Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Έθνη και ιδιωτικές εταιρείες έχουν ξεκινήσει έναν νέο αγώνα δρόμου προς τη Σελήνη. Οι λόγοι; Οικονομικοί, πολιτικοί και… “πρεστίζ”, δηλαδή, κύρους.
Ένα κύμα αποστολών που έχουν προγραμματιστεί για τη σεληνιακή επιφάνεια εκτυλίσσεται σε όλο τον κόσμο, οδηγούμενο από τις ανανεωμένες φιλοδοξίες για επιστημονική έρευνα και εξερεύνηση του διαστήματος. Πολλοί στοχεύουν στον νότιο πόλο της σελήνης, όπου οι επιστήμονες εντόπισαν για πρώτη φορά την πιθανότητα ύπαρξης παγωμένου νερού, το 2008 και το 2009.
Το νερό είναι ένας κρίσιμος πόρος για μια μελλοντική σεληνιακή βάση – θα μπορούσε μια μέρα να χρησιμοποιηθεί για εξοπλισμό πόσης και ψύξης, ή ακόμα και για την κατασκευή καυσίμων πυραύλων για αποστολές σε μέρη πιο μακριά στο ηλιακό σύστημα, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος.
Η αξιοποίηση των φυσικών σεληνιακών πόρων θα μπορούσε να σημαίνει ότι τα μελλοντικά διαστημόπλοια δεν θα πρέπει να αντλούν καύσιμα από τη Γη.
«Το νερό είναι το κλειδί για πολλές πτυχές της ζωής στο φεγγάρι», δήλωσε ο Csaba Palotai, αναπληρωτής καθηγητής πλανητικών επιστημών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Φλόριντα. «Και η υποψία είναι ότι υπάρχει αρκετό – γι ‘αυτό κάνουμε αυτές τις αποστολές για να επαληθεύσουμε πόσο ακριβώς υπάρχει».
Η παρουσία νερού στο σεληνιακό νότιο πόλο εγείρει επίσης ανησυχίες για το πώς μπορούν να διεκδικηθούν τέτοιοι πόροι. Ο διαχειριστής της NASA Bill Nelson είπε πρόσφατα ότι δεν ήθελε να δει τα πληρώματα της Κίνας να φτάνουν πρώτα στον νότιο πόλο και να διεκδικούν υδάτινους πόρους εκεί.
Η Κίνα έχει πει ότι η εξερεύνηση του διαστήματος πρέπει να προωθήσει την ανάπτυξη για όλες τις χώρες και να ωφελήσει όλη την ανθρωπότητα.
Οι ερευνητές έχουν επιβεβαιώσει ότι υπάρχει νερό σε άλλα μέρη του φεγγαριού, συμπεριλαμβανομένων τόσο των ηλιόλουστων όσο και των σκιασμένων επιφανειών.
Οι άνθρωποι προσεδαφίστηκαν για πρώτη φορά με επιτυχία στη Σελήνη το 1966, όταν η συσκευή Luna-9 της Σοβιετικής Ένωσης προσεληνώθηκε.
Τρία χρόνια αργότερα, αστροναύτες των ΗΠΑ περπάτησαν στο φεγγάρι, μια ιστορία που έχει γεννήσει μια από τις μεγαλύτερες θεωρίες συνωμοσίας μέχρι σήμερα.
Οι προσπάθειες του εθνικού και του ιδιωτικού τομέα, με βελτιωμένη τεχνολογία, στοχεύουν τώρα να βάλουν περισσότερα ρόβερ και αστροναύτες στο φεγγάρι για να διεξάγουν πειράματα και να το εξερευνήσουν. Η σκιερή επιφάνεια του σεληνιακού νότιου πόλου προσθέτει στην πρόκληση της προσελήνωσης εκεί.
Η Ρωσία είχε προσπαθήσει να γίνει η πρώτη χώρα που θα προσεληνώσει ένα σκάφος στον σεληνιακό νότιο πόλο. Αλλά την Κυριακή, αξιωματούχοι της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας δήλωσαν ότι το όχημά της Luna-25 συνετρίβη στη Σελήνη.
Ο Ινδικός Οργανισμός Διαστημικής Έρευνας, όπως ονομάζεται η διαστημική υπηρεσία της Ινδίας, κατάφερε σήμερα Τετάρτη να προσεληνώσει τον πύραυλο Chandrayaan-3 με επιτυχία στον Νότιο Πόλο της Σελήνης, γεγονός που χαρακτηρίστηκε ως «ιστορική ημέρα» από τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι.
Οι ΗΠΑ έχουν τα δικά τους σχέδια να αναπτύξουν τα δικά τους μέσα προσελήνωσης σε αυτή την περιοχή του φεγγαριού, εν μέρει μέσω ενός προγράμματος της NASA σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες.
Μία από αυτές τις εταιρείες, η Intuitive Machines που εδρεύει στο Χιούστον, η οποία δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δέσμευσε μια περίοδο έξι ημερών από τις 15 Νοεμβρίου όπου η SpaceX θα εκτοξεύσει το Nova-C σε πτήση προς το φεγγάρι. Το σκάφος θα μεταφέρει πολλά ωφέλιμα φορτία της NASA.
