Η κ. Γιαννάκου και ο Δρ. Βερέμης προφανώς έχουν υπ’ όψιν τους ότι η παιδεία, όπως άλλωστε και τα όπλα, παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην άμυνα και την ασφάλεια μιας χώρας. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι –αντιθέτως προς τους ομολόγους της στην ΕΕ- η Ελλάδα αναγκάζεται να ξοδεύει περισσότερα για όπλα απ’ ό,τι για την παιδεία. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω της τρομερής επιρροής που έχει το στρατιωτικό-βιομηχανικό-κογκρεσικό σύμπλεγμα (για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Αϊζενχάουερ), του οποίου το καλοπληρωμένο λόμπυ και οι μηχανισμοί «λαδώματος» φροντίζουν ώστε η Ελλάδα να απειλείται κατά περιόδους (μοναδική περίπτωση στην ΕΕ) και ως εκ τούτου να αγοράζει όπλα θανάτου (και, μάλιστα, όχι πάντα τα πλέον κατάλληλα), υποδαυλίζοντας την απληστία των ξένων μετόχων καθώς και –ας το παραδεχθούμε- ορισμένων διεφθαρμένων Ελλήνων πολιτικών.
Αποτέλεσμα της πρωτόγονης αυτής καταστάσεως είναι ότι ο πενιχρός προϋπολογισμός για την παιδεία συνεπάγεται και περιορισμένες θέσεις στα πανεπιστήμια, γεγονός που δυσχεραίνει τη διατήρηση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου. Εν συνεχεία, χιλιάδες μαθητών αποτυγχάνουν στις Πανελλήνιες Εξετάσεις και φεύγουν στο εξωτερικό. Ακόμα περισσότερες χιλιάδες μαθητών, η πλειονότης των οποίων με ανεπαρκή βαθμολογία ακόμα και για εισαγωγή σε ξένο πανεπιστήμιο, καταλήγουν στα διαβόητα ιδιωτικά κολλέγια της Ελλάδος (ορισμένα εξ αυτών είναι καλύτερα από τα υπόλοιπα), όπου –στην ουσία- αγοράζουν πτυχίο. Μεγάλος αριθμός των κολλεγίων αυτών υφίσταται για αμιγώς κερδοσκοπικούς λόγους, ως οργανισμοί-βιτρίνες για την αύξηση της επιρροής που ασκεί η χώρα προελεύσεώς τους στην Ελλάδα ή ως συνδυασμός των δύο. Η συντριπτική πλειονότητα των πιστοποιητικών που προσφέρονται είναι επιχειρηματικού προσανατολισμού και ελάχιστη σχέση έχουν με εντατικά ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών. Εάν εμπλέκεται και ένα ξένο «μητρικό πανεπιστήμιο» (συνήθως αμερικανικό ή βρετανικό), τότε τα κέρδη είναι μοιρασμένα. Εάν δεν υπάρχει εμφανής συμμετοχή ξένου πανεπιστημίου, τότε δεν υφίσταται καν επίφαση ελέγχου: εκεί έχει το πάνω χέρι η ελεύθερη αγορά. Ορισμένα ιδρύματα είναι μέλη ξένων εταιρειών: πληρώνουν τη συνδρομή τους και η εταιρεία αναγνωρίζει τα διπλώματά τους· αυτές οι εταιρείες, όμως, εθελοτυφλούν στις παραβάσεις δεοντολογίας και πρακτικής, μένοντας απλώς στα τυπικά και δεχόμενες την –δημιουργικού περιεχομένου- ενημερωτική αλληλογραφία που έχουν με το εν λόγω ίδρυμα στην Ελλάδα. Η κατάσταση θυμίζει κάπως τον τρόπο με τον οποίον η Τουρκία ψηφίζει αφειδώς νόμους προκειμένου να πληροί το κοινοτικό κεκτημένο, χωρίς όμως να κάνει το παραμικρό για την εφαρμογή τους. Δεν είναι, λοιπόν, να απορεί κανείς που τα ιδρύματα αυτά δεν αναγνωρίζονται από το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας.
