Σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων Ελλάδας-ΠΓΔΜ έδωσε η υλοποίηση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), όπως δήλωσαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκος Κοτζιάς και Νίκολα Πόποσκι, αμέσως μετά τη συνάντησή τους που είχαν στα Σκόπια, στο πλαίσιο της επίσκεψης του Έλληνα υπουργού για να μιλήσει στην ετήσια συνάντηση των διπλωματών της ΠΓΔΜ σε όλο τον κόσμο.
Και οι δύο υπουργοί ξεκαθάρισαν ότι η διαδικασία των ΜΟΕ δεν συνδυάζεται με κανέναν τρόπο με το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, ωστόσο παρατήρησαν ότι είναι σημαντική η συμβολή τους στη βελτίωση των διμερών σχέσεων και στη δημιουργία κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Οι κ.κ. Κοτζιάς και Πόποσκι συζήτησαν επίσης στο πλαίσιο της συνάντησής τους, για περαιτέρω συνεργασία σε θέματα παιδείας, ενέργειας και μεταφορών.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είπε ότι συζήτησαν για την κατασκευή ενός αγωγού πετρελαίου στην αρχή και φυσικού αερίου αργότερα, που θα συνδέει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με τα Σκόπια και επισήμανε τη μεγάλη σημασία που έχει η αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής Φλώρινας-Μοναστηρίου.
Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν ακόμη να συστηματοποιήσουν τη συνεργασία στον τομέα της οικονομίας και της χρηματοδότησης και να δουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να πάρουν κοινά έργα Ελλάδα και ΠΓΔΜ με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από την πλευρά του, ο κ. Πόποσκι τόνισε την ανάγκη να υπάρξει και νέος διασυνοριακός δίαυλος εκτός από τη Γευγελή και τη Φλώρινα.
“Όταν πέρυσι ερχόμουν στα Σκόπια από το Λουξεμβούργο, όπως συνήθιζαν προηγούμενα οι συνάδελφοί μου στο Συμβούλιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ, δεν με πίστευαν. Μού έλεγαν, ‘θα πας στα Σκόπια’; ‘Θα μιλάτε με τα Σκόπια; Θα συζητήσετε με τον κ. Πόποσκι; Τους φαινόταν κάτι το εντελώς παράξενο και περίεργο. Σήμερα θεωρείται φυσιολογικό” δήλωσε ο κ. Κοτζιάς.
“Όταν πρωτομίλησα για τα ΜΟΕ”, επισήμανε, “φάνηκε σε πάρα πολλούς κάτι εξωτικό, που δεν πρόκειται να γίνει ποτέ και ακόμη πιο εξωτικό φάνηκε στους συναδέλφους μου στο Συμβούλιο ΥΠΕΞ της ΕΕ, όταν έβαλα βέτο στις προτάσεις που υπήρχαν για κυρώσεις στη χώρα που με φιλοξενεί σήμερα. Θέλω να πω ότι στον έναν και πάνω χρόνο που πέρασε και στο διάστημα στο οποίο έχουμε κάνει πάρα πολλές συναντήσεις με τον ομόλογό μου, οι σχέσεις Ελλάδας και της φίλης βόρειας γείτονας έχουν αλλάξει. Έχουν αναπτυχθεί σχέσεις ανάμεσα στα υπουργεία μας, ανάμεσα σε άλλα υπουργεία, στην κοινωνία μας. Οι οικονομικές μας σχέσεις αναπτύσσονται και έχουμε συμφωνήσει στο πλαίσιο των ΜΟΕ επαφές ανάμεσα σε πανεπιστήμια. Έχουμε αποτελεσματική συνεργασία παρά τα αρχικά της προβλήματα στην αντιμετώπιση του προσφυγικού και ο καθένας δίνει στον άλλον όση βοήθεια μπορεί”.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ονομασίας, ο κ. Κοτζιάς δήλωσε: “Δεν μιλήσαμε για το όνομα. Είπαμε για μια φορά να μιλήσουμε για τη συνεργασία μας. Και επίσης νομίζω το να μιλούσαμε για το όνομα ενόψει των εκλογών δεν θα ήταν η κατάλληλη στιγμή. Πρώτον είμαι οπαδός των συμβιβασμών, αλλά όπως λέω, των καλών συμβιβασμών και όχι των χαλασμένων. Συμβιβασμών που μας απελευθερώνουν από τις φυλακές της Ιστορίας. Δεν μπορείς να αγνοήσεις την Ιστορία αλλά δεν μπορείς και να μην προχωρήσεις και να γράψεις ιστορία”.
Σε ερώτηση αν η Ελλάδα έχει “κόκκινες γραμμές” στο θέμα της ονομασίας, ο κ. Κοτζιάς απάντησε: “Σε κάθε συμβιβασμό έχεις κόκκινες γραμμές γιατί αν δεν είχες θα ήταν ένας κακός συμβιβασμός, σάπιος”.
