Με απόφασή του το Πολυμελές Πρωτοδικείο Σύρου, την Δευτέρα 7/11, έκρινε αβάσιμες τις αγωγές της ΟΝΕΧ, που διαχειρίζεται το ναυπηγείο της Σύρου, ενάντια στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου, απορρίπτοντας συνολικά την πρώτη αγωγή εναντίον του. Συνολικά έχουν κατατεθεί τρεις αγωγές από τον όμιλο ΟΝΕΧ με τις οποίες απαιτεί ως αποζημίωση το ποσό των 3 εκατομμυρίων ευρώ, ίσως το μεγαλύτερο που έχει απαιτηθεί μέχρι σήμερα σε ανάλογες αγωγές.
Όπως έκρινε το δικαστήριο, η δράση του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου, προκειμένου να αναδείξει το ζήτημα της ρύπανσης του φυσικού περιβάλλοντος και της απειλής προς τη δημόσια υγεία είναι απολύτως θεμιτή, εύλογη, τεκμηριωμένη, δικαιολογημένη, χωρίς καμία σκοπιμότητα και έγινε στο πλαίσιο των συνταγματικά κατοχυρωμένων ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων. Έκρινε, επίσης, ότι καμία ζημιά (ηθική ή υλική) δεν έχει προκληθεί στην εταιρεία από τη δράση του Παρατηρητηρίου.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση του δικαστηρίου «η εικόνα της λειτουργίας του ναυπηγείου, η ύπαρξη υλικών βαφής στην επιφάνεια της θάλασσας και η δημιουργία νέφους σε σημεία της Ερμούπολης που γειτνιάζουν με το ναυπηγείο, ευλόγως και δικαίως προκάλεσε στους πολίτες ανησυχίες για το ενδεχόμενο ρύπανσης στο νησί της Σύρου. Συνεπώς δεν συνέτρεχε το στοιχείο του δόλου αλλά ούτε και της αμέλειας ως προς τη διάδοση της αναληθούς (ως μη αποδεικνυόμενης ελλείψει επίσημης μελέτης ή έρευνας) είδησης περί ύπαρξης ρύπανσης, αλλά και περί τυχόν σύνδεσης των εταιριών με την ύπαρξη τοξικών βαρέων μετάλλων στον πυθμένα του λιμανιού της Σύρου.»
«Εξάλλου, η εικόνα του λιμανιού της Σύρου με το βαθύ κόκκινο και καφετί χρώμα στην επιφάνεια της θάλασσας, ..είναι εικόνες που γίνονται αντιληπτές δια γυμνού οφθαλμού από τον κάθε πολίτη της τοπικής κοινωνίας. Η δε προσπάθεια σύνδεσης, όμως, των περιστατικών αυτών με τις εταιρίες και τη δραστηριότητάς τους, δεν οφείλεται ούτε και σε αμέλεια των εναγόμενων, καθόσον, έχοντας οι εναγόμενοι τις εικόνες αυτές, σε συνδυασμό και με την ύπαρξη της βιομηχανικής δραστηριότητας στο νησί από την πλευρά των εναγουσών και την ανάλυση του δείγματος από το ΕΛΚΕΘΕ, θεωρούσαν ότι οι ενάγουσες, αν όχι αποκλειστικά, πάντως είναι και αυτές υπαίτιες των εν λόγω περιστατικών», αναφέρεται ακόμη στην σχετική απόφαση.
Ως εκ τούτου, απέρριψε κάθε αξίωση για αποζημιώσεις προς την εταιρεία και από τις τρεις αγωγές που είχε αυτή καταθέσει.
Αν κάτι έκρινε επιλήψιμο στο Παρατηρητήριο στις άλλες δύο αγωγές, ήταν η υπόνοια απόδοσης σκοπιμότητας προς την εταιρεία ότι κάνει χορηγίες προς τις δημόσιες αρχές, προκειμένου να εξαγοράσει τη σιωπή τους, κάτι που, όπως αναφέρει το Παρατηρητήριο: «Ουδέποτε αποδώσαμε σκοπιμότητα στην εταιρεία, ούτε την εγκαλέσαμε ποτέ για τις χορηγίες, εγκαλέσαμε τις αρχές που δεν κάνουν τη δουλειά τους».
Σχετικά με την έκβαση της δίκης το Παρατηρητήριο δήλωσε πως «Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση, που δικαιώνει τον πολύμηνο αγώνα μας και την πίστη μας στη συλλογική δράση και στο καθήκον και την υποχρέωση των πολιτών να ασκούν κοινωνικό έλεγχο στην πολιτεία. Έναν αγώνα, που δεν στόχευε μόνο στην προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, αλλά και των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων μας ως πολιτών, να σκεφτόμαστε, να μιλάμε και να δρούμε ελεύθερα, συλλογικά και ατομικά, στον δημόσιο χώρο. Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε και να ασκούμε αυτή τη δύναμη απέναντι στα «σκάστε!», απ’ όπου και αν προέρχονται», ενώ αναμένεται να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης που αφορά τις δύο τελευταίες αγωγές.
Εντύπωση προκάλεσε το δελτίο Τύπου της ΟΝΕΧ, που δημοσιεύτηκε σε τοπικά μέσα ενημέρωσης, υπό τον τίτλο «Απόφαση καταπέλτης ενάντια στις συκοφαντίες του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου», με την οποία ισχυρίζεται ότι δικαιώνεται από το δικαστήριο. Εντούτοις, αναφέρει παράλληλα ότι η «απόφαση αφήνει πολλά νομικά και πραγματικά ζητήματα σε εκκρεμότητα, τα οποία θα επιλυθούν τελεσίδικα κατά την εκδίκαση των αγωγών μας από το αρμόδιο Εφετείο».
Υπενθυμίζεται πως τον Δεκέμβριο του 2020, το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου απέστειλε αίτημα στον τότε υπουργό Περιβάλλοντος, Κ. Χατζηδάκη, που αφορούσε τη στασιμότητα επί ένα και πλέον χρόνο για τη διεξαγωγή μελέτης που είχε ανακοινωθεί από το υπουργείο και τον Δήμο Σύρου για το ιδιαίτερα σοβαρό το θέμα της ρύπανσης του λιμένα της Σύρου με βαρέα μέταλλα, όπως προέκυψε έπειτα από εξέταση δείγματος από την Aegean Rebreath, τον Σεπτέμβριο του 2019.
Τον Ιανουάριο του 2021, ο όμιλος ONEX απέστειλε εξώδικο προς το Παρατηρητήριο, καλώντας το να ανακαλέσει το περιεχόμενο της επιστολής – αιτήματος. Στη συνέχεια, απέστειλε αγωγή, με την οποία αξίωσε από τον περιβαλλοντικό σύλλογο το ποσό του ενός εκατομμυρίου ευρώ για συκοφαντική δυσφήμιση, διαφυγόντα κέρδη και ηθική βλάβη. Ωστόσο, η εταιρεία δεν περιορίστηκε σε αυτή την αγωγή. Έπειτα από συνεντεύξεις σε ραδιοφωνικά μέσα, μέλους αλλά και του προέδρου του Παρατηρητηρίου, τόσο ο Πρόεδρος όσο και το Παρατηρητήριο δέχθηκαν εκ νέου αγωγές με χρηματικές αξιώσεις ανάλογες της πρωταρχικής.