Το Φτωχό Διδακτικό Προσωπικό
Ελπίζει κανείς ότι η κ. Γιαννάκου και ο Δρ. Βερέμης έχουν γνώση των παρακάτω –αλλά αναρωτιέται αν ισχύει το ίδιο και για τις χιλιάδες απεγνωσμένων και ταυτοχρόνως εξαπατημένων γονέων: οι πολιτικές προσλήψεων και προαγωγών δεν ανταποκρίνονται στους Κανονισμούς περί Διδακτικού Προσωπικού· ορισμένοι διδάσκοντες δεν κατέχουν τα προβλεπόμενα τυπικά προσόντα για το γνωστικό αντικείμενο που τους έχει ανατεθεί· οι ώρες διδασκαλίας είναι πάρα πολλές για να υπάρχει ποιότης – πολλώ δε μάλλον χρόνος για έρευνα (ουσιώδους σημασίας για την σοβαρή διδασκαλία) και δημοσιεύσεις σε ακαδημαϊκού επιπέδου έγκριτα περιοδικά · διδάσκοντες εξακολουθούν να εργάζονται ακόμα και πριν τους ανανεωθεί η σύμβαση· δεν υπάρχει επαγγελματική εξασφάλιση· απολύονται διδάσκοντες χωρίς λόγο· η μεγάλη πλειονότης του διδακτικού προσωπικού είναι μερικής απασχολήσεως· τα πορίσματα των διαφόρων επιτροπών –όπου αυτές υφίστανται- (επί θεμάτων Ακαδημαϊκού Επιπέδου, Μαθημάτων, Παραπόνων) αγνοούνται· διδάσκοντες οι οποίοι επιχειρούν να ιδρύσουν σύλλογο απολύονται· ορισμένοι διδάσκοντες έχουν να βαθμολογήσουν έως και 250 γραπτά εντός τριών ημερών· συμβαίνει να διαταχθούν διδάσκοντες να «περάσουν» ανεπαρκείς σπουδαστές στις εξετάσεις· και το διδακτικό προσωπικό δεν έχει καν δικό του γραφείο.
Φαστ-φουντ για τα Μυαλά των Σπουδαστών
Πέραν όλων αυτών, έχουν και οι σπουδαστές προβλήματα: πρώτα απ’ όλα το γεγονός ότι πολλά από τα μαθήματα στα οποία εγγράφονται, τελικώς δεν πραγματοποιούνται ελλείψει επαρκούς αριθμού σπουδαστών· άλλα μαθήματα είναι εξαιρετικώς υπεράριθμα· ορισμένοι σπουδαστές που τους μένει μόνο ένα μάθημα για να αποφοιτήσουν, αναγκάζονται να περιμένουν έναν ολόκληρο χρόνο για να πάρουν το δίπλωμά τους λόγω ακυρώσεως του μαθήματος· οι σπουδαστές δεν έχουν βαρύνοντα λόγο για την λειτουργία του ιδρύματος: η μοναδική τους φωνή είναι τα χρήματά τους –ή μάλλον των πατεράδων τους· σκανδαλωδώς, σε ιδρύματα όπου τα μαθήματα υποτίθεται ότι γίνονται στην αγγλική, τα αγγλικά ορισμένων διδασκόντων είναι τόσο άθλια που παραδίδουν στην ελληνική· τα αγγλικά ορισμένων σπουδαστών είναι επίσης τραγικώς απαράδεκτα και μερικά ιδρύματα βγάζουν επί πλέον χρήματα προσφέροντας έξτρα μαθήματα αγγλικής την ώρα που οι σπουδαστές υποτίθεται ότι μελετούν για να εξετασθούν σε άλλα μαθήματα που είναι επίσης στα αγγλικά· και κάποιοι διδάσκοντες απλώς διαβάζουν το «μάθημά τους» από το βιβλίο!
