Με εμφανή τη διάθεση να απαντήσει στα βασικά ζητήματα για το αν το κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε την Τρίτη αποτελεί τη λύση του Κυπριακού, το αν το «νέο» κράτος θα αποτελείται από δύο διαφορετικά κράτη ή αν θα είναι ένα και αδιαίρετο, αλλά και στο θέμα της ιθαγένειας, εμφανίστηκε το βράδυ της Τετάρτης ενώπιον των Κυπρίων δημοσιογράφων ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
Παράλληλα, τόνισε ότι «από το Κοινό Ανακοινωθέν απορρέει ότι κρίνεται απαράδεχτη η παρουσία κατοχικών στρατευμάτων, η συνεχιζόμενη διαίρεση της πατρίδας μας, η παράνομη αξιοποίηση των Ε/κ περιουσιών, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών, ο εποικισμός και η καταστροφή της θρησκευτικής και πολιτισμικής μας κληρονομιάς κ.α.».
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της διακαναλικής συνέντευξης που παραχώρησε ο κ. Αναστασιάδης δέχθηκε μόνο μία ερώτηση από τον κάθε δημοσιογράφο.
Πριν από τη συνέντευξη ο κ. Αναστασιάδης παρέθεσε σε μία μακροσκελή δήλωση διευκρινίσεις για το κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου, τονίζοντας στην αρχή και στο τέλος της δήλωσής του πως δεν αποτελεί λύση του προβλήματος, αλλά τη βάση των διαπραγματεύσεων.
«Το Κοινό Ανακοινωθέν δεν αποτελεί τη λύση αλλά θέτει τις βασικές αρχές και το πλαίσιο, στο οποίο θα κινηθούμε προς αναζήτηση της λύσης» είπε μεταξύ άλλων.
Δημιουργία Ομοσπονδιακού Κράτους
Επεσήμανε δε, τη δημιουργία ενός ενιαίου ομόσπονδου κράτους που θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες και όχι από δύο διαφορετικά κράτη. «Η ενωμένη Κύπρος ως μέλος του ΟΗΕ θα έχει μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα» είπε χαρακτηριστικά.
«Προβάλλεται ακόμα η φοβική θέση πως τάχα μέσα από τις πρόνοιες του Κοινό ανακοινωθέντος υιοθετείται η τουρκική θέση πως η ενωμένη Κύπρος θα είναι αποτέλεσμα συνένωσης δύο συνιδριτικών κρατών. Πουθενά στο Κοινό Ανακοινωθέν δεν υπάρχει η όποια μνεία για προϋπάρχοντα ή ιδρυτικά ή συνιδρυτικά κράτη. Αντιθέτως, ρητά αναφέρεται πως οι συνομιλίες διεξάγονται μεταξύ των ηγετών δύο κοινοτήτων, πως ακόμα οι δύο συνιστώσες πολιτείες είναι προϊόν του ομόσπονδου συντάγματος με ρητή πρόνοια η οποία προβλέπει ότι η ομοσπονδία θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες» διευκρίνισε σε άλλο σημείο του λόγου του.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί πως λίγες ώρες πριν ο πρόεδρος Αναστασιάδης προβεί σε συνέντευξη Τύπου, ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ντερβίς Έρογλου έκανε λόγο για κυρίαρχα κράτη και όχι ένα αδιαίρετο. Κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις Έρογλου ο πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε πως «εδώ φαίνεται η αξία του κοινού ανακοινωθέντος και στο τί έχουμε διασφαλίσει. Ο κ. Έρογλου θα εκφράζει τις θέσεις του και εκείνο που επιδιώκει».
«Η Κυριαρχία είναι μία και μόνη»
Παράλληλα, απαντώντας στον ισχυρισμό πως «η Κυριαρχία διαιρείται στα τρία και τούτο γιατί στο Κοινό Ανακοινωθέν η μια και μόνη κυριαρχία, όπως αυτή καθορίζεται από τη Χάρτη του ΟΗΕ, θα εκπηγάζει εξίσου από τους Ελληνοκυπρίους και τους Τουκροκυπρίους», διευκρίνισε ότι «δεν εκχωρείται καμιά κυριαρχία χωριστά σε πολίτες που αποτελούν τον λαό ενός κράτους. Εκείνο που θα συμβεί είναι η μετεξέλιξη του σε ομοσπονδία και ως εκ τούτου το δικαίωμα που δίνεται στις δύο κοινότητες δεν είναι κυριαρχικό ή ιδρυτικό, αλλά συντακτικό».