Ο Steve Altemus, διευθύνων σύμβουλος της Intuitive, δήλωσε ότι η εταιρεία έχει εργαστεί για να μάθει από τις αποτυχημένες προσπάθειες προσελήνωσης. «Στεκόμαστε στους ώμους όλων όσοι δοκίμασαν, προσπάθησαν, και απέτυχαν ή πέτυχαν», είπε.
Μια διαστημική υπηρεσία που εδρεύει στο Τόκιο τον Απρίλιο προσπάθησε να γίνει η πρώτη ιδιωτική εταιρεία που θα πετύχαινε προσελήνωση – με στόχο τον κρατήρα Άτλαντα, που βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης. Όμως το σκάφος προσελήνωσης αντιμετώπισε πρόβλημα με τη μέτρηση του υψομέτρου του και τελικά τελείωσαν τα καύσιμα, σύμφωνα με το ispace, το οποίο πιστεύει ότι στη συνέχεια συνετρίβη στην επιφάνεια.
Η εταιρεία είπε ότι κάνει αλλαγές στις ακολουθίες προσελήνωσης για μελλοντικές αποστολές.
Οι προσεδαφίσεις στη Σελήνη δεν είναι εύκολο κατόρθωμα, κυρίως επειδή η λεπτή ατμόσφαιρα του φεγγαριού δεν κρατά αρκετό αέρα για να επιβραδύνει ένα σκάφος που κατεβαίνει, όπως τα αλεξίπτωτα επιβραδύνουν τα διαστημόπλοια που επιστρέφουν στη Γη.
Αντ’ αυτού, μια αποστολή σεληνιακής προσεδάφισης περιλαμβάνει την επιβράδυνση ενός διαστημικού σκάφους από χιλιάδες μίλια την ώρα σε πλήρη διακοπή χρησιμοποιώντας κινητήρες που εμποδίζουν το σκάφος να κατέβει πολύ γρήγορα καθώς έλκεται από τη βαρύτητα του φεγγαριού. Τα καύσιμα που απαιτούνται για τον έλεγχο αυτής της καθόδου – και τυχόν απαραίτητες προσαρμογές τροχιάς – είναι περιορισμένα, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Η Ιαπωνία και η Ρωσία δεν είναι οι μόνες χώρες που έχουν δυσκολευτεί με τις πρόσφατες προσεδαφίσεις σε φεγγάρι. Το 2019, η πρώτη ιδιωτικά χρηματοδοτούμενη σεληνιακή αποστολή του Ισραήλ, κατέληξε σε αποτυχία με τη συντριβή του διαστημικού σκάφους Beresheet στη Σελήνη μετά από προβλήματα που κατέστησαν αδύνατη την επιβράδυνση της καθόδου του σκάφους. Αργότερα το ίδιο έτος, ένα ρόβερ από την αποστολή Chandrayaan-2 της Ινδίας, έπεσε επίσης στη σεληνιακή επιφάνεια μετά από ένα πρόβλημα με τους προωθητήρες πέδησης.
Η Κίνα έχει προσεληνώσει με επιτυχία τρεις μη επανδρωμένες αποστολές στο φεγγάρι την τελευταία δεκαετία. Πιο πρόσφατα, το Chang’e 5 της Εθνικής Διαστημικής Υπηρεσίας της Κίνας μετέφερε ένα σκάφος που έφτασε στη σεληνιακή επιφάνεια στα τέλη του 2020. Μάζεψε δείγματα, στη συνέχεια τα εναπόθεσε σε ένα σκάφος ανόδου που απογειώθηκε από την επιφάνεια και συνδέθηκε με ένα όχημα επιστροφής σε τροχιά, το οποίο πέταξε πίσω στη Γη.
Η Κίνα σχεδιάζει περαιτέρω αποστολές στο φεγγάρι, συμπεριλαμβανομένου του σεληνιακού νότιου πόλου, και αξιωματούχοι της NASA έχουν περιγράψει το αυξανόμενο διαστημικό πρόγραμμα της χώρας ως τον κύριο ανταγωνιστή της NASA.
Η NASA σχεδιάζει επίσης να προσεδαφίσει αστροναύτες κοντά στο σεληνιακό νότιο πόλο στο πλαίσιο του πολυετούς προγράμματος εξερεύνησης του, του Artemis. Πέρυσι, η υπηρεσία είπε ότι είχε εντοπίσει 13 πιθανές περιοχές προσελήνωσης κοντά στην περιοχή για την αποστολή της Artemis III.
Αυτό το μέρος του φεγγαριού είναι πιο σκοτεινό και πιο κρύο από την ηλιόλουστη πλευρά όπου πραγματοποιήθηκαν οι αποστολές του Απόλλωνα, κάνοντας τις προσεληνώσεις πιο δύσκολες. Στο νότιο πόλο της σελήνης, ο ήλιος ρίχνει σκιές που μπορεί να κάνουν πιο δύσκολη τη διάκριση των επιφανειακών χαρακτηριστικών κατά την προσπάθεια προσελήνωσης.
Η αποστολή Artemis III, επί του παρόντος έχει προγραμματιστεί για τα τέλη του 2025, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα προσεδάφισης σχεδιασμένο από τη SpaceX.
Με πληροφορίες από Wall Street Journal
