Το φιάσκο με την απόσυρση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την υπαγωγή δικαιούχων στο πρόγραμμα ενίσχυσης των εκδοτών εφημερίδων πανελλήνιας κυκλοφορίας, έχει και συνέχεια. Άλλα έλεγε το μεσημέρι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και άλλα ανακοίνωσε μετά από λίγες ώρες για την (μη) οικονομική ενίσχυση των εφημερίδων που πάει πλέον για το 2020 («το ισχύον πλαίσιο δεν θα εφαρμοστεί για το 2019 και θα…αντικατασταθεί από νέο και θα οικοδομηθεί σε διαφορετική βάση»).
Τελικά με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη και μετά την ενημέρωση από τον Στέλιο Πέτσα, δεν θα ισχύσει ο νόμος για την επιχορήγηση των εκδοτών εφημερίδων πανελλήνιας κυκλοφορίας ενώ το ποσό (6,7 εκατ. ευρώ) που είχε εξασφαλιστεί για φέτος θα διατεθεί σε κοινωνικούς σκοπούς.
Παράλληλα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέλαβε την υποχρέωση να αρχίσει από την Παρασκευή κύκλο διαβουλεύσεων με τους εκπροσώπους των κομμάτων, τους εμπλεκόμενους φορείς (ενώσεις ιδιοκτητών και δημοσιογράφων) προκειμένου να διαμορφωθεί νέο θεσμικό πλαίσιο ενίσχυσης των εφημερίδων.
Σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε ο Στ. Πέτσας αναφέρεται:
«Είχαμε σήμερα γόνιμη και ουσιαστική συζήτηση με τους εκπροσώπους των πολιτικών κομμάτων για το πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων έκδοσης εφημερίδων. Κοινή πεποίθηση είναι ότι ο Τύπος, απαραίτητο στοιχείο της δημοκρατίας, επλήγη καίρια από την κρίση των τελευταίων ετών, αλλά και από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Για το λόγο αυτό, τα πολιτικά κόμματα, πλην του Κ.Κ.Ε., συμφωνούν ότι χρειάζεται ένα πρόγραμμα ενίσχυσης του Τύπου. Όμως, το πλαίσιο που θεσπίστηκε με το άρθρο 51 του ν. 4609/2019 και οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που το εξειδίκευσαν, οδήγησαν σε μη επιθυμητά αποτελέσματα. Για αυτό, το ισχύον πλαίσιο δεν θα εφαρμοστεί για το 2019 και θα αντικατασταθεί από νέο και θα οικοδομηθεί σε διαφορετική βάση. Με αφετηρία τη σημερινή διακομματική συνάντηση, η Κυβέρνηση προχωρά άμεσα σε διαβούλευση με τα πολιτικά κόμματα και τους εμπλεκόμενους φορείς (ενώσεις ιδιοκτητών και δημοσιογράφων), ώστε να διαμορφώσει ένα θεσμικό πλαίσιο ενίσχυσης των εφημερίδων που θα αντλεί εμπειρίες από τις βέλτιστες πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών κρατών και θα προωθεί την κουλτούρα της ανάγνωσης, τον πλουραλισμό και τη δημοκρατία. Το ποσό που είχαμε εξασφαλίσει για φέτος θα διατεθεί σε κοινωνικούς σκοπούς, ενώ αντίστοιχο ποσό θα δεσμευθεί για το 2020 προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το νέο πρόγραμμα.
Δεδομένου ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι το νέο θεσμικό πλαίσιο να τεθεί σε ισχύ εντός των πρώτων μηνών του 2020 θα κληθούν, την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019, για να εκφράσουν τις απόψεις και προτάσεις τους η Ένωση Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών και η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών. Θα ακολουθήσουν συναντήσεις και με άλλους φορείς ώστε να επιτευχθεί το αποτέλεσμα που συνάδει με το ρόλο και την αποστολή του Τύπου».
Η λίστα με τις εφημερίδες που θα έπαιρναν την ενίσχυση:
Καπάκος: Να μη γίνει το «Μακελειό», «μακελειό» της ενημέρωσης
«Να μη γίνει το «Μακελειό» (σσ η εφημερίδα του Χίου), «μακελειό» της ενημέρωσης», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Γεν. Γραμματέας της ΕΣΗΕΑ Σταύρος Καπάκος, με αφορμή το κυβερνητικό φιάσκο με την οικονομική ενίσχυση των εφημερίδων.
Συγκεκριμένα, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό, τόνισε ότι τα μέτρα στήριξης του Έντυπου Τύπου είναι χαρακτηριστική και πολύ σημαντική πρωτοβουλία καθώς «η ενημέρωση είναι το οξυγόνο της δημοκρατίας, και πρέπει να είναι το οξυγόνο της δημοκρατίας». Ειδικότερα στη χώρα μας που όπως σημείωσε, «όλες οι μετρήσεις στην Ευρώπη δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει τα λιγότερα αξιόπιστα μέσα ενημέρωσης».