«Μία ιθαγένεια»
Ο κ. Αναστασιάδης στάθηκε και στο θέμα της ιθαγένειας τονίζοντας πως αυτή θα είναι μόνο μία, εκείνη του ομόσπονδου κράτους, ωστόσο «ουδείς μπορεί να αποκτήσει “εσωτερική ιθαγένεια” είτε της μίας είτε της άλλης συνιστώσας πολιτείας, εκτός αν είναι πρώτιστα πολίτης της ενωμένης Κύπρου σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό Νόμο».
«Επιπλέον, είναι πασιφανές πως η αναφορά σε “εσωτερική ιθαγένεια” γίνεται για να προστατευθεί το δικαίωμα πολιτικής ισότητας των δύο συνιστωσών πολιτειών, λόγω του ότι η συμφωνία για λύση προβλέπει πως η μετεξέλιξη του σημερινού κράτους θα οδηγήσει σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα των δύο συνιστωσών πολιτειών» πρόσθεσε.
Ελπίδα για οριστικό τέλος στο Κυπριακό
«Ελπίδα να δώσουμε οριστικό τέλος σε αυτή την απαράδεκτη κατάσταση» είπε στην εισαγωγή του λόγου του ο κ. Αναστασιάδης για το «καθεστώς που κρατά τα τελευταία 40 χρόνια διαιρεμένη την Κύπρο». Επίσης, πρόσθεσε πως αν διατηρηθεί το σημερινό στάτους κβο θα επηρεάσει ανεπανόρθωτα τις επόμενες γενιές. Τόνισε πως η λύση που θα δοθεί «θα πρέπει να είναι βασισμένη στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις αρχές της ΕΕ, βιώσιμη και με προοπτική».
Η διαδρομή μέχρι το κοινό ανακοινωθέν
Επιπλέον, ο Κύπριος πρόεδρος επεσήμανε την οικονομική κατάσταση στην οποία παρέλαβε τη χώρα και τους χειρισμούς τους για έξοδο της χώρας από την κρίση και κατόπιν απαρίθμησε τις ενέργειες που έκανε η κυβέρνησή του για την επίτευξη λύσης. Μάλιστα, τόνισε ότι άξονας των χειρισμών της κυπριακής πλευράς ήταν «η αξιοποίηση των χωρών που έχουν ενδιαφέρον για την περιοχή για τη λύση του Κυπριακού». Ο κ. Αναστασιάδης επεσήμανε ότι στην αρχή της διαδικασίας «θέσαμε ως προαπαιτούμενο την έκδοση κοινού ανακοινωθέντος κι έτσι μετά από έξι μήνες φτάσαμε στην ανακοίνωση του κοινού ανακοινωθέντος της 11ης Φεβρουαρίου. Ένα ανακοινωθέν, το οποίο, χωρίς να παραγνωρίζει τις ανησυχίες της άλλης πλευράς, ικανοποιεί και τις δικές μας επιδιώξεις και ευαισθησίες».
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ευχαρίστησε τους λοιπούς πολιτικούς αρχηγούς για τους χειρισμούς τους και είπε για εκείνους που διαφωνούν ότι δεν έχουν επί της ουσίας και επί του περιεχομένου διαφωνίες, αλλά για δευτερεύουσας ουσίας θέματα. «Γνωρίζω πως πολιτικές δυνάμεις που είχαν διαφωνήσει, είτε με τη διαδικασία είτε τη μεθοδολογία, εξακολουθούν να διατηρούν τις απόψεις τους. Εκείνο που με λυπεί δεν είναι η όποια διαφωνία, αλλά οι επαναλήψεις αναφορών που δεν έχουν σχέση με το περιεχόμενο του ανακοινωθέντος αλλά ενδεχόμενα με πολιτικές επιλογές που δεν συμφωνούν με την επιδιωκόμενη μορφή λύσης». Ο κ. Αναστασιάδης δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει και την Ελλάδα της οποίας η κυβέρνηση ήταν σε συνεχή επικοινωνία με τον ίδιο.
Η ανάλυση της κοινής διακήρυξης από τον Αναστασιάδη
Στη συνέχεια ο κ. Αναστασιάδης προχώρησε στην ανάλυση των παραγράφων του κοινού ανακοινωθέντος.
«Πρώτον, η υπάρχουσα κατάσταση, το στατους κβο δηλαδή, θεωρείται και από τους δύο ηγέτες απαράδεκτη. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, απαράδεχτη κρίνεται η παρουσία κατοχικών στρατευμάτων, η συνεχιζόμενη διαίρεση της πατρίδας μας, η παράνομη αξιοποίηση των Ε/κ περιουσιών, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών, ο εποικισμός, η καταστροφή της θρησκευτικής και πολιτισμικής μας κληρονομιάς, η ανάγκη που εξωθεί τους Ελληνοκύπριους να ξεπουλούν τις περιουσίες τους στα κατεχόμενα, η αποξένωση του κυπριακού ελληνισμού από το κατεχόμενο μέρος και η εν τη ουσία παγίωση των τετελεσμένων της εισβολής. Παραπέμπω στην παράγραφο 1» είπε ο πρόεδρος Αναστασιάδης.
