Οι γυναίκες που έχουν περάσει στην εμμηνόπαυση έχουν για πρώτη φορά στη διάθεσή τους έναν οδηγό, ανοιχτό στην αλληλεπίδραση και ικανό να τις βοηθήσει να κατανοήσουν καλύτερα τις εναλλακτικές τους, αναφορικά με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εν λόγω περιόδου. Ο οδηγός αυτός μπορεί επίσης να τις βοηθήσει να αποφασίσουν αν η ορμονική θεραπεία είναι κατάλληλη για αυτές.
Πρόκειται για ένα διαδικτυακό εργαλείο, που ονομάζεται «χάρτης της εμμηνόπαυσης» και δίνει την ευκαιρία στις γυναίκες και τους ιατρούς τους να συζητήσουν τις ορμονικές και μη ορμονικές εναλλακτικές που θα ήταν ασφαλείς και αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των, συχνά, πολύ ενοχλητικών συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
Μια νέα μελέτη έδειξε πως οι γυναίκες που δυσφορούν από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης στην πλειονότητά τους ενδιαφέρονται για τις θεραπευτικές επιλογές που είναι διαθέσιμες, αλλά δεν τις συζητούν με τον ιατρό τους. Ο «χάρτης» σχεδιάστηκε από μια ομάδα ενδοκρινολόγων, εξειδικευμένων στη διαχείριση της εμμηνόπαυσης, και βασίζεται σε έγκυρα κι αξιόπιστα δεδομένα πρόσφατων ερευνών.
Η ορμονική θεραπεία εξετάζεται στενά από το 2002, όταν μια μεγάλη μελέτη αποκάλυψε ότι συγκεκριμένα ο συνδυασμός των οιστρογόνων με την προγεστερόνη αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής, καθώς και τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Οι ερευνητές τότε κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κίνδυνοι της πρόσληψης του παραπάνω συνδυασμού υπερτερούσαν του οφέλους του. Αν και ο σκοπός της μελέτης ήταν να αξιολογήσει τον ρόλο της ορμονικής θεραπείας στην πρόληψη των νοσημάτων που σχετίζονται με την αύξηση της ηλικίας, τα αποτελέσματά της ώθησαν πολλές γυναίκες και ιατρούς να μην την επιλέξουν για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
Οι μελέτες των τελευταίων 10 ετών, όμως, αποκάλυψαν πως ο βαθμός του κινδύνου διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα κι εξαρτάται από το ιστορικό της, την υγεία της και τον αριθμό των ετών από την έναρξη της εμμηνόπαυσης. Σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες κάτω από τα 60 που μπήκαν πρόσφατα στην εμμηνόπαυση έχουν μικρότερο κίνδυνο σε σύγκριση με τις πιο ηλικιωμένες όταν λαμβάνουν χαμηλές δόσεις ορμονοθεραπείας.
Με τη λανθασμένη εντύπωση ότι η ορμονοθεραπεία είναι επικίνδυνη, πολλές γυναίκες υποφέρουν σιωπηλά, σκεπτόμενες ότι δεν υπάρχει λύση για τα συμπτώματά τους. Για κάποιες από αυτές, η ορμονοθεραπεία μπορεί να είναι η μόνη λύση που θα προσφέρει αποτελεσματική ανακούφιση. Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως οι γυναίκες έχουν ανάγκη από ξεκάθαρες απαντήσεις και εργαλεία που θα τις βοηθήσουν να έχουν ουσιαστικές συζητήσεις με τον ιατρό τους αναφορικά με τις διαθέσιμες εναλλακτικές.
Όταν μια γυναίκα μπαίνει στην εμμηνόπαυση, η εμμηνορρυσία σταματά και ο οργανισμός της παράγει λιγότερα οιστρογόνα και προγεστερόνη. Η διαδικασία της εμμηνόπαυσης κρατά χρόνια. Κατά τη διάρκειά της, οι γυναίκες μπορεί να έχουν από ήπια έως σοβαρά συμπτώματα, που περιλαμβάνουν εξάψεις, διαταραχές στον ύπνο, κολπική ξηρότητα και άλλα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής.
