Το πραγματικό πρόβλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αυτή τη στιγμή η Ιταλία, δήλωσε σήμερα ο καθηγητής Χανς-Όλαφ Χένκελ και μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε ομιλία του στο οικονομικό συμπόσιο με τίτλο «Η Ελλάδα, το Ευρώ και η Ευρωπαϊκή Ένωση», που διοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο του Πειραιά και τον καθηγητή και ευρωβουλευτή, Γιόαχιμ Σταρμπάτι, στο Ζάππειο Μέγαρο.
Ο Γερμανός καθηγητής εκτίμησε ότι θα πρέπει να γίνει διαγραφή του ελληνικού χρέους και η Ελλάδα να αποχωρήσει από την ευρωζώνη. Αναφέρθηκε, επίσης, στη Μεγάλη Βρετανία και είπε ότι το Βrexit είναι η μεγαλύτερη καταστροφή για την Ευρωπαϊκή Ένωση των τελευταίων 40 ετών.
Αναφερόμενος στην Ιταλία, ο καθηγητής Χένκελ δήλωσε ότι πρόκειται για την ίδια κατάσταση με την Ελλάδα, αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα, με πολύ μεγαλύτερους κινδύνους. Η ιταλική κυβέρνηση, συνέχισε, κάνει το ακριβώς αντίθετο από την ελληνική: λένε ότι θέλουν το ευρώ χωρίς μεταρρυθμίσεις και ξοδεύουν πολλά χρήματα. Είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα, εκτίμησε ο καθηγητής.
Όσοι πιστεύουν ότι το πρόβλημα είναι η λιτότητα και όχι το ευρώ, θεωρούν ότι θα πετύχει. Τόνισε, όμως, ότι αυτό δεν ισχύει. Η Ιταλία θα καθορίσει τι θα γίνει με το ευρώ και θα το δούμε αυτό πολύ σύντομα, είπε.
Αναφορικά με την Ελλάδα, ο καθηγητής που είναι γνωστός για τις ευρωσκεπτικιστικές του ιδέες, δήλωσε ότι πρέπει να της προσφερθεί μια συμφωνία για διαγραφή χρέους της και να της δοθούν εγγυήσεις για να φύγει από την ευρωζώνη και να κάνει ένα νέο ξεκίνημα.
Δεν είμαι πεπεισμένος, είπε, από τις μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, ούτε ότι η οικονομική κατάσταση είναι σταθερή. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επανέλθει στην ανάπτυξη αν δεν αλλάξει πολιτική.
Πολλοί λένε ότι το ευρώ είναι ο λόγος που έχουμε ειρήνη στην Ευρώπη, σημείωσε ο κ. Χένκελ, χαρακτηρίζοντας την άποψη αυτή υπερβολική. Ο λόγος που έχουμε ειρήνη, συνέχισε, είναι ότι έχουμε δημοκρατία. Ο Γερμανός καθηγητής παρομοίασε το ευρώ με ένα κατάστημα ρούχων όπου διατίθεται μόνο ένα νούμερο πουκαμίσου.
Σε κάποιους ταιριάζει και σε άλλους όχι, είπε. Έτσι είναι το ευρώ, και αυτό έχει διαφανεί. Είναι αδύναμο για τη Γερμανία και πολύ σκληρό για την Ελλάδα, εξήγησε, προσθέτοντας ότι είναι ο λόγος για τη μεγάλη ανεργία στην Ελλάδα και που γερμανικά προϊόντα πλημμυρίζουν την Ευρώπη.
Το ευρώ μπορεί να σωθεί, είπε ο ίδιος, εάν αυξηθεί η παραγωγικότητα σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία και μειωθεί σε άλλες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία. Αυτή η εναρμόνιση θα γίνει κατά την εκτίμησή του στο επίπεδο της Γαλλίας. Δεν είναι η καλύτερη προοπτική, είπε, αλλά η πιθανότερη.
Ο ίδιος αναφέρθηκε στην προοπτική εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, λέγοντας ότι το Brexit είναι αποτέλεσμα του υπερβολικού συγκεντρωτισμού της ΕΕ. Το Brexit είναι η μεγαλύτερη καταστροφή στην ΕΕ τα τελευταία 40 χρόνια, είπε χαρακτηριστικά. Πρέπει να κάνουμε μια προσφορά στους Βρετανούς για να παραμείνουν στην ΕΕ, δήλωσε, και πρέπει να τους δώσουμε μεγαλύτερη αυτονομία στην ελευθερία μετακίνησης προσώπων.