Σε άλλη ερώτηση, αν συνδυάζονται τα ΜΟΕ με το θέμα της ονομασίας, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σημείωσε: “Τα ΜΟΕ, με κανέναν τρόπο δεν συνδέονται με την ονομασία της ΠΓΔΜ. Αυτό όμως που είναι πραγματικό είναι ότι όταν αυξάνει η εμπιστοσύνη -στα προβλήματα που δεν υπάρχει εμπιστοσύνη δεν υπάρχουν άμεσες λύσεις- το πλαίσιο γίνεται καλύτερο και μπορεί να διευκολυνθεί μία λύση”.
Ανέφερε ακόμη ότι “εμείς θέλουμε τη γείτονα χώρα μας να είναι σταθερή, να ζει ο λαός της σε ευμάρεια, σε ειρήνη, να μπορούμε να συνομιλούμε, να συνεννοούμαστε με τις συνεργασίες μας, με τις διαφωνίες μας και να βρίσκουμε λύση στα προβλήματα”.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε ακόμη στη βοήθεια που πρόσφερε η Ελλάδα στην ΠΓΔΜ για την αντιμετώπιση των συνεπειών από τις πρόσφατες πλημμύρες και εξέφρασε την αλληλεγγύη του στην Ιταλία και το πλήγμα που δέχθηκε από τον σεισμό.
Από την πλευρά του, ο κ. Πόποσκι δήλωσε σχετικά με το ζήτημα της ονομασίας: “Έχουμε τις διαφορές μας, οι οποίες είναι γνωστές, αλλά πρέπει να εργαστούμε σε ένα πλαίσιο που θα αλλάξει την προσέγγιση των δύο χωρών”.
Πρόσθεσε ότι η ένταξη της χώρας του στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα αργήσει λόγω ακριβώς του προβλήματος για το όνομα και σημείωσε πως προτιμάει την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων με την Ελλάδα. Είπε χαρακτηριστικά ότι η κοινωνία της χώρας του πρέπει να αισθανθεί την Ελλάδα ως εταίρο και όχι ως μία χώρα που δεν θέλει την ύπαρξη του κράτους της ΠΓΔΜ, όπως υπάρχει σήμερα η αίσθηση. “Θέλουμε να χαράξουμε το μέλλον μας σε συνεργασία με τους γείτονές μας. Να διαλέξουμε εμείς τη μοίρα μας και όχι να περιμένουμε με σταυρωμένα χέρια” είπε χαρακτηριστικά ο κ. Πόποσκι και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα είναι περισσότερο κοντά στη χώρα του.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι δεν επισκέφθηκε την ΠΓΔΜ για να προσφέρει στήριξη στην κυβέρνηση της χώρας, αλλά για να μιλήσει ύστερα από σχετική πρόσκληση στην ετήσια συνάντηση των διπλωματών. Ο ίδιος δήλωσε ότι είναι εχθρός των επεμβάσεων στα εσωτερικά άλλων χωρών και είναι εχθρός των κυρώσεων.
Ο κ. Κοτζιάς εξήρε ακόμη τη συνεργασία που ξεκίνησε ανάμεσα σε τέσσερις χώρες της Βαλκανικής (Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, Αλβανία) με τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών και Εσωτερικών, που έγινε την άνοιξη, στη Θεσσαλονίκη και είπε πως η επόμενη συνάντηση θα γίνει τον Νοέμβριο, επίσης στη Θεσσαλονίκη και οι υπουργοί των τεσσάρων χωρών θα πραγματοποιήσουν κοινή επίσκεψη στο Άγιον Όρος.
Σε ερώτηση δημοσιογράφου για τους οχτώ Τούρκους στρατιωτικούς που ήρθαν στην Ελλάδα και ζήτησαν πολιτικό άσυλο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι η τύχη τους θα κριθεί στα ελληνικά δικαστήρια με βάση την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία και σημείωσε ότι τις επόμενες ημέρες θα δεχθεί στην Αθήνα τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. “Ευτυχώς που δεν πέτυχε το πραξικόπημα στην Τουρκία” ανέφερε και σημείωσε ότι με την κυβέρνηση Ερντογάν δεν είχαμε κανένα θερμό επεισόδιο εκτός από τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έγινε επίσης δεκτός από τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Εμίλ Ντιμιτρίεφ. Η συνάντηση έγινε σε καλό κλίμα και επισημάνθηκε και από τις δύο πλευρές η μεγάλη πρόοδος στα ΜΟΕ και η κοινή βούληση για περαιτέρω ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας.
Ο κ. Κοτζιάς μίλησε στην ετήσια συνάντηση των διπλωματών της ΠΓΔΜ και το υπόλοιπο πρόγραμμά του περιλαμβάνει συνάντηση με τον πρόεδρο της χώρας, Γκιόργκι Ιβάνοφ και γεύμα εργασίας με τον ομόλογό του Νίκολα Πόποσκι, με το οποίο θα ολοκληρωθεί και η επίσκεψή του.
