Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα συναντηθεί με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ στο Σαν Φρανσίσκο αυτή την εβδομάδα, οι δυο τους θα έχουν μια μακρά λίστα θεμάτων για συζήτηση, συμπεριλαμβανομένων των πολέμων Ισραήλ-Χαμάς και Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ωστόσο, στα παρασκήνια της συνόδου κορυφής της APEC, Αμερικανοί αξιωματούχοι ελπίζουν να ξεκινήσουν διάλογο με την Κίνα σχετικά με την τοποθέτηση προστατευτικών κιγκλιδωμάτων γύρω από τη στρατιωτική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, με απώτερο στόχο τη μείωση των πιθανών κινδύνων που μπορεί να επιφέρει η ταχεία υιοθέτηση -και η αλόγιστη χρήση- της τεχνολογίας.
«Έχουμε συλλογικό συμφέρον να μειώσουμε τους πιθανούς κινδύνους από την ανάπτυξη αναξιόπιστων εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης» λόγω των κινδύνων ακούσιας κλιμάκωσης, λέει ένας ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που γνωρίζει τις πρόσφατες προσπάθειες να τεθεί το θέμα και μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Ελπίζουμε πολύ να έχουμε μια περαιτέρω συνομιλία με την Κίνα για αυτό το θέμα».
Η συνάντηση του Μπάιντεν με τον Σι αυτή την εβδομάδα μπορεί να δώσει ώθηση για περισσότερο στρατιωτικό διάλογο. «Ανυπομονούμε πραγματικά για μια θετική συνάντηση ηγετών», λέει ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Μπορούμε πραγματικά να καταλάβουμε από αυτή τη συνάντηση, που η πιθανή διμερής μας συνομιλία για τον έλεγχο των όπλων και τη μη διάδοση θα μπορούσε να προχωρήσει».
Ήδη καταβάλλεται μια προσπάθεια για μια διεθνή συμφωνία γύρω από τα προστατευτικά κιγκλιδώματα για στρατιωτική τεχνητή νοημοσύνη. Την 1η Νοεμβρίου, η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις ανακοίνωσε ότι 30 έθνη συμφώνησαν να υποστηρίξουν μια δήλωση για τη στρατιωτική τεχνητή νοημοσύνη που ζητά την ανάπτυξη της τεχνολογίας σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, χρησιμοποιώντας αρχές που έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της αξιοπιστίας και της διαφάνειας και τη μείωση της προκατάληψης, έτσι ώστε τα συστήματα να μπορούν να απεμπλακούν εάν επιδεικνύουν «αθέλητη συμπεριφορά».
Ακόμα, ασκούνται πιέσεις και σε άλλα έθνη για να προσχωρήσουν στη δήλωση για τη στρατιωτική τεχνητή νοημοσύνη, η οποία έχει πλέον υπογραφεί από 45 άλλα έθνη, στα Ηνωμένα Έθνη.
ΗΠΑ, Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ξεκινήσει πρωτοβουλίες με στόχο τη διαμόρφωση κανονισμών για την τεχνητή νοημοσύνη. Νωρίτερα αυτό το μήνα, εκπρόσωποι από πολλά έθνη συγκεντρώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο για να υπογράψουν μια δήλωση που προειδοποιεί για τους κινδύνους που ενέχει η τεχνητή νοημοσύνη. Ταυτόχρονα, κάθε έθνος που διαθέτει τους πόρους αγωνίζεται επί του παρόντος για να προωθήσει την τεχνητή νοημοσύνη όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Το στρατιωτικό δυναμικό της τεχνητής νοημοσύνης, ωστόσο, έχει αναδειχθεί ως βασικό σημείο κολλήματος σε μια όλο και πιο μπερδεμένη σχέση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ. Πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής βλέπουν την τεχνολογία ως έναν κρίσιμο τρόπο για να αποκτήσουν οι ΗΠΑ ένα πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου τους. Αυτή η δυνατότητα είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ προσπάθησαν να περιορίσουν την πρόσβαση της Κίνας σε προηγμένους ημιαγωγούς, να παρεμποδίσουν την ικανότητά της να αξιοποιεί την τεχνολογία για στρατιωτικούς σκοπούς.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής που υποστηρίζουν τη στρατιωτική υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης αναγνωρίζουν επίσης ότι η τεχνολογία μπορεί να επιφέρει μια σειρά νέων κινδύνων, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης να αυξήσει τη δυσπιστία μεταξύ πιθανών αντιπάλων ή ότι τα δυσλειτουργικά συστήματα προκαλούν κλιμάκωση των εχθροπραξιών.
