Ήταν φανερή η αμηχανία των Αμερικανών διπλωματών όταν κλήθηκαν να σχολιάσουν την αναφορά του Υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου σε ένα «plan B» για την επίλυση της ουσίας του προβλήματος με την ΠΓΔΜ. Και για να μην γελιόμαστε, το πρόβλημα ουσίας που ανακύπτει για την αμερικανική διπλωματία δεν είναι άλλο από την ανάσχεση της ρωσικής επιρροής στα Δυτικά Βαλκάνια και άρα την ενσωμάτωση της FYROM και δυνητικά της Σερβίας στο δυτικό δίκτυο ασφαλείας, δηλαδή το ΝΑΤΟ. Πέραν τούτου για την Ουάσινγκτον, οι «λεπτομέρειες» της διευθέτησης μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων είναι δευτερευούσης σημασίας.Εκ των πραγμάτων λοιπόν προκύπτει πώς το «σώμα» της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν δημιούργημα και άρα την ευθύνη γι’ αυτό φέρει ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς
Το ζήτημα που προκύπτει τόσο στο State Department όσο και στους δυτικούς διπλωματικούς διαδρόμους στην ελληνική πρωτεύουσα μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε και τα ηχηρά πρωτοσέλιδα που ασχολήθηκαν με τις δηλώσεις του Υπουργού Αμύνης, είναι το κατά πόσο οι Αμερικανοί ασχολήθηκαν με τις λεπτομέρειες του ονοματολογικού. Δηλαδή αν οι Αμερικανοί ήταν ενήμεροι ή ακόμη αν συμμετείχαν στην διαμόρφωση της συγκεκριμένης γραμμής για την τελική επίτευξη της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η απάντηση όπως αβίαστα προκύπτει από πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους στην Ουάσινγκτον αλλά και στην Αθήνα είναι πώς όχι. Η Αμερικανική διπλωματία είχε ξεκαθαρίσει εξ αρχής πώς το μόνον που την ενδιαφέρει είναι η φόρμουλα ή η πλατφόρμα στη βάση της οποίας η ΠΓΔΜ δεν θα πέσει στα χέρια της Μόσχας αλλά αντίθετα θα ενσωματωθεί στη Δύση. Ούτε η τελική ονομασία, ούτε η ίδια η διαπραγμάτευση μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων απασχόλησε τους Αμερικανούς διπλωμάτες. Το αποτέλεσμα τους ενδιέφερε. Δηλαδή η ουσία.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν προκύπτει πώς το «σώμα» της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν δημιούργημα και άρα την ευθύνη γι’ αυτό φέρει ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Η ενημέρωση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ήταν μεν συνεχής αλλά αποσπασματική αν κρίνει κανείς από τον τρόπο που διεξήχθη η διαπραγμάτευση στα Σκόπια, την Αθήνα, την Νέα Υόρκη, τις Βρυξέλλες, τη Βιέννη και το Σούνιο ή και όπου αλλού συναντιόνταν οι κ.κ. Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ.
Αν ανατρέξει κανείς στο πρόσφατο παρελθόν και κυρίως αμέσως μετά τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα, όταν τα κυβερνητικά στελέχη γιόρταζαν τα επινίκια, θα άξιζε να σταθεί σε κάποιες χαρακτηριστικές (τότε) κουβέντες του Νίκου Κοτζιά. Τότε λοιπόν και σε στενό κύκλο κυβερνητικών και κομματικών στελεχών είχε αφήσει να εννοηθεί πώς ανέλαβε καθήκοντα ΥΠΕΞ υπό τον όρο και διαβεβαίωση πώς θα ενεργεί αυτόνομα και δίχως να δίνει λόγο σε κανέναν. Το Υπουργείο Εξωτερικών λοιπόν θα εξελισσόταν σε έναν «αποστειρωμένο διπλωματικό κλωβό» με την προφανή συναίνεση (ή αδυναμία) της υπόλοιπης κυβέρνησης.
Αν λοιπόν ο ίδιος ο Υπουργός Εξωτερικών καυχιόταν για τα οριοθετημένα περιθώρια αυτονομίας του,τότε είναι πολύ φυσικό να φέρει και την απόλυτη ευθύνη των ενεργειών του. Πόσω δε μάλλον του τελικού διπλωματικού προϊόντος το οποίο κατέθεσε μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης για το ονοματολογικό.