Η πρόσφατη έρευνα αποκαλύπτει πως το 72% των γυναικών που υποφέρει από μετεμμηνοπαυσιακά συμπτώματα δεν λαμβάνει κάποια θεραπεία. Παράλληλα, πάνω από το 60% δεν έχει συζητήσει κάποια εναλλακτική με τον ιατρό, ορμονική ή μη, ενώ το 50% δεν έχει μιλήσει ούτε για τις αλλαγές στον τρόπο ζωής. Τέλος, το 49% των γυναικών διατηρεί μια εσφαλμένη αντίληψη σχετικά με την ορμονοθεραπεία.
Οι δημιουργοί του χάρτη επισημαίνουν την ανάγκη να γνωρίσουν οι επαγγελματίες υγείας το συγκεκριμένο εργαλείο, έτσι ώστε να ενθαρρύνουν τις κατάλληλες συζητήσεις με τις γυναίκες αυτές.
Ο «χάρτης της εμμηνόπαυσης» κατευθύνει τη γυναίκα στις διαφορές εναλλακτικές που μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματά της και την προσανατολίζει προς την επιλογή που είναι κατάλληλη για εκείνη, σύμφωνα με το ιστορικό της και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της. Διαθέτει επίσης ειδικά ερωτηματολόγια για την εκτίμηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού, καρδιακής προσβολής κι εγκεφαλικού. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αξιολογήσει ποια είναι η πιο αποτελεσματική και ασφαλής θεραπεία για κάθε γυναίκα ξεχωριστά.
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως δεν πρόκειται για ένα εργαλείο αυτοδιάγνωσης. Συστήνουν στις γυναίκες να εκτυπώνουν τα αποτελέσματά τους μαζί με μια λίστα παρεχόμενων ερωτήσεων που θα διευκολύνει τη συζήτηση με τον ιατρό τους. Η διαδικασία αυτή πρέπει να επαναλαμβάνεται, ώστε η γυναίκα να έχει τον έλεγχο των συμπτωμάτων της καθώς και έναν συνεχή διάλογο με τον ιατρό της.
Τα πιο σημαντικά δεδομένα που πρέπει μια γυναίκα να γνωρίζει σχετικά με την ορμονοθεραπεία είναι:
• οι γυναίκες πάνω από 60 ετών δεν πρέπει να τη λαμβάνουν
• οι καλύτερες υποψήφιες για αυτήν είναι γυναίκες 50-59 ετών χωρίς προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, καρδιαγγειακού νοσήματος, ή εγκεφαλικού επεισοδίου και με συμπτώματα μέτριας ή μεγάλης σοβαρότητας
• αν την επιλέξουν, θα πρέπει να καθορίσουν μαζί με τον ιατρό τους ένα εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας – ίσως χρειαστεί μια περίοδος δοκιμής και πλάνης μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο πλάνο για κάθε γυναίκα
• η προσέγγιση του υγιεινού τρόπου ζωής βοηθά επίσης την ανακούφιση των συμπτωμάτων και προάγει τη γενική υγεία
• αν επιλέξουν τη μη ορμονική θεραπεία, υπάρχουν αρκετές επιλογές που έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Είναι απαραίτητο οι γυναίκες να ενημερώσουν τον ιατρό τους για όλα τα φάρμακα που λαμβάνουν, ακόμα και για τα απλά παυσίπονα, έτσι ώστε η θεραπεία που θα επιλέξουν να μην αλληλεπιδρά με αυτά.
Πηγή: health24
Το άρθρο επιμελήθηκε η Ε. Ελευθερίου,
Ψυχοθεραπεύτρια-Κλινική Θεραπεύτρια
Σεξουαλικών Διαταραχών, συνεργάτιδα
του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών,
www.andrologia.gr