Λογαριασμοί και Διαφάνεια
Περνώντας, τώρα, σε πιο συγκεκριμένες περιπτώσεις, τις οποίες η κ. Γιαννάκου και ο Δρ. Βερέμης μπορεί να έχουν υπ’ όψιν τους –ή ίσως πάλι και όχι- αλλά χωρίς να καταδεικνύουμε κάποιον συγκεκριμένα, ένας υπερπόντιος σύλλογος πανεπιστημίων και κολλεγίων προβλέπει ότι τα μέλη του οφείλουν να αποκαλύπτουν τους λογαριασμούς τους. Κι όμως, το εν Ελλάδι κολλέγιό τους αρνείται να το πράξει, φθάνει μάλιστα μέχρι του σημείου να μην απαντά καν σε σχετικά αιτήματα. Έτι χειρότερο, ορισμένα εξ αυτών των ιδρυμάτων ισχυρίζονται ότι είναι «μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί»! Η ουσία είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί εύκολη λεία για αρπακτικά αλλοδαπής –και ελληνικής- προελεύσεως. Το ξένο πανεπιστήμιο ακολουθεί κατά γράμμα τους κανονισμούς στην ίδια του τη χώρα αλλά όταν έρχεται στην εύπιστη Ελλάδα μετατρέπεται σε δύστροπο ψευδο-ακαδημαϊκό χούλιγκαν, με τους ντόπιους να κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν. Αυτό αποτελεί και τη χείριστη μορφή πολιτισμικής αποικιοκρατίας και ιμπεριαλισμού.
Ένα τέτοιο αμερικανικό ίδρυμα με έδρα την Αθήνα έστησε ένα δεύτερο «campus» σε μια μικρή κωμόπολη της Ελλάδος, στην γενέτειρα του Πρυτάνεώς του. Αν και τα μαθήματα παρεδίδοντο στην αγγλική, μερικοί σπουδαστές αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα κατανοήσεως. Λέγεται ότι κάποιοι σπουδαστές έφθασαν ακόμη και να πάρουν δίπλωμα χωρίς τις απαραίτητες διδακτικές μονάδες.
Ενίοτε τα ιδρύματα αυτά συμπιέζουν ένα μάθημα διαρκείας 45 ωρών ενός τριμήνου (ήτοι ένα ή δύο μαθήματα ανά εβδομάδα) σε δεκαπενθήμερο της τρέλλας (τουτέστιν 4 ώρες την ημέρα –κάθε μέρα), χρεώνοντας τα ίδια δίδακτρα. Ο όγκος αυτού του εγκεφαλικού φαστ-φουντ δεν αφήνει στους σπουδαστές χρόνο να σκεφτούν, αναλογισθούν, αναλύσουν και αξιολογήσουν –για την ακρίβεια δεν τους αφήνει χρόνο να κάνουν οτιδήποτε άλλο από το να κάθονται σαν φυτά-ρομπότ.
Είναι αξιέπαινο το γεγονός ότι μερικά τέτοια ιδρύματα διάκεινται φιλικώς προς τους Έλληνες πολιτικούς. Επί παραδείγματι, μέχρι την τελευταία εκλογική αναμέτρηση ένας φιλόδοξος πολιτικός, κάποιος κ. Ανδριανόπουλος, διατηρούσε γραφείο σε ένα εκ των ιδρυμάτων αυτών. Κάτι τέτοιο δεν είναι κατακριτέο –και γιατί να είναι, άλλωστε; Την ίδια ώρα, καλόν θα ήτο να βλέπαμε και τους λογαριασμούς του εν λόγω ιδρύματος για να ξέρουμε πώς εδαπανώντο οι πόροι, ποιoς επωφελείτο και με ποιoν τρόπο. Ομοίως, καλόν θα ήτο να ξέραμε γιατί ένα ιδιωτικό κολλέγιο μπορεί να προσλάβει έναν δεκανέα του αμερικανικού στρατού ως ισόβιο πρόεδρό του καθώς και εάν εδόθη ποτέ η ευκαιρία σε άτομα με περισσότερα προσόντα να αξιολογηθούν για την θέση. Επ’ αυτού του θέματος, στον πιο διαφανή δημόσιο τομέα, οι πρυτάνεις των πανεπιστημίων δεν έχουν το δικαίωμα να διατηρούν το αξίωμα επ’ αόριστον και είναι