Τις επιπτώσεις των κεφαλαιακών ελέγχων στις επιχειρήσεις και την διαταραχή που έφεραν στην οικονομία αναλύει η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας.
Δύο είναι τα βασικά μηνύματα της ανάλυσης:
1. Οι ΜμΕ επλήγησαν περισσότερο από τις μεγάλες επιχειρήσεις
2. Οι άμυνες τους στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε πεπερασμένα χρηματικά διαθέσιμα εκτός τραπεζικού συστήματος και αποθέματα καθιστώντας έτσι αυξανόμενη την επίδραση των κεφαλαιακών ελέγχων όσο περνάει ο χρόνος.
Συγκεκριμένα η πτώση πωλήσεων που κατέγραψαν οι ΜμΕ κατά το τρίτο τρίμηνο του 2015, βάσει ερωτηματολογίου σε δείγμα 1.200 επιχειρήσεων, η μείωση άγγιξε το 15% το τρίτο τρίμηνο του 2015 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014, έναντι πτώσης 4% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (με την πτώση για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις να φτάνει το 23% και το 10% κατά τα αντίστοιχα τρίμηνα).
Παράλληλα, οι εξαγωγές δέχθηκαν πιέσεις, με αποτέλεσμα να περιοριστούν κατά 9% το τρίτο τρίμηνο του 2015 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014 (με την πτώση για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις να φτάνει το 28% κατά το αντίστοιχο διάστημα). Σε επίπεδο κλάδων, θετικά ξεχωρίζει η βιομηχανία χημικών, η πληροφορική και ο τουρισμός, ενώ πιο αδύναμοι παρουσιάζονται οι τομείς των κατασκευών και του λιανικού εμπορίου.
Το μήνυμα από την Εθνική Τράπεζα είναι ότι πρέπει γρήγορα να γίνει άρση των κεφαλαιακών ελέγχων για τις πληγείσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς η θωράκισή τους είναι βραχυπρόθεσμη.
Όπως τονίζουν οι επιπτώσεις μετριάστηκαν από το γεγονός ότι άνω του ½ του τομέα είχε προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων: έχοντας διακρατήσει χρηματικά διαθέσιμα εκτός τραπεζικού συστήματος και έχουν και ένα δεύτερο μέσο θωράκισης, τη διακράτηση αποθεμάτων.
Όσον αφορά το επιχειρηματικό κλίμα, η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων αποτυπώθηκε στο Δείκτη Εμπιστοσύνης της ΕΤΕ για τις ΜμΕ ο οποίος μειώθηκε κατά 21 μονάδες το δεύτερο εξάμηνο του 2015 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014, επιστρέφοντας έτσι στα επίπεδα του δεύτερου εξαμήνου του 2013.
Συγκεκριμένα, τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι ΜμΕ από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων αφορούν:
1. Την προμήθεια πρώτων υλών (39% του τομέα σε μεγάλο βαθμό και 39% σε κάποιο βαθμό),
2. Τη χρήση υπηρεσιών από το εξωτερικό (35% του τομέα σε μεγάλο βαθμό και 27% σε κάποιο βαθμό)
3. Την είσπραξη απαιτήσεων (31% του τομέα σε μεγάλο βαθμό και 51% σε κάποιο βαθμό).
Και κάτι θετικό που θα αφήσουν πίσω τους οι κεφαλαιακοί έλεγχοι
Η επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων είχε και δύο θετικές επιδράσεις στη λειτουργική αποτελεσματικότητα της ελληνικής οικονομίας καθώς αύξησε τη χρήση e-banking και μηχανημάτων για κάρτες (POS). Η επίδραση αυτή ήταν πιο έντονη στις μικρότερες επιχειρήσεις (με πωλήσεις μέχρι €2,5 εκατ.)
