του Νίκου Αναστόπουλου
Δικηγόρου, LL.M.

Με νέο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης θεσπίζεται ένα Πρόγραμμα Διευκόλυνσης για ενήμερους δανειολήπτες.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, πρόκειται για μια ρηξικέλευθη ρύθμιση, αφού είναι η πρώτη φορά που η Πολιτεία παρεμβαίνει προστατευτικά σε ιδιωτικές συμβάσεις μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων και δανειοληπτών, η οποία ήταν επιβεβλημένη λόγω της κρίσιμης οικονομικής συγκυρίας και του κινδύνου τον οποίο διέρχεται η κοινωνική συνοχή της χώρας.

Προτού προχωρήσουμε, όμως, στην ανάπτυξη των βασικών πτυχών του νέου νόμου είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι για την εφαρμογή του Προγράμματος απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο οφειλέτης να είναι ενήμερος, να μην οφείλει δηλαδή ούτε μία δόση στην τράπεζα.

Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης είναι ή πρόκειται να γίνει ληξιπρόθεσμος, ή δεν πληροί κάποια από τα παρακάτω αυστηρά κριτήρια, διατηρεί το δικαίωμά του να διευθετήσει τις οφειλές του δικαστικά, μέσω του νόμου Κατσέλη (ν. 3869/2010).

Δικαίωμα υπαγωγής στο Πρόγραμμα Διευκόλυνσης έχουν:
• (1) μισθωτοί και συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημοσίου τομέα 
• (2) όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας (η δραστηριότητά τους παρέχεται αποκλειστικά σε έναν εργοδότη) 
• (3) άνεργοι.

Το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια, αγροτικά εισοδήματα κλπ.) δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 25.000 €, ενώ θα πρέπει να έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 20% σε σύγκριση με τα αποκτηθέντα εισοδήματα του 2009.

Για ανιάτως πάσχοντες, ανάπηρους, τρίτεκνους και πολύτεκνους υπάρχουν ειδικές προβλέψεις.

Το Πρόγραμμα αφορά αποκλειστικά και μόνο δάνεια τα οποία έχουν συναφθεί ως 30.6.2010 και για την εξασφάλιση των οποίων έχει εγγραφεί προσημείωση ή υποθήκη στην κύρια κατοικία του οφειλέτη, η οποία δεν μπορεί να έχει αντικειμενική αξία πάνω από 180.000 €.

Επίσης, δεν θα πρέπει:
• (α) το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τις 250.000 €  
• (β) το σύνολο των καταθέσεων και μετοχών που κατέχει το νοικοκυριό να ξεπερνά τις 10.000 € και 
• (γ) το ανεξόφλητο υπόλοιπο των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων του νοικοκυριού να ξεπερνά τις 150.000 € (σε κεφάλαιο).

Αν δεν πληρούται έστω και μία από τις ως άνω προϋποθέσεις, ο οφειλέτης δεν μπορεί να κάνει χρήση του Προγράμματος Διευκόλυνσης.

Στους δικαιούχους του Προγράμματος:
• χορηγείται περίοδος χάριτος 48 μηνών
• μειώνεται η μηνιαία καταβολή στο 30% του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος του νοικοκυριού
• η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται κατά 48 μήνες και η αποπληρωμή του μετά την περίοδο χάριτος συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης χωρίς καμία επιβάρυνση για τον δανειολήπτη
• για ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα έως 15.000 € το επιτόκιο που προβλέπεται στη σύμβαση του δανείου περιορίζεται στο 1,25% (βασικό επιτόκιο ΕΚΤ + 0,75%)
• σε ό,τι αφορά τους ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων για συνολικό διάστημα 6 μηνών εντός της περιόδου χάριτος.