αιρετοί, δεδομένου ότι το σύστημα πρέπει να αναπνέει δημοκρατικά. Άλλο ίδρυμα (το La Verne) αυτοκαταστράφηκε, συνεπεία ορισμένων μυστήριων λογιστικών προβλημάτων. Μερικοί από τους απολυμένους διδάσκοντες πέθαναν από το άγχος, ενώ οι περισσότεροι των σπουδαστών πήραν μετεγγραφή για δύο «συνεργαζόμενα» κολλέγια, φανερά δυσαρεστημένοι. Σε ένα άλλο κολλέγιο ένας διδάσκων ο οποίος απελύθη, εισέπραξε 33 εκατομμύρια δραχμές (περίπου €98.000) χωρίς καν να πάει στο δικαστήριο. Μήπως θα έπρεπε η κ. Γιαννάκου να ρίξει μια ματιά στους λογαριασμούς τους; Θα της το επέτρεπαν; Θα την ενδιέφερε να επιμείνει; Γνωρίζει άραγε πως ο θεσμός των ΙΕΚ έχει γίνει αντικείμενο καταχρήσεως, απλούστατα επειδή οι άρρενες σπουδαστές αναγκάζονται να εγγραφούν στα κρατικά ΙΕΚ προκειμένου να αποφύγουν την στρατιωτική θητεία ενόσω σπουδάζουν σε κάποιο κολλέγιο;
Ο πρώην Πρέσβυς των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ο Μίλλερ (του οποίου η σύζυγος δίδασκε σε κολλέγιο εδώ), έδινε συχνά ομιλίες καλώντας την ελληνική κυβέρνηση να αναγνωρίσει τα αμερικανικά κολλέγια. Αυτό ισοδυναμεί με την αναγνώριση ότι η εκπαίδευση των ελληνόπουλων δεν είναι παρά μια απλή πολιτικοοικονομική συναλλαγή –ακριβώς όπως και οι αγορές όπλων.
Εν Κατακλείδι
Κατά μία έννοια η κ. Γιαννάκου, μαζί με τον (προσανατολισμού ΕΛΙΑΜΕΠ) Δρα. Βερέμη –ο οποίος υποθέτουμε ότι διορίσθηκε κατόπιν ανοικτού διαγωνισμού- είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια της Ελλάδος. Κανείς ελπίζει ότι τα κίνητρά τους δεν περιλαμβάνουν την επιθυμία να μετατρέψουν τους σπουδαστές σε πελάτες. Οι Έλληνες έχουν πρόσφατη παράδοση να αρέσκονται σε οτιδήποτε ξενόφερτο για λόγους μόδας. Θα βοηθούσε πολύ εάν μπορούσαν να μάθουν από τα σφάλματα άλλων χωρών, αντί να καταναλώνουν πρόχειρα φαγητά, όπλα, ουίσκυ, μεθαδόνη και επώνυμα ρούχα. Η Ελλάδα πρέπει να προσπαθήσει να αποφύγει να μαϊμουδίζει ορισμένες άλλες χώρες, τα πανεπιστήμια των οποίων δεν είναι πλέον τόσο διαφανή όσο κάποτε και στα οποία –και είναι λυπηρό αυτό- σε μερικούς φοιτητές οι οποίοι αδυνατούν ακόμη και να εκφρασθούν κατανοητά σε ένα κομμάτι χαρτί, δίνεται η δυνατότης να «κερδίσουν» ένα πτυχίο. Πρέπει η Ελλάδα να αντιγράφει πάντα δουλοπρεπώς και να της φέρονται σαν σε Μπανανία; Μήπως, τελικά, οι χείριστοι των Σοφιστών νίκησαν τους αρίστους των Πλατωνιστών;
Μετάφραση: Θοδωρής Μπουχέλος
Ο Δρ Ουίλλιαμ Μάλλινσον, πρώην βρετανός διπλωμάτης, είναι Επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του New York College Αθηνών, διδάσκει στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου και έχει συγγράψει το Cyprus, A Modern History, I. B. Tauris, London and New York 2005, και Παπαζήσης (στην Ελληνική), Αθήναι, 2005.
Ο Θοδωρής Μπουχέλος είναι πτυχιούχος Διερμηνέας Συνεδρίων και διδάσκει Διερμηνεία στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
