Τα μέλη της Ερευνητικής Ομάδας για την Πολιτική Οικονομία (Ε.Ο.Π.Ο.) του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννης Βαρδαλαχάκης Υπ. Διδάκτορας, Δρ. Εμμανουήλ Τραχανάς και Δρ. Περσεφόνη Τσαλίκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Α.Π.Θ., εκπόνησαν έρευνα με τίτλο «Είναι η ελληνική ανεργία αντιστρέψιμη; Οι συνέπειες της ύφεσης και η πιθανότητα μίας άνεργης ανάκαμψης».
Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκαν τριμηνιαία στοιχεία της χρονικής περιόδου 2000-2013 για το ελληνικό ΑΕΠ και τον αριθμό των ανέργων και εξετάστηκε η επίδραση των θετικών και αρνητικών μεταβολών του ΑΕΠ στην ανεργία. Τα αποτελέσματα της οικονομετρικής εκτίμησης κατέδειξαν την ύπαρξη έντονης ασυμμετρίας και ότι μια μείωση του ΑΕΠ κατά 1% προκαλεί αύξηση του αριθμού των ανέργων κατά 3,46%, ενώ αντίθετα μια αύξησή του κατά 1% προκαλεί μείωση της ανεργίας μόλις κατά 1,05%. Με βάση τις συγκεκριμένες εκτιμήσεις, θα χρειαστεί μια συνολική αύξηση του πραγματικού ελληνικού ΑΕΠ κατά 80,6% ή, εναλλακτικά, μια αύξηση 3% ετησίως για τα επόμενα 20 χρόνια, προκειμένου ο αριθμός των ανέργων να μειωθεί στα επίπεδα που βρισκόταν το 2008, πριν η ελληνική οικονομία εισέλθει σε ύφεση.
Η έντονη αυτή ασυμμετρία, η οποία είναι σύμφωνη με τα αποτελέσματα πλήθους ανάλογων ερευνών σε μεγάλο αριθμό χωρών, υποδηλώνει ότι η διατήρηση της ανεργίας σε χαμηλά επίπεδα περνάει μέσα από την αποφυγή μιας οικονομικής ύφεσης ή, στον βαθμό που κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, μέσα από τη μη υιοθέτηση πολιτικών που θα την επιταχύνουν. Υπό αυτό το πρίσμα, οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και σε άλλες υπερχρεωμένες χώρες του Νότου της Ευρωζώνης φαίνεται πως έχουν ένα κοινωνικά δυσβάσταχτο κόστος σε όρους ανεργίας.
Επιπλέον, οι αντίθετες τάσεις τις οποίες εμφανίζουν οι μεταβολές του επιπέδου των μισθών και της ανεργίας θέτουν σε σοβαρή αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα των μισθολογικών περικοπών ως μέτρου ανάσχεσης της ανεργίας. Πέραν της σκοπιμότητας, τίθεται υπό αμφισβήτηση και το εφικτό της μείωσης της ανεργίας κάτω από 10% σε έναν ορατό χρονικό ορίζοντα, το οποίο έχει τεθεί ως προαπαιτούμενο για την άρση του παγώματος μισθών που επεβλήθη με την ψήφιση του Δεύτερου Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής.
Σε κάθε περίπτωση, η αποκλιμάκωση της ανεργίας στη χώρα μας απαιτεί μια ισχυρή και διατηρήσιμη ανάπτυξη, καθώς μια ανεμική μεγέθυνση δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση στη μείωση της ανεργίας.