ΠΟΕΣΥ: Mέτρα για τον Τύπο με αντικειμενικά κριτήρια
Εν τω μεταξύ, με ψήφισμά του, το Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΕΣΥ εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία και αποδοκιμασία του για τον τρόπο εφαρμογής της ενίσχυσης των εφημερίδων πανελλαδικής κυκλοφορίας, ζητώντας μέτρα για τον Τύπο με αντικειμενικά κριτήρια.
Αναλυτικά το ψήφισμα της ΠΟΕΣΥ:
«Το Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΕΣΥ εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία και αποδοκιμασία του για τον τρόπο εφαρμογής της ενίσχυσης των εφημερίδων πανελλαδικής κυκλοφορίας.
Η στήριξη του Τύπου δεν αφορά…
μόνο τη «συντεχνιακή» υπόθεση της επιβίωσης δημοσιογραφικών επιχειρήσεων που η κρίση απειλεί με αφανισμό και -συνακόλουθα- εξαφάνιση δημοσιογραφικών θέσεων εργασίας. Αφορά πρωταρχικά την υπόθεση της πολυφωνίας, που απειλείται τόσο από την κρίση όσο και από τον εκφυλισμό της αγοράς σε ολιγοπωλιακή-μονοπωλιακή. Ουσιαστικά αφορά την ίδια τη Δημοκρατία και την ποιότητά της.
Η ενημέρωση, ως θεμελιώδης λειτουργία της δημοκρατικής διαδικασίας πρέπει να στηριχτεί προκειμένου να παίξει τον κοινωνικό της ρόλο. Εργαζόμενοι στην ενημέρωση, εργοδότες και Δημόσιο οφείλουν να συμφωνήσουν σε ένα κοινωνικό συμβόλαιο για τη στήριξη των μέσων ενημέρωσης, σε μια περίοδο που πλήττεται αμείλικτα ο πλουραλισμός και η αξιοπιστία τους, ενώ ευτελίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Η Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν έλαβε ποτέ συνολικά μέτρα ενίσχυσης του έντυπου τύπου. Σήμερα όμως, με τη διακοπή της δανειοδότησης, την ανυπαρξία κρατικής διαφήμισης, τη μεγάλη συρρίκνωση της διαφημιστικής αγοράς και την κατάργηση των ισολογισμών μαζί με την οικονομική κρίση ο έντυπος Τύπος βυθίζεται σε μια εκρηκτικά καθοδική πορεία, με την ανάγκη της ενίσχυσης και στήριξής του να κρίνεται πλέον επιβεβλημένη και αναπόφευκτη.
Τα μέτρα ενίσχυσης όμως σαφώς και δεν μπορεί να ληφθούν μονομερώς και αποσπασματικά και υπέρ των εργοδοτών. Θα πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από «ρήτρα εργασίας», η οποία θα λαμβάνει υπόψη το σύνολο των εργαζομένων με μισθωτή εργασία, θα δεσμεύει τους εργοδότες στη διατήρηση των θέσεων εργασίας και στις υποχρεώσεις τους προς τα ασφαλιστικά Ταμεία.
Για την ΠΟΕΣΥ και τις Ενώσεις Συντακτών δεν νοείται στήριξη μιας επιχείρησης έξω από το πλαίσιο που ορίζουν οι νόμοι του κράτους και οι δημοκρατικοί θεσμοί. Γι’ αυτό και θεωρούμε ως ακατανόητη την παράλειψη στην τελική εκδοχή της ΚΥΑ των όρων που επιβάλλουν σε δικαιούχες επιχειρήσεις την συμμόρφωση με το φορολογικό και εργατικό δίκαιο.
Ακόμη πιο εξοργιστικό όμως είναι το γεγονός πως αγνοήθηκαν όροι που βάζουν φραγμό στο λόγο μίσους και τον ρατσιστικό οχετό.
Η σκανδαλώδης ενίσχυση εντύπων που προσβάλλουν καθημερινά την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και προάγουν τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία και η ισοπεδωτική μεταχείριση του Τύπου χωρίς κριτήρια αξιολόγησης (π.χ. απασχολούμενοι, κυκλοφορίες, ιστορικότητα εφημερίδων), με ιδιοτελείς στόχους μόνο τη δημοκρατία, τον πολιτισμό, την ποιότητα του δημόσιου διαλόγου και την αντικειμενική και αδιάβλητη ενημέρωση των πολιτών δεν προάγουν. Σε αυτό το πλαίσιο η απόφαση να χρηματοδοτηθούν εφημερίδες που δεν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις και τους κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, θεωρούμε πως είναι μια απόφαση που προσβάλλει κατάφωρα το δημοσιογραφικό κλάδο και το ρόλο που οφείλει να επιτελεί.