«Δεύτερον, προβλέπεται ότι η λύση θα σέβεται τις βασικές αρχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες και θα διασφαλίζει το κοινό μέλλον του συνόλου των πολιτών σε μια ενωμένη Κύπρο εντός της Ε.Ε. Παραπέμπω στην παράγραφο 1» δήλωσε στη συνέχεια.
«Τρίτον, οι αρχές και οι αξίες επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε. θα διασφαλίζονται και θα γίνονται σεβαστές σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας ή της ομόσπονδης δημοκρατίας που θα δημιουργηθεί. Παραπέμπω στην παράγραφο 4.
»Τέταρτον, το εξίσου σημαντικό, για να μην πω το σημαντικότερο, είναι ότι στην ενωμένη Κύπρο κατοχυρώνονται οι τρεις βασικές αρχές, χαρακτηριστικά γνωρίσματα κάθε κράτους μέλους των Η.Ε. Η ενωμένη Κύπρος ως μέλος των Η.Ε. και της Ε.Ε. θα έχει μια και μόνη διεθνή νομική προσωπικότητα, μια και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη ενιαία ιθαγένεια. Παραπέμπω στην παράγραφο 3» συνέχισε ο Κύπριος πρόεδρος.
«Πέμπτον, αποκλείονται τα όποια ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Παραπέμπω στην παράγραφο 3.
»Έκτον, υιοθετείται η αρχή πως τίποτα δεν είναι συμφωνημένο αν δεν συμφωνηθούν τα πάντα. Παραπέμπω στην παράγραφο 5.
»Έβδομον, αποκλείεται ρητά η όποια μορφή επιδιαιτησίας και πως μόνο μια συμφωνία που θα βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των μερών θα παραπεμφθεί σε δημοψηφίσματα. παραπέμπω στην παράγραφο 6» επεσήμανε ο Κύπριος πρόεδρος.
«Όγδοον, ρητά και απερίφραστα απαγορεύεται η ένωση του όλου η μέρους με την όποια χώρα, η όποια μορφή διαίρεσης ή απόσχισης ή και η όποια μονομερής ενέργεια αλλαγής του καθεστώτος. Παραπέμπω στην παράγραφο 4.
»Ένατο, διασφαλίζεται η ιεραρχία των νόμων, αφού ρητά αναφέρεται πως ο υπέρτατος νόμος του κράτους είναι το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα που θα δεσμεύει το σύνολο των αρχών της ομοσπονδίας αλλά και των συνιστωσών πολιτειών. Παραπέμπω στην παράγραφο 4» διευκρίνισε ο κ. Αναστασιάδης.
«Δέκατο, ρητά καθορίζεται πως αφού συμφωνηθούν οι αρμοδιότητες της Ομόσπονδης Κυβέρνησης, όσες εξουσίες εναπομείνουν, δηλαδή το κατάλοιπο εξουσίας, ανατίθενται από το ομοσπονδιακό Σύνταγμα στις συνιστώσες πολιτείες. Οι εξουσίες αυτές αφορούν εσωτερικές αρμοδιότητες, όπως, για παράδειγμα, η παιδεία, το σύστημα υγείας, οι κοινωνικές ασφαλίσεις κ.α. Η αποκέντρωση αυτή συνάδει με την ευρωπαϊκή αρχή της επικουρικότητας, δηλαδή της ανάθεσης περισσοτέρων εξουσιών για θέματα καθημερινότητας των πολιτών στις τοπικές αρχές. Να σημειωθεί ακόμη ότι τούτο συνάδει απόλυτα με ό,τι ισχύει στην συντριπτική πλειοψηφία των ομόσπονδων κρατών. Παραπέμπω στην παράγραφο 3» πρόσθεσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Ενδέκατο, διασφαλίζεται πως οι συνιστώσες πολιτείες δεν έχουν την όποια κυριαρχία ή προϋπάρχον δικαίωμα ανεξάρτητου κράτους, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, αλλά την ιδιότητα που αποκτούν σαν συστατικά μέρη (συνιστώσες πολιτείες) της ομοσπονδίας, όπως καθορίζεται από το ομοσπονδιακό Σύνταγμα. Αρκεί να αναφερθεί πως στο κοινό ανακοινωθέν ρητά προνοείται πως οι συνομιλίες διεξάγονται μεταξύ των δύο κοινοτήτων και όχι και όχι των όποιων κρατικών οντοτήτων. Παραπέμπω στην παράγραφο 4» τόνισε ο κ. Αναστασιάδης θέλοντας να ξεκαθαρίζει πως δεν θα μιλάμε για δύο ξεχωριστά κράτη αλλά για ένα ομόσπονδο κράτος που αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες.