«Θα πρέπει να υπάρχει κάποιο περιθώριο για να συζητηθεί η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης που σχετίζεται με θανατηφόρα αυτόνομα οπλικά συστήματα», λέει ο Πολ Τριόλο, ειδικός σε θέματα πολιτικής ΗΠΑ-Κίνας στην Albright Stonebridge Group, μια εταιρεία στρατηγικών συμβούλων.
Οι προσπάθειες για την απαγόρευση των θανατηφόρων αυτόνομων όπλων που στοχεύουν ανθρώπους έχουν σταματήσει μέχρι στιγμής στις συζητήσεις στον ΟΗΕ, αλλά ένα νέο ψήφισμα, που ανακοινώθηκε αυτόν τον μήνα, μπορεί να δώσει περισσότερη ώθηση για περιορισμούς.
Οι ΗΠΑ και η Κίνα πρέπει αρχικά να συμφωνήσουν σε έναν ορισμό τέτοιων όπλων, λέει ο Τριόλο. Αλλά πιστεύει ότι οι συζητήσεις αναπόφευκτα θα περιπλέκονται από τις κυρώσεις των ΗΠΑ, οι οποίες στοχεύουν άμεσα την ικανότητα της Κίνας να αναπτύξει προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη. Οποιεσδήποτε συνομιλίες «θα πρέπει αναγκαστικά, κατά την άποψή μου, να περιλαμβάνουν μια συζήτηση για τους ελέγχους των ΗΠΑ σε προηγμένο υπολογιστικό υλικό», λέει.
Ακόμη και αν απαγορευθούν τα φονικά αυτόνομα όπλα, η αλόγιστη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να προκαλέσει την αποτυχία των στρατιωτικών συστημάτων. Η ταχεία υιοθέτηση drones χαμηλού κόστους με αυτονομία από τις δυνάμεις που μάχονται στην Ουκρανία έχει αναδείξει τη δυνατότητα ανατροπής της τεχνολογίας και έχει ωθήσει πολλούς στρατούς, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, να επανεξετάσουν την τεχνολογική τους εστίαση.
Οι στρατιωτικοί των ΗΠΑ και της Κίνας μόλις πρόσφατα άρχισαν να συζητούν ξανά μεταξύ τους. Το Πεκίνο πάγωσε τις στρατιωτικές συνομιλίες μετά την επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν, το δημοκρατικό νησιωτικό έθνος που θεωρεί ως αναπαλλοτρίωτο μέρος της Κίνας και το οποίο τυγχάνει επίσης να είναι το σπίτι του πιο προηγμένου κατασκευαστή ημιαγωγών στον κόσμο, της TSMC.
Τον Φεβρουάριο, αφότου οι ΗΠΑ κατέρριψαν ένα υποτιθέμενο κινεζικό κατασκοπευτικό μπαλόνι που είχε διασχίσει τη Βόρεια Αμερική, το Πεντάγωνο είπε ότι ο υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν, δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με τον Κινέζο ομόλογό του μέσω ειδικής τηλεφωνικής γραμμής.
Πρόσφατα περιστατικά στη θάλασσα της Νότιας Κίνας υπογραμμίζουν την ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ των αμερικανικών και κινεζικών στρατευμάτων.
Τον Οκτώβριο το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ δημοσίευσε βίντεο και εικόνες που ισχυρίστηκε ότι δείχνουν κινεζικά μαχητικά αεροσκάφη να συμμετέχουν σε μη ασφαλείς ελιγμούς κοντά σε αμερικανικά αεροσκάφη στην περιοχή. Αυτόν τον μήνα, το κινεζικό υπουργείο Άμυνας δημοσίευσε τα δικά του πλάνα από αυτό που αποκάλεσε «παραβίαση και πρόκληση από πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ» στη θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η Κίνα ωστόσο, έχει σηματοδοτήσει την προθυμία επανεκκίνησης του διαλόγου. Στο Φόρουμ Xiangshan στην Κίνα τον Οκτώβριο, ο Τζανγκ Γιόσια, αντιπρόεδρος της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής της Κίνας, δήλωσε: «Θα εμβαθύνουμε τη στρατηγική συνεργασία και τον συντονισμό με τη Ρωσία, και είμαστε πρόθυμοι, στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, της ειρηνικής συνύπαρξης και της win-win συνεργασίας, να αναπτύξουμε στρατιωτικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ».