Ζητούμε από την κυβέρνηση που ορθά ανακάλεσε την απόφαση για την κατανομή των κονδυλίων, να αναθεωρήσει την ΚΥΑ και να προχωρήσει με νέα απόφαση έπειτα από διάλογο και με τη συμμετοχή των δημοσιογραφικών ενώσεων και της ΠΟΕΣΥ.
Οι ενώσεις στο χώρο του Τύπου έχουμε επανειλημμένως προτείνει, μέτρα στήριξης του έντυπου Τύπου που στη σημερινή συγκυρία θα μπορούσαν να είναι κυρίως έμμεσες ενισχύσεις και να πάρουν και μορφές άμεσης ενίσχυσης μόλις οι οικονομικές δυνατότητες το επιτρέψουν, με ταυτόχρονη στήριξη και του Περιοδικού Τύπου, που μέχρι σήμερα εξαιρείται από τα μέτρα ενίσχυσης, προκειμένου να ενισχυθεί η πολυφωνία με αντικειμενικά κριτήρια.
Η ενίσχυση και θωράκιση του έντυπου Τύπου είναι αναγκαία, αλλά δεν μπορεί να γίνεται αγνοώντας ούτε τους νόμους ούτε τους δημοκρατικούς κανόνες και τη δημοσιογραφική δεοντολογία.
Μόνο έτσι δεν θα καταλήξουν τα μέτρα στήριξης του έντυπου τύπου σε άλλο ένα «κενό γράμμα» που θα γεμίσει όμως το προσωπικό Ταμείο των ιδιοκτητών εκδοτικών επιχειρήσεων».
ΕΣΗΕΑ: Η οικονομική ενίσχυση είναι πρωτίστως θέμα ενδυνάμωσης της πολυφωνίας, του πλουραλισμού και της ίδιας της Δημοκρατίας
Ανακοίνωση για το ίδιο θέμα εξέδωσε και η ΕΣΗΕΑ. Όπως αναφέρει:
«Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ επαναλαμβάνει την πάγια θέση του για την αναγκαιότητα οικονομικής ενίσχυσης των επιχειρήσεων εντύπου Τύπου. Η οικονομική ενίσχυση είναι πρωτίστως θέμα ενδυνάμωσης της πολυφωνίας, του πλουραλισμού και της ίδιας της Δημοκρατίας.
Η ΕΣΗΕΑ ήταν αυτή που πρώτη έθεσε το θέμα, απευθύνθηκε, με προτάσεις και θέσεις, προς όλους τους εμπλεκομένους και διοργάνωσε διημερίδα με τη συμμετοχή πλήθους ξένων δημοσιογραφικών αντιπροσωπειών τον Ιανουάριο του 2018. Σκοπός της διημερίδας ήταν να αναδειχθεί το πρόβλημα, να αξιολογηθεί η διεθνής εμπειρία και να υπάρξουν μέτρα απτά που θα ενισχύσουν τον έντυπο Τύπο. Όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου συμφώνησαν στην ανάγκη λήψης μέτρων στήριξης του Τύπου και υπήρξε ταύτιση απόψεων. Τα μέτρα, τα οποία νομοθετήθηκαν στη συνέχεια, είναι απότοκα της διημερίδας που διοργάνωσε η ΕΣΗΕΑ. Για εμάς, η επιβίωση των εφημερίδων είναι όρος απαραίτητος προκειμένου οι πολίτες να έχουν σφαιρική ενημέρωση αλλά και δυνατότητα ανάλυσης των πολιτικών και κοινωνικών γεγονότων.
Τονίζουμε, όμως, πως η οικονομική ενίσχυση των εφημερίδων δεν μπορεί να γίνει τυφλά και οριζόντια. Απαιτούνται κριτήρια, ποιοτικά και ποσοτικά, όπως άλλωστε μας διδάσκει και η διεθνής εμπειρία.
Η ΕΣΗΕΑ καλεί την Ένωση Ιδιοκτητών και τους αρμόδιους Υπουργούς σε διάλογο με στόχο την θεσμοθέτηση ενός ρυθμιστικού πλαισίου ενίσχυσης του εντύπου Τύπου με μόνιμα, ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια. Οι σχετικές προτάσεις είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ από τον Ιανουάριο του 2018 και είναι προτάσεις ανάλογες με όσα ισχύουν στη Γαλλία και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ενισχύουν τον πλουραλισμό με σεβασμό, όμως, στη Δεοντολογία αλλά και τα εργασιακά δικαιώματα.»