Ο καθηγητής και ευρωβουλευτής Γιόαχιμ Σταρμπάτι, από την πλευρά του, συμφώνησε με την φράση που ελέχθη στο συμπόσιο ότι το ευρώ ήταν νόμισμα για τις ηλιόλουστες ημέρες. Με μια πολιτική λιτότητας που στόχο έχει την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας δεν γίνεται μια χώρα πιο υγιής, είπε και επεσήμανε ότι όσες χώρες προχώρησαν σε υποτίμηση του εθνικού νομίσματος τους, όπως η Ουγγαρία και η Τσεχία, έφτασαν στην ανάπτυξη.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Άγγελος Κότιος, είπε ότι η συνταγή διαχείρισης της ελληνικής κρίσης ήταν απολύτως λανθασμένη. Τα μέτρα, είπε, ήταν προκυκλικά και επέτειναν την ύφεση. Η έμφαση δόθηκε στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και όχι των αιτιών. Το χρέος είναι σύμπτωμα, εξήγησε. Τα αίτια της κρίσης είναι ακόμα εδώ. Δεν υπήρξε καμία μέριμνα για την πραγματική οικονομία και είμαστε πάλι εκεί όπου ξεκινήσαμε, σημείωσε.
Η πλειονότητα των Ελλήνων είναι υπέρ του ευρώ, συνέχισε, αγνοούν όμως ότι η συμμετοχή στο ευρώ συνεπάγεται πραγματικούς και θεσμικούς περιορισμούς, έχει κανόνες παιχνιδιού, τους οποίους η χώρα δεν σεβάστηκε για πολλά χρόνια. Μια χώρα στο ευρώ είναι αφοπλισμένη από εργαλεία οικονομικής πολιτικής, πρόσθεσε. Εάν θέλεις να μείνεις στην ευρώζωνη, είπε χαρακτηριστικά, πρέπει να ακολουθήσεις μια πολιτική προσφοράς, δεν μπορείς να εφαρμόσεις αυτόνομη οικονομική πολιτική.
Σε πάνελ με θέμα το «Τίμημα που πλήρωσε η Ελλάδα και εάν αξίζει για άλλες χώρες να παραμείνουν στην ευρωζώνη», ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Παναγιώτης Λιαργκόβας δήλωσε ότι η Ελλάδα πλήρωσε το μεγαλύτερο τίμημα για μια χώρα-μέλος νομισματικής ένωσης, με μείωση του ΑΕΠ πάνω από 25% και τεράστια αύξηση της ανεργίας.
Η απάντηση για το ποιο λόγο συνέβη αυτό, είναι σύνθετη, είπε. Αναφέρθηκε στα προβλήματα αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης και στο ότι η Ελλάδα έχει πρόσθετες παθογένειες, όπως δίδυμα ελλείμματα και αναποτελεσματικό δημόσιο. Είχαμε και έχουμε αδύναμους θεσμούς, πρόσθεσε, δεν είχαμε αύξηση εξαγωγών λόγω προβληματικής παραγωγικής βάσης και τα τρία μνημόνια εφαρμόστηκαν οριζόντια, με πολλή λιτότητα που δεν ήταν δίκαιη. Η Ελλάδα δεν είχε από την αρχή στρατηγικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων, τόνισε.
Η Μπριζίτ Γκράνβιλ, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Κουίν Μέρι του Λονδίνου, δήλωσε ότι για να είναι κανείς στο ευρώ πρέπει να δεχθεί τους κανόνες. Αναφερόμενη στην παραγωγικότητα, είπε ότι στη Γαλλία δεν είναι αυτό το θέμα –καθώς εκεί υπάρχει υψηλή παραγωγικότητα— αλλά το πού πάνε τα κέρδη. Υπάρχουν δυσαρεστημένοι πολίτες, είπε, όπως οι διαδηλωτές με τα ‘κίτρινα γιλέκα’, που δεν καταλαβαίνουν ότι το πρόβλημα τους σχετίζεται με την Ευρώπη.
Ο Σπυρίδων Ρουκανάς, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, συμφώνησε ότι το τίμημα που πλήρωσε η Ελλάδα ήταν πολύ υψηλό, η σύγκλιση για την ένταξη της χώρας στο ευρώ έγινε με ονομαστικούς και όχι πραγματικούς όρους και έκανε λόγο για προβλήματα στην αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης.
Σε ξεχωριστή τοποθέτηση, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Χρήστος Χατζηεμμανουήλ, αναφερόμενος στην αύξηση του ευρωσκεπτικισμού στην Ευρώπη, δήλωσε ότι υπάρχουν 3 επίπεδα ευρωσκεπτικιστών. Όπως εξήγησε είναι αυτοί που τάσσονται υπέρ της εξόδου από την ΕΕ, είναι οι ήπιοι ευρωσκεπτικιστές που δέχονται την παρούσα ολοκλήρωση αλλά τάσσονται κατά περαιτέρω ενοποίησης και είναι εκείνοι που αν και αποδέχονται, δεν συμφωνούν με το περιεχόμενο των ευρωπαϊκών πολιτικών.
Τη συζήτηση συντόνισε ο γενικός διευθυντής του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Μιχάλης Ψύλος, ο οποίος αναφέρθηκε στον Θουκυκίδη και σε πρόσφατο άρθρο της ιστοσελίδας Politico, το οποίο συμβούλευε την Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι να διαβάζει τον αρχαίο Έλληνα ιστορικό.
