Μια νέα μελέτη από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έδειξε ότι οι γυναίκες που στην πρώτη τους εγκυμοσύνη υποβάλλονται σε πρόκληση τοκετού (τεχνητούς πόνους) έχουν αυξημένη (περίπου διπλάσια) πιθανότητα να γεννήσουν με καισαρική τομή.

Στη μελέτη εξετάστηκαν 7.800 πρωτότοκες γυναίκες, εκ των οποίων το 44% υπεβλήθη σε πρόκληση τοκετού. Από αυτές, περίπου το 20% δεν κατάφερε να ξεκινήσει τη διαδικασία του τοκετού και ως εκ τούτου γέννησαν με καισαρική τομή.

Η μελέτη αυτή ουσιαστικά ενισχύει την ήδη γνωστή άποψη, ότι παρεμβάσεις, όπως η πρόκληση τοκετού, μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα καισαρικής τομής, ιδιαίτερα αν εκτελούνται πριν από την πιθανή ημερομηνία του τοκετού της γυναίκας (δηλαδή πριν από τη συμπλήρωση 40 εβδομάδων κύησης).

Αυτό δεν είναι παράλογο, από τη στιγμή που προφανώς η γέννα δεν είναι έτοιμη να ξεκινήσει από μόνη της, αλλά «δρομολογείται» με τη βοήθεια φαρμάκων.

Αν και η καισαρική τομή είναι μια γενικά ασφαλής επέμβαση, η ανάρρωση είναι λιγότερο γρήγορη σε σύγκριση με τον φυσιολογικό τοκετό. Επιπλέον, σχετίζεται με ορισμένες επιπλοκές, όπως η θρόμβωση, οι φλεγμονές και αναπνευστικές δυσκολίες για το νεογέννητο.

Φαίνεται, επίσης, ότι τα ποσοστά πρόκλησης τοκετού έχουν αυξηθεί δραματικά την τελευταία δεκαετία (από 10% στη δεκαετία του ’90 σε 22% στην τωρινή δεκαετία στις ΗΠΑ). Αν και υπάρχουν αποδεκτοί ιατρικοί λόγοι που δικαιολογούν πρόκληση πριν από τις 40 συμπληρωμένες εβδομάδες (υψηλή πίεση ή σάκχαρο κ.α.), περίπου το 40% των προκλήσεων στη συγκεκριμένη μελέτη ήταν «προγραμματισμένο», μετά από συνεννόηση του μαιευτήρα με τη γυναίκα.

Οι λόγοι για τέτοιου τύπου πρόκληση είναι συνήθως λόγοι ευκολίας, ώστε ο μαιευτήρας να μη λείπει από τη γέννα – αν αυτή γινόταν σε απρόβλεπτο χρόνο – ή επειδή το χρονικό πλάνο ταιριάζει με τις κοινωνικές υποχρεώσεις της γυναίκας.

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει έρευνα που να εξετάζει πόσο συχνά γίνονται προκλήσεις τοκετού για λόγους ευκολίας, αν και η προσωπική άποψη του αρθρογράφου είναι ότι αποτελούν πλέον διαδεδομένη τακτική. Και ενώ στις γυναίκες που έχουν ήδη γεννήσει φυσιολογικά, η πρόκληση έχει σχετικά υψηλό ποσοστό επιτυχίας, στις πρωτότοκες γυναίκες είναι μια αργή και ταλαίπωρη διαδικασία, η οποία συχνά καταλήγει σε καισαρική τομή λόγω του ότι δεν «δούλεψε» ή το μωρό «κουράστηκε» λόγω της χρήσης φαρμάκων. Είναι βέβαιο ότι, αν αυτές οι γυναίκες περίμεναν τον τοκετό να ξεκινήσει από μόνος του, θα είχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες να γεννήσουν φυσιολογικά και με λιγότερη ταλαιπωρία.

Πολλοί λόγοι ευθύνονται για την ανεξέλεγκτη πρακτική των προκλήσεων τοκετού στη χώρα μας:

• Δεν υπάρχουν δημοσιευμένα πρωτόκολλα πρόκλησης, με αποτέλεσμα κάθε μαιευτήρας ή ομάδα μαιευτήρων να χρησιμοποιούν διαφορετικούς συνδυασμούς φαρμάκων και παρακολούθησης.

• Δεν υπάρχει τακτικός έλεγχος και ανάλυση των ποσοστών προκλήσεων, ώστε να εντοπίζεται το πρόβλημα και να υποβάλλονται ρυθμιστικές ενέργειες.

• Η απόφαση για καισαρική τομή παίρνεται σχετικά εύκολα από τον γιατρό, χωρίς υποχρεωτικά να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της πρόκλησης ή να συντρέχει κάποιο επείγον, με οδηγό κυρίως το «ένστικτο» ότι αυτή η γυναίκα δεν θα τα καταφέρει.

Αν και το οικονομικό κίνητρο για τη διενέργεια καισαρικής τομής έχει σχεδόν εξαλειφθεί, λόγοι ευκολίας συνεχίζουν να παίζουν τον πρώτο ρόλο.


Το κείμενο επιμελήθηκε ο Θάνος Παπαθανασίου

Γυναικολόγος- μαιευτήρας