Του Γεωργίου Χ. Παπασίμου
Η ανείπωτη τραγωδία στα διεθνή ύδατα της Πύλου όπου βυθίστηκε αύτανδρο αλιευτικό σκάφος όπου ήταν στοιβαγμένοι 700 άνθρωποι από τους οποίους έχουν διασωθεί μόλις 104, επαναφέρει με οδυνηρό τρόπο για μια ακόμα φορά στο προσκήνιο το μεταναστευτικό-προσφυγικό πρόβλημα. Η τραγωδία αυτή φωτίζει έντονα την υποκρισία, αλλά και την καταλυτική ανεπάρκεια της Ε.Ε. εν σχέσει με την μεταναστευτική της πολιτική, αφού η επικρατούσα συνθήκη του Δουβλίνου ΙΙ αντικειμενικά αποτελεί τον αιτιώδη σύνδεσμο για τις τραγωδίες και τα ναυάγια των μεταναστών στη Μεσόγειο που έχει μετατραπεί σε υγρό τάφο ψυχών του τρίτου κόσμου. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τις προσπάθειες των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου με διάφορες προτάσεις αναθεώρησης του συστήματος ασύλου και μετανάστευσης η ηγεσία της Ε.Ε. υπό την πίεση και καθοδήγηση των χωρών του Βορρά επιλέγει τον στρουθουκαμηλισμό που συνίσταται στη διατήρηση της επαίσχυντης συμφωνίας του Δουβλίνου ΙΙ ως προς τις εσωτερικές ρυθμίσεις εντός των ευρωπαϊκών συνόρων κάτι που έχει ως συνέπεια τη μετατροπή των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου σε αποθήκες ψυχών. Παράλληλα, έχει συνάψει μη δεσμευτικές πολιτικές στα εξωτερικά της σύνορα (Τουρκία, Λιβύη, Μαρόκο κλπ), όπου συρρέουν οι ορδές των προσφύγων και των μεταναστών, που με αντίτιμο την ίδια τους τη ζωή επιχειρούν τη μετάβαση από την «κόλαση του τρίτου κόσμου» στην «Εδέμ της Ευρώπης». Αυτές όμως οι πολιτικές της ΕΕ δίνουν τη δυνατότητα στις αυταρχικές κυβερνήσεις και στις τεράστιες συμμορίες διακινητών στην Τουρκία, Λιβύη, Μαρόκο κλπ να εργαλειοποιούν το μεταναστευτικό με πρωτοπόρο την Τουρκία, έτσι ώστε αφενός να λαμβάνουν περισσότερα χρήματα από την Ε.Ε. χωρίς καμία ουσιαστική λύση στο πρόβλημα και αφετέρου να αισχροκερδούν ανεξέλεγκτα τα πολυποίκιλα άθλια κυκλώματα διακίνησης, που θυμίζουν τις εποχές του δουλεμπορίου.
Είναι αλήθεια ότι το μεταναστευτικό είναι ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό πρόβλημα χωρίς εύκολες λύσεις. Είναι απόρροια των πληγών που επιφέρουν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις (Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία, Λιβύη κ.λπ.), η δράση αυταρχικών καθεστώτων στον τρίτο και τέταρτο κόσμο σε συνδυασμό με τις δραματικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Έτσι, το μεταναστευτικό αποτελεί ήδη ωρολογιακή βόμβα μεγάλης ισχύος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν δεν κατανοηθεί άμεσα από τις ισχυρές καπιταλιστικές ελίτ του Βορρά ότι η διαχείριση του προβλήματος αυτού είναι κατεξοχήν κοινό ευρωπαϊκό πρόβλημα και όχι εθνική υπόθεση κάθε μέλους, ελλοχεύει ο κίνδυνος αποδόμησης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Ως προς το κορυφαίο αυτό ζήτημα επικρατούν δύο αντίθετες απόψεις. Η μια εξ αυτών εκπορεύεται από τις χώρες του Βορρά υπό την επήρεια και των ενισχυμένων ακροδεξιών τάσεων στις χώρες αυτές, σύμφωνα με την οποία η Ε.Ε. πρέπει να μετατραπεί σε «φρούριο», δηλαδή με κάθε τρόπο να αποτραπεί η εισροή προσφύγων και μεταναστών. Η άποψη αυτή εκτός του γεγονότος ότι είναι αντιδημοκρατική στον πυρήνα της είναι και προδήλως αναποτελεσματική και κυρίαρχα υποκριτική, αφού αυτή η πολιτική που υποστηρίζεται ουσιαστικά από το Δουβλίνο ΙΙ έχει μετατρέψει τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου σε αποθήκες ψυχών και παράλληλα επιτρέπει τη δημιουργία συνθηκών ζούγκλας στην εξωτερική περίμετρο της Ε.Ε..
