Η Anne Catherine είναι ανώτερο στέλεχος της δημόσιας γαλλικής τηλεόρασης. Την Πέμπτη το πρωί επισκέφτηκε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Φάληρο. Το βράδυ, την ώρα της επίθεσης των τζιχαντιστών στα Ηλύσια Πεδία στο Παρίσι, εξιστορούσε την εμπειρία της στο Φαληρικό Δέλτα.
Για πολλοστή φορά τα δύο τελευταία χρόνια η γαλλική κοινωνία αναστατώθηκε εκ βάθρων«Συνειδητοποίησα αιφνιδίως πως σε αυτό το γιγαντιαίο σύμπλεγμα με τα κτήρια και τους κήπους δεν συνάντησα ούτε έναν αστυνομικό ούτε στρατιωτική περίπολο, και κανένα πολεμικό όπλο δεν με καθήλωσε για έλεγχο. Διότι αυτή είναι η καθημερινότητά μου στη Γαλλία. Αυτή πια είναι η ζωή μας στο Παρίσι».
Λίγα μόλις λεπτά αργότερα το κινητό «μούγκρισε» με τον γνωστό βρυχηθμό του. «Alert». Κοντά στο προεδρικό μέγαρο δύο ένοπλοι γάζωσαν αστυνομικούς. Δύο νεκροί και δύο τραυματίες.
Ανθρωποκυνηγητό. Ο νεκρός τζιχαντιστής από το Βέλγιο ήταν γνωστός για τις δραστηριότητές του στη χώρα του και τη Γαλλία.
Όλα αυτά συνέβαιναν μόλις τρία εικοσιτετράωρα πριν από τη διεξαγωγή του 1ου γύρου των προεδρικών εκλογών. Η συνομιλήτρια είναι από εκείνα τα στελέχη που διαχειρίζονται εδώ και μήνες τις δημοσκοπήσεις που παραγγέλνει η δημόσια γαλλική τηλεόραση. Είναι κατά τεκμήριο οι πλέον αξιόπιστες, αν μπορεί πια κάποιος να ισχυριστεί πως οι σημερινές κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες είναι σε θέση να επιτρέψουν μία ασφαλή και αξιόπιστη χαρτογράφηση της κοινής γνώμης. Αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία.
«Η σημερινή επίθεση στα Ηλύσια Πεδία θα προσδώσει άλλες δύο ποσοστιαίες μονάδες στη Μαρίν Λεπέν της Ακροδεξιάς». Αυτό ήταν το συμπέρασμα της Anne Catherine.
Τρομοκρατία εν ώρα εκλογών και το «στατιστικό λάθος»
Για πολλοστή φορά τα δύο τελευταία χρόνια η γαλλική κοινωνία αναστατώθηκε εκ βάθρων. Από την τραγωδία στο Charlie Hebdo, στη σφαγή του Bataclan, στο μακελειό της Νίκαιας, στο ανθρωποκυνηγητό της Μασσαλίας, και τώρα στα Ηλύσια Πεδία, δύο βήματα από την καρδιά της Γαλλικής Δημοκρατίας, στο προεδρικό μέγαρο, στο απόλυτο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας.
Ο στόχος των τζιχαντιστών ξεκάθαρος. Η ίδια η Δημοκρατία. Τα μέσα γνωστά. Πολεμικά όπλα σε κατά μέτωπο επίθεση. Πράξη αυτοκτονίας επί της ουσίας με ελάχιστα περιθώρια διαφυγής. Το ζήτημα ήταν να υπάρξουν νεκροί. Αστυνομικοί αλλά και μάρτυρες του Αλλάχ. Το Ισλαμικό Κράτος κατάφερε και τα δύο.
Εκεί κάπου στη Ράκκα ή στις υποβαθμισμένες συνοικίες των Βρυξελλών, οι επιτελάρχες του ISIS μπορούν να αισθάνονται ικανοποιημένοι. Ενεργοποίησαν εκ νέου το αίσθημα του τρόμου στη γαλλική κοινωνία. Ο πολιτικός στόχος επετεύχθη. Ο μέσος Γάλλος ψηφοφόρος μεταβαίνει στις κάλπες της Κυριακής με πρόσφατη την εικόνα της βίας στην πρωτεύουσά του.
