Το κέντρο πολιτισμού «Ελεύθερη Έκφραση» παρουσίασε με επιτυχία τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου σε μετάφραση Κώστα Τοπούζη και σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Τσιριγκούλη.
Στον ομώνυμο ρόλο, ο Νικόλας Ντάβας. Το έργο παρουσιάστηκε στο «Σπίτι του ηθοποιού» στις 26, 27 και 28 Αυγούστου.
Εισαγωγικό σημείωμα Γεώργιος Σκλαβούνος – Συγγραφέας
Αν ο Αισχύλος είναι ο πατέρας της Τραγωδίας, ο Προμηθέας Δεσμώτης αποτελεί το επαναστατικότερο και προφητικότερο έργο του Αισχύλου και ένα από τα συγκλονιστικότερα και προφητικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Είναι έργο απόλυτα επίκαιρο.
Γιατί επαναστατικότερο; Γιατί ο Προμηθέας αποφασίζει να καταργήσει τα σύνορα
που χωρίζουν την Ανθρώπινη διάσταση από την Θεία. Να καταργήσει τα σύνορα ανάμεσα στον κόσμο και τις δυνατότητες του Ανθρώπου, από τον κόσμο και τις δυνατότητες των Θεών… Οπλίζει τον άνθρωπο με θείες δυνατότητες, με τη Δημιουργική φλόγα, μέχρι και τότε αποκλειστικό προνόμιο των Θεών. Δωρίζει στον άνθρωπο το υπέρτατο δώρο της συνειδητής ζωής, όπως μας λέει ο ίδιος στους διαλόγους που
θα παρακολουθήσετε.
Είτε αυτές τις δυνατότητες μας τις προσέφερε ο Προμηθέας, κλέβοντας τες από τους Θεούς, είτε αυτές τις δυνατότητες, της ανθρώπινης ανόδου και δημιουργικής ελευθερίας, τις έχουμε, ως είδος και ο Αισχύλος χρησιμοποιεί τον Προμηθεϊκό Μύθο για να μας τις θυμίσει, ο Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου παραμένει το επαναστατικότερο έργο της παράδοσης μας.
Είναι Υβριστής ή Ελευθερωτής ο Προμηθέας; Πρωτομάρτυρας ελευθερωτής του Ανθρώπου, με επίγνωση των συνεπειών της επιλογής του, συνειδητά πάσχων, είναι ο Προμηθέας.
Προφητικότερο έργο της Ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας γιατί; Γιατί σε αυτό το έργο ο Αισχύλος προ- βλέπει το Κράτος και την τεχνολογία, προσωποποιημένη στον Θεό Ήφαιστο, αντί να προστατεύουν, αντί να ευνοούν τον Ευεργέτη και Ελευθερωτή του Ανθρώπου Προμηθέα, να γίνονται πρωτεργάτες στο αλυσόδεμα του. Γιατί σε αυτό το έργο o Αισχύλος προβλέπει ότι, αντί η Τεχνολογία να αποτελέσει το μέσο για την απελευθέρωση του ανθρώπου, αποτελεί όπλο και μέσο επικυριαρχίας, ελέγχου και καταστολής. Γιατί σε αυτό το έργο του ο Αισχύλος προφητεύει ένα κράτος που δεν είναι ο υπηρέτης της Ευνομίας, της Δίκης, και της Ειρήνης αλλά ο υπηρέτης της αυθαίρετης εξουσίας. Γιατί σε αυτό το έργο η Βία, αντί να αποτελεί τον αρωγό της Ευνομίας της Δίκης και της Ειρήνης απέναντι στις δυνάμεις της ανομίας, και της αδικίας, αποτελεί δουλικό υπηρέτη της ανομίας και της αδικίας.
Απόλυτα επίκαιρος ο Προμηθέας Δεσμώτης γιατί σήμερα περισσότερο παρά ποτέ η ανθρώπινη ελευθερία και αξιοπρέπεια απειλείται από ένα αυθαίρετο και ανεξέλεγκτο κράτος, οπλισμένο από μια τεχνολογία και επιστήμη της καταστολής.
Στην εποχή μας, όπως για κάθε καιρό και τόπο, ο Αισχύλος παραμένει ο Μύστης και ο διδάσκαλος της
Ησιόδειας Θεολογίας. Μιας Θεολογίας που μυεί και διδάσκει το δικαίωμα και το χρέος για την υπεράσπιση και την αποκατάσταση της Δίκης, όποτε και από όποιον αυτή απειλείται. Μας διδάσκει ότι και αν ακόμα ο Ουρανός αυθαιρετεί και γίνεται αυταρχικός η Μάνα γη και οι γιοί της έχουν χρέος και δικαίωμα να τον ανατρέψουν.