Οι Αμερικανοί διπλωμάτες στην Ουάσινγκτον ή και τις βαλκανικές πρωτεύουσες είναι απόλυτα σαφείς. Δεν αναμίχθηκαν, δεν συνέπραξαν ,δεν συμμετείχαν στην διαμόρφωση της τελικής συμφωνίας ως προς το όνομα «Βόρεια Μακεδονία» ούτε στην για λίγα εικοσιτετράωρα ονοματολογική γυμναστική με τον όνομα «Δημοκρατία του Ίλιντεν» η οποία εξέπεσε άδοξα. Τις αποστάσεις που τήρησαν οι Αμερικανοί από το ονοματολογικό το επιβεβαιώνει στο zougla.gr και γνωστός Αμερικανός πολιτικός παράγων με ουσιώδη εμπλοκή στο πολιτικό κατεστημένο της Ουάσινγκτον, ο οποίος λόγω ιδιότητος είναι σε θέση να γνωρίζει λεπτομέρειες για τις ενέργειες του State Department.
Οι εσωτερικοί συσχετισμοί, τα πολιτικά αδιέξοδα και το Plan B
Βεβαίως ο Νίκος Κοτζιάς δεν θα μπορούσε να κινηθεί τόσο αυτόνομα χωρίς έστω κάποιες συγκυριακές συμμαχίες και στηρίγματα ακόμη και «διακριτικές ανοχές» εκ μέρους ισχυρών κυβερνητικών στελεχών. Μία εξ αυτών των συμμαχιών, συγκυριακού και ευκαιριακού χαρακτήρα, αφορά την σχέση του με τον Νίκο Παππά, τον εξ απορρήτων (τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα) του πρωθυπουργού. Η ανοχή του Νίκου Παππά θα διασφάλιζε ως ένα σημείο την αυτονομία του Νίκου Κοτζιά. Όταν τα πράγματα έφθασαν στο κρίσιμο ορόσημο, η συνολική αποδοχή από το Μαξίμου της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν πλέον μονόδρομος. Η εξέλιξη αυτή δεν αθωώνει κανένα και πιο συγκεκριμένα δεν μειώνει τις ευθύνες ή την συμβολή του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα στο θέμα αυτό. Αντιθέτως. Ωστόσο η «αξονική τομογραφία» που επιχειρείται αποκαλύπτει πτυχές οι οποίες εξηγούν τις μετέπειτα εξελίξεις.
Τόσο η έννοια «άξονας» όσο και «ανοικτές συνεργασίες» μπορούν κάλλιστα να καταλήξουν σε κοινό παρανομαστή ανάλογα με τον οδηγό ερμηνείας (ή πολιτικής μετάφρασης) που θα υιοθετηθεί. Ένας άξονας μπορεί να καταλήξει σε ανοικτή συνεργασία όπως και μία ανοικτή συνεργασία μπορεί να συστήσει άξονα. Εξαρτάται από την οπτική γωνία που θα το δει κανείς. Με λίγα λόγια η παρέμβαση του Νίκου Βούτση θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ακροβατικά εξισορροπητική. Πολιτικά αυτό σημαίνει πώς η ερμηνευόμενη ως «σύγκρουση» μεταξύ Καμμένου και Μαξίμου με αφορμή το Σχέδιο Β, μπορεί να αποδοθεί σε… ερμηνευτική παρεξήγηση.
Άλλωστε τον τόνο τον έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός εξερχόμενος της συνεδρίασης της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. « Η Αμερική έχει τυφώνα που δεν τον λένε Πάνο αλλά Μάικλ» είπε χαρακτηριστικά παρακάμπτοντας τις όποιες ερμηνείες έχουν κατατεθεί στα ΜΜΕ από το πρωί της Πέμπτης. Με λίγα λόγια ο πρωθυπουργός «έκλεισε» το όποιο θέμα ανέκυψε.
Οι υπόγειοι δρόμοι» των εκδοτικών μαγαζιών.
Κάποτε ο Νίκο Παππάς λειτουργούσε ως ο «απαραίτητος αντ΄αυτού», ρόλος συμπληρωματικός ως προς την «Τρόϊκα» της εξουσίας. Τσίπρας, Παππάς, Σκουρλέτης.
Στήριγμα αλλά και εργαλείο είναι και το «Documento» το οποίο ο Νίκος Παππάς χρησιμοποιεί ήδη από το καλοκαίρι για την προσωπική του κόντρα με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Το πραγματικό όμως και προσωπικό «φέουδο» του Νίκου Παππά είναι η ΕΡΤ μόνον που η πολιτική που ακολούθησε στο στήσιμό της κατέληξε στην απαξίωση της. Έμμεινε το δημοσιογραφικό κουφάρι που λειτουργεί ως αυτόματος μηχανισμός στήριξης του Νίκου Παππά από τους αποκαλούμενους «Παππαδόπαιδες».