Από την άλλη κυριαρχεί η άποψη των ανοιχτών συνόρων, όπου πίσω από το ανθρώπινο προσωπείο και τη ρητορεία των δικαιωματιστών, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη οποιοσδήποτε άλλος παράγοντας, όπως η κοινωνική ισορροπία, η εθνική ασφάλεια κλπ, πρωτοστατούν οι πάσης φύσεως ΜΚΟ και ένας τεράστιος μηχανισμός πάνω σε ένα πακτωλό δισεκατομμυρίων ευρώ. Είναι όμως προφανές ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέξει το σύνολο των ανθρώπων του τρίτου και τέταρτου κόσμου που επιθυμούν να εισέλθουν σε αυτήν. Κάτι τέτοιο θα είχε ως συνέπεια την άμεση κατάρρευση όλων των δομών του Κράτους Πρόνοιας που αποτελεί κατάκτηση του ευρωπαϊκού πολτισμού το οποίο σημειωτέον ήδη έχει πληγεί και υπονομευτεί από τις νεοφιλελεύθερες πολίτικές των τελευταίων δεκαετιών.
Απέναντι σε αυτές τις δύο αντιλήψεις-πολιτικές που αποτελούν τη «Σκύλα» και τη «Χάρυβδη» εν σχέσει με το μεταναστευτικό πρόβλημα για την Ευρώπη, απαιτείται άμεσα η χάραξη και η εφαρμογή μιας κοινής , δίκαιης και ορθολογικής πολιτικής που θα συνδυάζει τη στοιχειώδη ευρωπαϊκή ασφάλεια και την ισορροπία των ευρωπαϊκών κοινωνιών και παράλληλα τη λύση του αντικειμενικού προβλήματος των προσφυγικών ροών για τις οποίες συνυπεύθυνη είναι και η Δύση που έχει συμβάλλει στη διάλυση διαφόρων κοινωνιών και συστημάτων προστασίας στη Βόρεια Αφρική (χαρακτηριστική περίπτωση η Λιβύη), αλλά και στη Μέση Ανατολή (Συρία) πριν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα μετατραπεί σε ένα σωρό ερειπίων.
Είναι γνωστό ότι με βάση το Διεθνές Δίκαιο νόμιμο δικαίωμα ασύλου έχουν οι πρόσφυγες, αυτοί δηλαδή που διώκονται και απειλείται η ζωή τους από πόλεμο και διώξεις αυταρχικών καθεστώτων που ευδοκιμούν στον τρίτο και τέταρτο κόσμο. Εδώ θα προστεθεί και μια νέα κατηγορία, οι μετακινούμενοι πληθυσμοί από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που φαίνεται ότι θα αποτελέσει στο άμεσο μέλλον ένα τεράστιο παγκόσμιο πρόβλημα. Απέναντι σε αυτό το υπαρκτό και οξύ πρόβλημα η Ε.Ε. θα πρέπει να εγκαταλείψει τη μέχρι τώρα υποκριτική και αναποτελεσματική πολιτική της δημιουργώντας δεσμευτικές πολιτικές συμφωνίες με τα συνορεύοντα στα εξωτερικά της σύνορα κράτη, όπου συρρέουν οι πρόσφυγες, αλλά και οι μετανάστες (Τουρκία, Αίγυπτος, Λιβύη, Μαρόκο, Τυνησία). Οι συμφωνίες αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα εξής: Από τη μια πλευρά επαρκή χρηματοδότηση των χωρών αυτών για την αντιμετώπιση των αναγκών των προσφύγων που έχουν καταφύγει σε αυτές καθώς και υποχρεωτικός έλεγχος και διάλυση των επικίνδυνων κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης, τα οποία συνήθως βρίσκονται σε αγαστή συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες των χωρών αυτών. Το τελευταίο μάλιστα θα πρέπει να αποτελεί και τη βασική προϋπόθεση χρηματοδότησης. Από την άλλη πλευρά δημιουργία ευρωπαϊκών δομών – γραφείων στις χώρες αυτές όπου οι πρόσφυγες θα καταθέτουν εκεί τις αιτήσεις για τη παροχή ασύλου και οι δικαιούμενοι αυτού θα προωθούνται απευθείας στις ευρωπαικές χώρες βάσει της αναλογικής ποσόστωσης. Οι προβλέψεις της νέας Ε.Ε. για το μεταναστευτικό όπου επιβαρύνονται υπέρμετρα οι χώρες πρώτης υποδοχής της Νότιας Ευρώπης και τα ελληνικά νησιά, αφού η Ελλάδα όρισε ως τέτοια σημεία καταγραφής και εξέτασης ασύλου τη Χίο, Λέσβ, Σάμο κλπ είναι προδήλως ατελέσφορες και καταδεικνύουν την πλήρη αναντιστοιχία αυτών των ρυθμίσεων με το πραγματικό ογκώδες πρόβλημα. Είναι προφανές ότι βασική προϋπόθεση μιας τέτοιας ριζοσπαστικής αντιμετώπισης θα είναι η κατάργηση του Δουβλίνου ΙΙ και η υποχρεωτική αναλογική κατανομή των προσφύγων στις ευρωπαϊκές χώρες με βάση το πληθυσμό τους, έτσι ώστε να υπάρχει ισότιμη κατανομή στις χώρες της Ε.Ε. των δικαιούμενων πολιτικού ασύλου, με καταγραφή της αιτήσεώς τους στην πρώτη χώρα εισόδου και ολοκλήρωση της διαδικασίας στη χώρα της κατανομής. Μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να ανατρέψει τη σημερινή χαοτική κατάσταση, που τρέφει την ανεξέλεγκτη δράση των αδίστακτων κυκλωμάτων διακίνησης με συνέπεια τα ναυάγια και τις χιλιάδες χαμένες ψυχές στο βυθό της Μεσογείου. Μόνο η ολιστική αντιμετώπιση του κορυφαίου αυτού προβλήματος μπορεί να δώσει τις απαραίτητες λύσεις και να συμβάλλει στην αποφυγή νέων τραγωδιών στο μέλλον.
Η Ελλάδα που βρίσκεται στο επίκεντρο του προβλήματος, και παράλληλα αντιμετωπίζει και προβλήματα εθνικής ασφάλειας που προέρχονται από τον διακηρυγμένο στόχο της Τουρκίας να ρευστοποιήσει τα σύνορα μας (Θράκη, νησιά Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου) με παγίωση μεγάλων μουσουλμανικών κοινοτήτων αμφισβητώντας τη συνθήκη της Λωζάνης οφείλει και στο θέμα αυτό παρά την αποδεδειγμένη μειωμένη επίδοση του πολιτικού προσωπικού εξουσίας, να πρωτοστατήσει για τη κατοχύρωση αυτών των πολιτικών που θα επαναφέρουν τη ν Ε.Ε. στις αξίες και τον πολιτισμό της.
Η ηθική αυτοενοχοποίηση της χώρας στη οποία επιδίδονται με την πρώτη ευκαιρία οι συνήθεις ύποπτοι (ΜΚΟ – αλληλέγγυοι κλπ_) και οι άστοχες επικρίσεις κατά του λιμενικού σώματος δείχνουν την τρικυμία εν κρανίω μιας χώρας που ενώ είναι από τις πιο επιβαρυμένες σε όλα τα επίπεδα από το μέγα αυτό ζήτημα αυτοακυρώνεται αντί με δυναμικό τρόπο να καταδείξει ως οφείλει την υποκρισία και τις ευθύνες του Ευρωπαϊκού Βορρά σε πλήρη συνεργασία με τις υπόλοιπες χώρες του Νότου.
