Η κυβέρνηση της Γουατεμάλας ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι κηρύσσει σε κατάσταση πολιορκίας πέντε βορειοανατολικές επαρχίες, στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης, μετά τους θανάτους τριών στρατιωτικών από πυρά φερόμενων ως διακινητών ναρκωτικών.
Οι Αρχές ανήγγειλαν ότι θα αναπτυχθούν επιπλέον δυνάμεις του στρατού και της αστυνομίας στις επαρχίες Άλτα Βεραπάς, Ελ Προγκρέσο, Ισαβάλ, Πετέν και Σακάπα, από όπου διέρχεται μια οδός διακίνησης ναρκωτικών που διαπερνά την περιοχή, από την Ονδούρα έως τα σύνορα του Μεξικού με τις ΗΠΑ.
Το μέτρο προβλέπει την περιστολή συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων: την επιβολή απαγόρευσης της κυκλοφορίας, της οπλοφορίας, των διαδηλώσεων και των δημόσιων συγκεντρώσεων, καθώς και τη διεύρυνση της δικαιοδοσίας του στρατού και της αστυνομίας ως προς τις συλλήψεις υπόπτων. Υπόκειται στην έγκριση του Κογκρέσου της Γουατεμάλας. Εάν εγκριθεί, θα ισχύσει για 30 ημέρες.
«Εγκληματικές συμμορίες δρουν σε όλη την περιοχή» είπε ο συντηρητικός πρόεδρος της Γουατεμάλας Τζίμι Μοράλες κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Ο στρατός της Γουατεμάλας ανακοίνωσε πως φερόμενοι ως διακινητές ναρκωτικών «έστησαν ενέδρα» την Τρίτη σε ομάδα εννέα στρατιωτικών που είχε διαταχθεί και έσπευδε να κατασχέσει μικρό αεροσκάφος που υπήρχαν υποψίες ότι μετέφερε ναρκωτικά.
Άλλοι τρεις στρατιωτικοί τραυματίστηκαν, ενώ δύο κηρύχθηκαν αγνοούμενοι.
Η Γουατεμάλα, όπως και το Ελ Σαλβαδόρ και η Ονδούρα, τα κράτη του λεγόμενου βορείου τριγώνου της κεντρικής Αμερικής, αποτελούν μέρος των οδών διακίνησης των ναρκωτικών, κυρίως της κοκαΐνης, που ρέουν προς τις ΗΠΑ. Αρκετοί υποψήφιοι στις πρόσφατες εκλογές κατηγορήθηκαν για σχέσεις με τον υπόκοσμο, ειδικά συμμορίες που διακινούν ναρκωτικά.
Οι Αρχές των ΗΠΑ εκτιμούν ότι το 90% της κοκαΐνης που διακινείται προς το έδαφος της χώρας διέρχεται από το Μεξικό και κράτη της κεντρικής Αμερικής με μικρά αεροσκάφη, πλοία ή υποβρύχια.
Η Διεθνής Επιτροπή Εναντίον της Ατιμωρησίας στη Γουατεμάλα (CICIG), που υποστηριζόταν από τον ΟΗΕ και έκλεισε τις πόρτες της την Τρίτη, συνέβαλε καίρια στο να αποκαλυφθούν οι υπόγειες σχέσεις ανάμεσα σε πολιτικούς και το οργανωμένο έγκλημα.
Η CICIG, για πολλούς ίσως ο πιο επιτυχημένος θεσμός στην προσπάθεια για την καταπολέμηση της διαφθοράς στη Λατινική Αμερική, διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην έρευνα για ένα σκάνδαλο που οδήγησε στην παραίτηση και στη φυλάκιση του πρώην προέδρου Ότο Πέρες Μολίνα το 2015. Ωστόσο, προκάλεσε την οργή του Μοράλες, όταν τον κατηγόρησε για παραβίαση της νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών. Ο απερχόμενος πρόεδρος, που κατηγορούσε την Αποστολή για προκατάληψη υπέρ της Αριστεράς, άφησε την εντολή της να λήξει.
