Του Κώστα Μπετινάκη
Ενισχυμένος στο εσωτερικό από τη λαοθάλασσα ενός εκατομμυρίου Tούρκων πολιτών -απ΄όλα τα κόμματα- (πλην του τρίτου σε μέγεθος Κουρδικού κόμματος που δεν είχε προσκληθεί), οι οποίοι συγκεντρώθηκαν χτες για να στηρίξουν τον αδιαμφισβήτητο απόλυτο κυρίαρχο του πολιτικού παιχνιδιού στη χώρα, ο Ερντογάν πηγαίνει αύριο στην πατρίδα του Βλαντίμιρ Πούτιν την Αγ. Πετρούπολη, το πρώτο ταξίδι του στο εξωτερικό μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.
Την στήριξη του τουρκικού στρατού στον Ερντογάν, διακήρυξε και ο αρχηγός του γενικού Επιτελείου General Husuli Akar ο οποίος τόνισε πως οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (που ευθύνονται για τέσσερα πετυχημένα και ένα αποτυχημένο πραξικοπήματα από την δεκαετία του ’60) «είναι πιστές στο νόμο και τη Δημοκρατία στην Τουρκία».
Θριαμβευτής στο εσωτερικό και έχοντας κατηγορήσει ανοικτά τη Δύση ότι βρισκόταν πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα, ο Ερντογάν δήλωσε ότι πηγαίνει για συνομιλίες «με τον φίλο του Βλαντίμιρ Πούτιν», για να ανοίξει μια νέα σελίδα στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες.
«Αυτή θα είναι μια ιστορική επίσκεψη, μια νέα αρχή. Πιστεύω ότι θα ανοίξει μια νέα σελίδα στις συνομιλίες μου με τον φίλο μου Βλαντίμιρ», δήλωσε ο Ερντογάν στο πρακτορείο TASS στην αποκλειστική συνέντευξή του ενόψει του ταξιδιού τους τη Μόσχα που δημοσιεύθηκε χτες.
Και πρόσθεσε: «Υπάρχουν πολλά ακόμη που οι δύο χώρες μπορούν να κάνουν μαζί. Όπως η επίλυση του προβλήματος στη Συρία, είναι αδύνατο να επιτευχθεί χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας».
Σχόλια που δημοσιεύονται στον ρωσικό Τύπο επικαλούμενα δήλωση του συνεργάτη του προέδρου στο Κρεμλίνο, Yury Ushakov, «εκφράζουν την ελπίδα ότι η τουρκική θέση στο συριακό θα μπορούσε να γίνει πιο εποικοδομητική».
Στη συνέντευξή του στο TASS ο Ερντογάν επέκρινε για μια ακόμη φορά την Ευρώπη επειδή «η ΕΕ
παίζει μαζί μας δεν έχει ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Τουρκία εδώ και 53 χρόνια».
Η συνάντηση αυτή των ηγετών των δύο χωρών, δεν θα μπορούσε να στείλει παρά έντονο μήνυμα ότι οι ρωσο-τουρκικές σχέσεις μπαίνουν και πάλι στο αυλάκι που ακολουθούσαν πριν την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού πέρυσι το Νοέμβριο, από τουρκικά μαχητικά στα συρο-τουρκικά σύνορα.
Με την τουρκική ηγεσία να απαιτεί από τους Αμερικανούς την έκδοση στην Τουρκία, του θεωρούμενου ως εγκέφαλου του αποτυχόντος πραξικοπήματος αυτοεξόριστου ιμάμη Φετουλά Γκιουλέν η συνάντηση κορυφής Πούτιν-Ερντογάν, προσλαμβάνει ευρύτερη γεωπολιτική σημασία.