Τέκνο της Ιερής γής και Πόλης της Ελευσίνας ο Αισχύλος, μέτοχος των παραδόσεων και των Μυστηρίων της, γόνος αριστοκρατικής οικογενείας (που προσφέρει τέκνα όπως ο ανυπέρβλητος Κυναίγειρος, αδελφός του Αισχύλου και ήρωας της μάχης του Μαραθώνα), θρεμμένος με την πίστη στο δικαίωμα της Περσεφόνης στην Ελευθερία, και στην αιώνια επιστροφή στο φως του ήλιου, παραμένει και σήμερα οδηγός.
Ο Αισχύλος υπερασπιστής της Ελευθερίας του Ανθρώπου απέναντι σε κάθε αυθαίρετη εξουσία, θεϊκή ή ανθρώπινη, είναι μάχιμος, παρών στις καθοριστικές μάχες της εποχής του παρών, όχι ως ποιητής της Ελευθερίας, αλλά ως στρατιώτης μιας πατρίδας Ελεύθερων πολιτών, μιας πατρίδας ισονομίας
και ισοπολιτείας, απέναντι σε ένα στρατό ανελεύθερων υπηκόων της Περσικής επεκτατικής βαρβαρότητας και αυταρχισμού.
Υπερασπιστής μιας πατρίδας τροφού και παιδαγωγού της ενάρετης τόλμης, της δίκαιης δύναμης, της ελεύθερης κρίσης και της ασκημένης βούλησης. Μιας Πατρίδας που χτίζει βωμούς σε Θεούς ομορφιάς και ελευθερίας. Παρών στο πανανθρώπινης σημασίας έργο της Ελληνικής ελευθερώτριας πολιτικής και στρατιωτικής αρετής, δρομέας στον δύσκολο δρόμο της ανθρώπινης πορείας στην αξιοπρέπεια και την ελευθερία, παρών στη Μάχη του Μαραθώνα, της Σαλαμίνας, των Πλαταιών.
Ο Προμηθέας Δεσμώτης θεωρείται μέρος τριλογίας του Αισχύλου. Προμηθέας Πυρφόρος, Προμηθέας Δεσμώτης και Προμηθέας Λυόμενος.
Στον Προμηθέα Δεσμώτη…
Γιατί Δεσμώτης Ο Προμηθέας; Ποιο το Αμάρτημα του; Τι του καταλογίζει ο Δίας; Υπερέβη τα όρια. Συμπόνεσε και προστάτευσε υπέρμετρα τους ανθρώπους. Αυτό αναγνωρίζει και ο χορός.. στο κείμενο
της Τραγωδίας. Ήταν, είναι σε θέση ο Άνθρωπος να διαχειριστή την Θεία Δημιουργική και Ελευθερώτρα φλόγα που του προσέφερε ο Προμηθέας; Δικαίωσε; θα δικαιώσει τον Προμηθέα ο Άνθρωπος;
Δικαιώνεται ο Προμηθέας για το τόλμημα του απέναντι στους Θεούς;
Η απάντηση κρίνεται και δίνεται καθημερινά στου καθενός τη συνείδηση.
Ο Προμηθέας του Αισχύλου γνώριζε τις συνέπειες της Πράξης του όπως μας λέει ο ίδιος.
Ο Προμηθέας του Αισχύλου έμεινε σταθερά αμετάπειστος στις συμβουλές να λογικευτεί, στις απειλές του Δία να υποκύψει, να μετανοήσει και να προδώσει το μεγάλο μυστικό για την τελική ανατροπή του Δία.
Εμείς, εγώ, εσείς, ποια στάση τηρούμε ποια στάση θα τηρήσουμε; Θ’ αφήσουμε τα παιδιά μας βορά στους αετούς της αυθαίρετης εξουσίας; της ανεξέλεγκτης βίας; του κράτους της υποτέλειας και της υποταγής; Θα συστήνουμε στον Προμηθέα να λογικευτεί, να συμβιβαστεί, ή θα στρατευθούμε στην αναγκαία Ηράκλεια Προσπάθεια για έναν Προμηθέα Λυόμενο ως οδηγό και σύντροφο στις επόμενες γενιές;
Συντελεστές
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΤΟΠΟΥΖΗΣ
ΔΙΑΣΚΕΥΗ – ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΣΙΡΙΓΚΟΥΛΗΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΝΑΡΗΣ
ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ – ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ – ΓΛΥΠΤΑ: ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΤΣΟΓΛΟΥ
ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: ΠΟΛΥ ΣΑΪΤΗ
ΑΦΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ
ΑΦΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΝΔΡΙΑΝΗ ΜΠΑΡΤΣΩΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΟΥΛΟΥΚΗΣ
ΜΟΝΤΑΖ – ΒΙΝΤΕΟ: ΛΑΖΑΡΟΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ
ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ – ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ: STUDIO ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΑΒΟΥΝΟΣ
Παίζουν:
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΒΑΣ (Προμηθέας)
ΗΛΙΑ ΚΑΨΑΛΗ (Χορός)
Στο ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
Παναθηναίων 5 & Αλκαμένους 175
Κάτω Πατήσια – Τηλ. 210 5226132
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