Η προεκλογική εκστρατεία στη Γαλλία είχε ένα βασικό χαρακτηριστικό. Επί της ουσίας περιστράφηκε γύρω από ένα ζήτημα που αλίμονο, το έθεσε, το διόγκωσε και το εκμεταλλεύτηκε η Μαρίν Λεπέν και το ακροδεξιό συνονθύλευμα του «Εθνικού Μετώπου». Το θέμα της ασφάλειας και τα παρελκόμενα, τρομοκρατία, μεταναστευτικό, Ισλάμ. Αυτή η τριπλέτα κυριάρχησε στο προεκλογικό debate, πολύ περισσότερο από την οικονομία και τις εργασιακές σχέσεις ή την εξωτερική πολιτική της Γαλλίας. Η προεκλογική εκστρατεία δεν επικεντρώθηκε ούτε καν στο βασικότερο όλων των θεμάτων, το πώς θα εξελιχθεί η κρίση αξιών και προοπτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι θα γίνει με το ευρώ κ.λπ., κ.λπ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο μέσος Γάλλος ψηφοφόρος παγιδεύτηκε εκ των πραγμάτων σε μία πολιτική ρητορική, η οποία για να είναι αποτελεσματική υπεραπλουστεύτηκε. Ο εθνικολαϊκιστικός λόγος της Μαρίν Λεπέν αναγκαστικά μεταδόθηκε ως πολιτικός ιός και σε άλλα στρατόπεδα. Το αποτέλεσμα φαίνεται ξεκάθαρα στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων δύο εβδομάδων και είναι χαρακτηριστικά συγκεχυμένο.
Ζήτω το στατιστικό λάθος
Όλες οι δημοσκοπήσεις σε μία περίοδο ενός δεκαπενθημέρου πριν από τον 1ο γύρο των εκλογών καταδεικνύουν μία αναμφισβήτητη πραγματικότητα. Οι τέσσερις πρώτοι υποψήφιοι έχουν ποσοστιαίες διαφορές μεταξύ τους, που όλες κυμαίνονται εντός του ορίου του στατιστικού λάθους. Είναι πρωτοφανές.
Συγκεκριμένα, ο φιλελεύθερος κεντρώος Εμανουέλ Μακρόν προηγείται με 22%, έπεται η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν με 21,5%, ακολουθεί ο δεξιός-συντηρητικός Φρανσουά Φιγιόν με 19,5% και τέταρτος στη σειρά είναι ο Ζαν-Λικ Μελανσόν της Αριστεράς. Ουδείς ειδικός επί της στατιστικής θα διακινδύνευε μία σαφή πρόβλεψη κάτω από αυτές τις συνθήκες.
Άλλωστε, προς επίρρωση όλων των ανωτέρω κυκλοφορεί μέσω Τwitter το εξής προεκλογικό αστείο. «Την Κυριακή το απόγευμα θα έχουμε τρία πρόσωπα-νικητές», οξύμωρο, αφού το εκλογικό σύστημα προβλέπει πως στον 2ο γύρο θα συμμετέχουν οι δύο πρώτοι. Το «αστείο» απλώς καταγράφει την εγγύτητα των ποσοστών.
Το θηριώδες ποσοστό των αναποφάσιστων
Ο εφιάλτης, ωστόσο, των δημοσκόπων διογκώνεται και από ένα άλλο στατιστικό εύρημα. Το ποσοστό των αναποφάσιστων μερικά εικοσιτετράωρα πριν από την εκλογική αναμέτρηση αγγίζει το 30%. Πραγματικά θηριώδες, ικανό να ανατρέψει κάθε πρόβλεψη και κυρίως ευάλωτο σε εξωτερικά ερεθίσματα και εντυπωσιασμούς. Όπως η τρομοκρατική ενέργεια στα Ηλύσια Πεδία φερ’ ειπείν.
Με αυτά τα δεδομένα τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί, ούτε το ατύχημα. Βεβαίως, υπάρχει ο 2ος γύρος, που επί της ουσίας επιδρά «διορθωτικά» και λειτουργεί υπέρ της δημιουργίας έστω και παράταιρων μετώπων.
Υπ’ αυτήν την έννοια οι Γάλλοι αναλυτές συμπεραίνουν πως η φυσιολογικότερη κατάληξη θα ήταν η αντιπαράθεση του Εμανoυέλ Μακρόν με τη Μαρίν Λεπέν, όπου ο φιλελεύθερος υποψήφιος θα κέρδιζε με άνεση και ποσοστό που ξεπερνά το 60%. Ωστόσο, παραμένει αναπάντητο ένα κρίσιμο ερώτημα που αφορά στο υπόλοιπο 35%-40% που αναπόφευκτα θα συγκεντρώσει η Μαρίν Λεπέν και η Ακροδεξιά για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της Γαλλίας.
Το τερατώδες αυτό ποσοστό, που δεν ανήκει βεβαίως καθ’ ολοκληρίαν στη Μαρίν Λεπέν, καταγράφει την επίσης σε τερατώδεις ρυθμούς συντηρικοποίηση της γαλλική κοινωνίας.
Πώς, λοιπόν, ένας νέος φιλελεύθερος πρόεδρος θα πορευτεί με ένα συμπαγές υπερσυντηρητικό μέτωπο απέναντί του που θα θέτει κατά προτεραιότητα και εμμονή τα θέματα ασφαλείας, τρομοκρατίας και μεταναστευτικού εντός και εκτός Βουλής; Και με μία διεθνή Τζιχάντ, η οποία θα παρεμβαίνει συνεχώς με βαρβαρότητα για να «επικαιροποιεί» αυτήν την αμείλικτη ανασφάλεια που καταλήγει στην υιοθέτηση της απλουστευμένης ακροδεξιάς ρητορικής.
