εστιατορίων κλπ, τα επεξεργάζεται και παράγει τρία πολύ σημαντικά «προϊόντα». Ηλεκτρικό ρεύμα, όπου πουλιέται στο δίκτυο της ΔΕΗ, σαν τα φωτοβολταικα και τα αιολικά, μεγάλες ποσότητες θερμότητας, όπου μπορεί να διοχετευτεί σε θερμοκήπια και ένα πρώτης τάξεως εδαφοβελτιωτικό οργανικό λίπασμα για άμεση λίπανση στα χωράφια.
Μετατρέπει δηλαδή κάτι που έχει αρνητική αξία, σε προϊόν με πολλαπλά οφέλη για όλους.
Ερώτηση: Από την στιγμή που οι μονάδες βιοαερίου ανήκουν στην κατηγορία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, φαντάζομαι τα οφέλη για το κράτος είναι ότι παράγουν ‘πράσινο’ ρεύμα και για τον επενδυτή επιχειρηματικό κέρδος. Όταν λέτε πολλαπλά οφέλη τι άλλο εννοείτε;
Απάντηση: Δεν θα αναφερθώ στο αυτονόητο. Ότι μια μονάδα βιοαερίου έχει τεράστιο περιβαλλοντικό όφελος από την εξοικονόμηση του Co2, ότι είναι η μοναδική λύση για να καθαρίσει η ελληνική επαρχία από τα οργανικά απόβλητα και να εξαφανιστούν οι παθογόνοι οργανισμοί κλπ. Θα σας αναφέρω μερικά μοναδικά πλεονεκτήματα, όπου δυστυχώς δεν είναι γνωστά στον κόσμο και πολύ περισσότερο στον νομοθέτη, ο οποίος ορίζει και την λειτουργία τους.
• Καταρχήν δημιουργούν, πολλές θέσεις εργασίας. Υπολογίζουμε 20-25 θέσεις ανά μονάδα. Επιπλέον επειδή αγοράζουν τα υπολείμματα των ενεργειακών καλλιεργειών, όπως άχυρα, υπολείμματα από καλαμπόκι κλπ, επιστρέφουν άμεσα χρήματα στην τοπική αγροτική οικονομία. Υπολογίζουμε ότι 100 αγροτικές οικογένειες ανά MW μπορούν να ζήσουν από μια μονάδα βιοαερίου. Και ακόμα, δημιουργούνται πολλές θέσεις εργασίας κατά την περίοδο κατασκευής, αφού το μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης γίνεται από ελληνικές τεχνικές εταιρείες, και μάλιστα από τον οικοδομικό κλάδο όπου τόσο υποφέρει σήμερα.
• Ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η μείωση του κόστους λειτουργίας των κτηνοτροφικών μονάδων. Θυμάστε τις προάλλες, την διαμαρτυρία των κτηνοτρόφων Ελλάδος στο Υπουργείο Οικονομικών. Ένα από τα κύρια προβλήματα τους είναι η αύξηση του κόστους των τροφών. Με την μονάδα βιοαερίου, απαλλάσσονται από τους βιολογικούς καθαρισμούς, άρα από ένα σημαντικό κόστος, αλλά και από τα έξοδα που πληρώνουν για να διώχνουν τα λύματα. Επιπλέον, και αυτό το καταλαβαίνει μόνο κάποιος που έχει επισκεφθεί τις μονάδες, απελευθερώνεται χώρος για να επεκτείνουν την επιχείρηση τους.
• Το τρίτο μοναδικό πλεονέκτημα είναι ότι μια μονάδα βιοαερίου είναι μονάδα βάσης για το δίκτυο της ΔΕΗ. Επειδή παράγει σταθερές ποσότητες ρεύματος το χρόνο, βοηθάει το δίκτυο να ανταπεξέλθει στις μεγάλες διακυμάνσεις που έχει εξαιτίας των αιολικών και των φωτοβολταικών.
• Επίσης, σήμερα υπάρχει μια ανοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιβολή προστίμων στο Ελληνικό Κράτος, εξαιτίας της λειτουργίας πολλών κτηνοτροφικών μονάδων χωρίς περιβαλλοντική διαχείριση των λυμάτων. Άρα, αν δεν θέλουμε να πληρώνουμε πάλι πρόστιμα, θα πρέπει να κάνουμε κάτι.