Ιδιαίτερα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν ένα μήνα πριν την εκδήλωση του στρατιωτικού κινήματος, στο οποίο ο Ερντογάν είχε απολογηθεί στον Πούτιν για την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού που είχε προκαλέσει το πάγωμα των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
Δεν έχουν επιβεβαιωθεί ακόμη, αλλά κυκλοφορούν ευρέως οι πληροφορίες, πως λίγο πριν την εκδήλωση του πρόχειρα οργανωμένου πραξικοπήματος, ειδικός απεσταλμένος του Πούτιν είχε προειδοποιήσει για την προετοιμασία του τον Ερντογάν. Έτσι χάρη στην προειδοποίηση του Πούτιν και της κινητοποίησης εξαγριωμένων των τούρκων πολιτών στους δρόμους, αποτράπηκε η επικράτηση των πραξικοπηματιών.
Τόσο ο Ερντογάν, όσο και ανώτερα κυβερνητικά στελέχη δεν δίστασαν να δείξουν τις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας πως πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα υπήρχε «αμερικανικός δάκτυλος».
Και ενώ ο Πούτιν τηλεφώνησε αμέσως μετά στον Ερντογάν για να τουευχηθεί και να τον συγχαρεί για την συντριβή του πραξικοπήματος, ο Αμερικάνος υπουργός Εξωτερικών Κέρι μετά από μία αμφίσημη δήλωσή του όταν είχε ξεσπάσει το πραξικόπημα, κατόπιν, πήγε στις Βρυξέλες για έκτακτη συνάντηση στη διάρκεια πρωινού, για να εξετάσει με την ηγετικά στελέχη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ «Την ενοποιημένη στάση απέναντι στην κρίση με την Τουρκία».
Κι ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Jean-Marc Ayrault, όταν ρωτήθηκε «αν η Τουρκία παραμένει αξιόπιστη σύμμαχος», απάντησε πως η «στήριξη της Ευρώπης απέναντι στον Ερντογάν μετά το αποτυχόν πραξικόπημα δεν σημαίνει λευκή επιταγή».
Με δεδομένες και τη χθεσινή δήλωση του Γερμανού Σοσιαλδημοκράτη αντικαγκελάριου Sigmar Gabriel στο γερμανικό τηλεοπτικό κανάλι ARD «η προοπτική εισδοχής της Τουρκίας στην ΕΕ απέχει 10-20 χρόνια».
«Η Δύση επικρίνει τον Ερντογάν για τις μαζικές διώξεις που ξεκίνησε την επομένη κιόλας του αποτυχόντος πραξικοπήματος και ο Ερντογάν τους αποκηρύσσει», διαπιστώνει ο Alexei Malashenko, αναλυτής στο Carnegie Centre της Μόσχας. «Αυτή η ένταση μεταξύ της Τουρκίας και των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ είναι προς όφελος της Ρωσίας».
Διότι, όπως διαφαίνεται όλη η δυτική πολιτική περιθωριοποίησης του Πούτιν, μπορεί να κλονισθεί από το ταξίδι Ερντογάν στην περίπτωση που διαμορφώσει μιας νέας μορφής συνεργασία ανάμεσα στην Τουρκία και Ρωσία. Κάτι που ενδεχομένως να κλονίσει την κυριαρχία του ΝΑΤΟ στην πολύ κρίσιμη γεωπολιτικά περιοχή.
Πάντως, αν και Ρωσία και Τουρκία μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα στην ευρύτερη περιοχή, αξιωματούχοι τόσο στη Μόσχα όσο και την Άγκυρα διατηρούν χαμηλούς τόνους.
«Δεν θα πρέπει κάποιος να περιμένει τα πράγματα να επιστρέψουν σε ρυθμούς που βρίσκονταν πριν απότοεπεισόδιο της κατάρριψης του ρωσικού βομβαρδιστικού», είπε ο Dimitry Peskov, εκπρόσωπος του προέδρου Πούτιν, που είχε παραμείνει οκτώ χρόνια ως διπλωμάτης στην Άγκυρα. «Θα χρειασθεί χρόνος για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη».