«Δωδέκατο, προνοείται ακόμη πως οι όποιες διαφορές μεταξύ Ομόσπονδου Κράτους και συνιστωσών πολιτειών ή/και πολιτειών μεταξύ τους, θα επιλύονται τελεσίδικα από το Ομόσπονδο Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως συμβαίνει σε όλα τα ομόσπονδα κράτη. Παραπέμπω στην παράγραφο 3.
»Η αναφορά στον αλληλοσεβασμό και στη διαφύλαξη της εθνικής, θρησκευτικής και πολιτιστικής ταυτότητας και ακεραιότητας του κάθε πολίτη του Ομόσπονδου Κράτους δεν αφορά μόνο την Τουρκοκυπριακή κοινότητα αλλά διασφαλίζει και την επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού. Ούτε και εκχωρεί όπως ισχυρίζονται κάποιοι κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά απλώς διασφαλίζει τη συμφωνηθείσα πολιτική ισότητα. Παραπέμπω στην παράγραφο 1» είπε ο Κύπριος πρόεδρος.
«14ον, καθιερώνεται νέα μεθοδολογία, σύμφωνα με την οποία κατά τη διάρκεια των συνομιλιών η συζήτηση των διάφορων ουσιωδών πτυχών θα γίνεται αλληλένδετα και παράλληλα και, ως εκ τούτου, αποφεύγεται η πρακτική του παρελθόντος να επικεντρώνεται ο όλος διάλογος σε συγκεκριμένη ουσιώδη πτυχή. Παραπέμπω στην παράγραφο 2.
»15ον, γίνεται αποδεκτή η θέση μας για την ανάγκη υιοθέτησης ουσιωδών μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης τα οποία θα δώσουν νέα δυναμική στην προοπτική για μια ενωμένη Κύπρο, κάτι που απηχεί πλέον και τις απόψεις σημαντικών παραγόντων της διεθνούς κοινότητας. Παραπέμπω στην παράγραφο 7» πρόσθεσε στη συνέχεια.
Ο κ. Αναστασιάδης ολοκληρώνοντας την ανάλυση της κοινής διακήρυξης επεσήμανε ότι το κοινό ανακοινωθέν δεν αποτελεί τη λύση του προβλήματος, αλλά θέτει τις βασικές αρχές και το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί η διαπραγμάτευση. «Τέλος, θα ήθελα να επαναλάβω πως το Κοινό Ανακοινωθέν δεν αποτελεί τη λύση, αλλά τις βασικές παραμέτρους μέσα από τις οποίες θα αναζητηθεί η τελική λύση και η οποία θα προέλθει από την ελεύθερη βούληση των μερών και θα τεθεί ενώπιον του κυρίαρχου λαού, ο οποίος και θα αποφασίσει τελεσίδικα δια δημοψηφισμάτων. Παραπέμπω στις παραγράφους 2 και 4» δήλωσε συγκεκριμένα.
Οι αντιδράσεις για το κοινό ανακοινωθέν
Το κοινό ανακοινωθέν στο οποίο συμφώνησαν οι κ.κ. Αναστασιάδης και Έρογλου, ανοίγοντας το δρόμο για επανέναρξη των συνομιλιών, βρίσκεται πλέον στο μικροσκόπιο των κομμάτων, με το ΔΗΚΟ να το χαρακτηρίζει «επικίνδυνο» και απαράδεκτο και να καλεί σε παραίτηση τον Κύπριο πρόεδρο.
Στις ενστάσεις του κ. Παπαδόπουλου απάντησε ο Νίκος Αναστασιάδης, αναφέροντας σε σχετική επιστολή ότι δεν έχει παραβιάσει οποιαδήποτε προεκλογική δέσμευση έναντι του συγκυβερνώντος κόμματος και απορρίπτει ότι η κοινή δήλωση δεν διασφαλίζει τη μια κυριαρχία, τη μια ιθαγένεια και τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Χθες, ο Κύπριος πρόεδρος συναντήθηκε με τον τουρκοκύπριο ηγέτη Ντερβίς Έρογλου, κατά τη διάρκεια της οποίας εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στην κοινή διακήρυξή τους, την οποία ανέγνωσε η ειδική αντιπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ στην Κύπρο Λίζα Μπάτενχαϊμ, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής τους στη Λευκωσία.
Επιμέλεια: Μαριάννα Μαρμαρά