Ερώτηση: Από ότι καταλαβαίνουμε, είναι απαραίτητες και για πολλούς λόγους. Πόσες μονάδες λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα;
Απάντηση: Καμία. Στην Ευρώπη περίπου 11.000, και στην Ελλάδα καμία.
Ερώτηση: Παρόλα αυτά τα πλεονεκτήματα δεν λειτουργεί καμία μονάδα!. Ποιος είναι ο λόγος. Μήπως η έλλειψη χρηματοδότησης λόγω της οικονομικής κρίσης;
Απάντηση: Σήμερα, υπάρχουν αρκετά ώριμα έργα, κυρίως από ξένους επενδυτές και λίγους Έλληνες σοβαρούς επιχειρηματίες, όπου ενώ έχουν λάβει τις άδειες δεν θα ξεκινήσουν και δεν πρόκειται να ξεκινήσουν. Μάλιστα, μερικοί σκέπτονται να αποσύρουν τις επενδύσεις τους από την Ελλάδα και να επενδύσουν σε μονάδες βιοαερίου σε χώρες όπου νομίζουμε ότι δεν είναι τόσο «ανεπτυγμένες» όσο η Ελλάδα, όπως η Βουλγαρία ή η Ρουμανία. Ακούω συχνά στα ΜΜΕ, «θα γίνουμε Ρουμανία». Αναφορικά με το βιοαέριο, μακάρι να γινόμασταν Ρουμανία.
Να σας εξηγήσω γιατί το λέω αυτό. Μετά την ψήφιση του Νόμου τον Ιούνιο του 2010, όπου έδινε μια τιμή πώλησης του ρεύματος, όπου κάνει τις μονάδες βιοαερίου οριακά βιώσιμες, ξεκίνησε στην ουσία το επενδυτικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα. Για να έρθει όμως ένας επενδυτής από το εξωτερικό να επενδύσει μερικά εκατομμύρια, πρέπει να έχει λυμένο όλο το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας. Αλλιώς θα πάει αλλού. Έτσι στην αρχή, είχαμε το μεγάλο πρόβλημα να χαρακτηριστεί, όπως σε όλη την Ευρώπη, το χωνεμένο υπόλειμμα που παράγεται από την μονάδα βιοαερίου σαν οργανικό εδαφοβελτιωτικό λίπασμα. Αυτό, μετά από πολλές προσπάθειες, λύθηκε προσωρινώς με μια εγκύκλιο του ΥΠΕΚΑ, τον περασμένο Μάρτιο. Ακόμα όμως περιμένουμε να γίνει Νόμος, γιατί κανένας επενδυτής δεν βασίζει τις επενδύσεις του σε μια εγκύκλιο.
Στη συνέχεια, τον περασμένο Ιούνιο, εκδόθηκε μια συμπληρωματική εγκύκλιος, όπου απαιτεί μεταξύ άλλων χάρτες εντοπισμού και διάθεσης του λιπάσματος, και μάλιστα κατά την υποβολή των περιβαλλοντικών όρων, πράγμα που στερείται κάθε λογικής και δεν συμβαίνει πουθενά στην Ευρώπη, με άμεσο αποτέλεσμα να μπλοκάρουν όλες οι άδειες.
Τέλος, έχουμε όλη την φημολογία περί έκτακτων εισφορών επί του τζίρου, γεγονός, οπού ειδικά για τις μονάδες βιοαερίου θα τις καθιστούσε μη βιώσιμες, λόγω των ιδιαίτερα μεγάλων λειτουργικών εξόδων που έχουν. Όπως καταλαβαίνετε στο βιοαέριο, ισχύει αυτό που ισχύει και σε άλλους κλάδους. Αβεβαιότητα, προχειρότητα, και δεν ξέρει κανένας αν αύριο το ΥΠΕΚΑ βγάλει μια τρίτη εγκύκλιο με κάποιο άλλο θέμα. Άρα το βασικό πρόβλημα, και το βασικό ερώτημα των επενδυτών, είναι να μάθουν από το ΥΠΕΚΑ, αν θέλει τις μονάδες βιοαερίου εφαρμόζοντας την ευρωπαϊκή πρακτική και εμπειρία ή όχι. Να το γνωρίζουν τουλάχιστον οι επενδυτές, να ξέρουν τι θα κάνουν.
