Συνέντευξη στη Σπυριδωνία Κρανιώτη
O Αλέξης Σταμάτης επανέρχεται με την καινούργια του συγγραφική δουλειά, το 13ο μυθιστόρημά του με τίτλο «Το βιβλίο της βροχής», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα, που η δράση του διαδραματίζεται μέσα σε 3 ώρες και 14 λεπτά.
Ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης μίλησε στο Zougla.gr για το μυθιστόρημα του «Το βιβλίο της βροχής» και τόνισε τις ιδιαιτερότητες του. Ο γνωστός συγγραφέας υπογράμμισε τους λόγους που τον ωθούν να γράφει και αποκάλυψε τα μελλοντικά του σχέδια.Ο καταξιωμένος συγγραφέας αναφέρθηκε στην πορεία της λογοτεχνίας σήμερα και το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα.
Zougla.gr: Τι σας ενέπνευσε ώστε να γράψετε το βιβλίο της βροχής;
Αλέξης Σταμάτης
Εμπνεύστηκα από την ιδέα μιας πρωτοφανούς στα χρονικά καταιγίδας διαρκείας τριών ωρών και δεκατεσσάρων λεπτών (3,14…, όχι τυχαίο) που πέφτει στην Αθήνα του 2009 και επηρεάζει καταλυτικά τη ζωή μιας ομάδας κατοίκων την πλειονότητα της οποίας συνδέει το γεγονός ότι μένουν στην ιδία πολυκατοικία. Άνθρωποι διαφορετικής ηλικίας, τάξης και φυλής, οι όποιοι είτε είχαν κανονίσει διάφορα πράγματα που επηρεάζονται από την καταιγίδα, είτε η βροχή τους οδηγεί σε απρόοπτα συμβάντα, είτε αποτρέπει άλλα. Η ουσία είναι ότι η κατακλυσμιαία νεροποντή τους επηρεάζει βαθύτατα. Όταν η καταιγίδα τελειώσει δεν θα είναι πια ίδιοι.
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα, που η δράση του διαδραματίζεται μέσα σε 3 ώρες και 14 λεπτά. Πραγματεύεστε τη σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο και τις δυνατότητες του να αλλάζει τα πάντα. Οι ήρωες σας προσπαθούν να έρθουν σε επαφή με το αληθινό τους πρόσωπο και τον πραγματικό τους εαυτό. Αν το βιβλίο είναι ο καθρέφτης της ψυχής ποιες πτυχές σας αντικατοπτρίζει;
Με δεδομένο ότι το κεντρικό συμβάν είναι η καταιγίδα, αλλά και ο χρόνος, με ενδιέφερε πάρα πολύ να δω τους ήρωες μου και πριν και μετά τη νεροποντή. Το κύριο σώμα του βιβλίου αφορά γεγονότα που εκτυλίσσονται κατά τη διάρκεια του φαινομένου. Οι ήρωες από κάπου εκκινούν, κάτι τους συμβαίνει, όμως έρχεται η βροχή και επεμβαίνει στα ζητούμενά τους, τα παραλλάσει, τα εξυψώνει, τα καταβαραθρώνει και στο τέλος, όταν ξαναβγαίνει ο ήλιος, τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά έχοντας, όπως λέτε, προσπαθήσει να έρθουν σε επαφή με το πραγματικό τους θέλω. Δεν ξέρω εάν το βιβλίο είναι καθρέφτες της ψυχής, πάντως για μένα ως συγγραφέα του συγκεκριμένου αποτελεί μια εντελώς δική μου σύνθεση- σύλληψη, όχι οργανωμένη, μια επιμέλεια χάους θα έλεγα, που απλώς εγκαταλείπεται και φυσικά φέρει το ψυχικό φορτίο του συγγραφέα της.
Τι σας ωθεί να γράφετε; (Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν βιώματα και μνήμες από την παιδική ηλικία τους αλλά δεν γίνονται συγγραφείς).
Μια παιδιόθεν ανάγκη που ανέβλυζε από το γεγονότος ότι ποτέ ο κόσμος δεν μου ήταν δεδομένος και η πραγματικότητα – έκτος απο την αντιδικία που είχα μαζί της – δεν μου έφτανε.
Έχετε παρουσιάσει πλούσιο συγγραφικό έργο και έχετε ασχοληθεί με όλα τα είδη γραφής. Υπάρχει κάποιο από τα έργα σας που να αγαπάτε περισσότερο;
Αγαπώ πολύ το πρώτο μου μυθιστόρημα «Ο έβδομος ελέφαντας», όπως και το δεύτερο το «Μπαρ Φλωμπέρ» το οποίο έγινε και το όχημα για ένα άνοιγμα στο εξωτερικό. Πιο πολύ από όλα όμως αγαπώ το τελευταίο μου, «Το βιβλίο της βροχής». Επίσης όλα τα θεατρικά μου, γιατί εκεί δεν είμαι απλώς δημιουργός αλλά συνεργάτης ενός εγχειρήματος το οποίο χωρίς τον άλλον δε υφίσταται.
Μπορεί ένα βιβλίο να μας αλλάξει τη ζωή; Σε σας υπήρξε τέτοιο βιβλίο που να άλλαξε την οπτική σας για τη ζωή;
Τα βιβλία ως σύνολο και όχι ΤΟ βιβλίο μου άλλαξαν τη ζωή. Έχω φυσικά πολλά αγαπημένα (ουκ εστιν αριθμός) αλλά η συνολική αναγνωστική εμπειρία είναι εκείνη που μου σφράγισε κυριολεκτικά τη μικρή μου περιπέτεια εδώ πέρα.
Πως βλέπετε την πορεία της λογοτεχνίας σήμερα;
Σε παγκόσμιο επίπεδο βλέπω μια ύφεση, δεν παρατηρώ κάποιο νέο ενδιαφέρον ή ριζοσπαστικό ρεύμα, κάποιον πολύ μεγάλο νέο συγγραφέα. Διακρίνω μια τάση προς μη μυθοπλαστική λογοτεχνία, κάτι που αντανακλάται και στο φετινό Νόμπελ. Εκείνο επίσης που παρατηρώ ειναι ότι υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ του έντυπου και του ηλεκτρονικού βιβλίου. Πιστεύω ότι το έντυπο βιβλίο θα υπάρχει πάντοτε.
Πως βλέπετε το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα;
Σκοτεινό και ζοφερό. Δεν υπάρχει καμία εθνική πολιτική βιβλίου, η κρίση έχει διαλύσει την παραγωγή και μετά την καρατόμηση του ΕΚΕΒΙ είμαστε πλήρως απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο. Μια χώρα που προβάλλει τον πολιτισμό της ως ένα από τα μεγάλα της ατού είναι κρίμα να αφήνει το βιβλίο να πεθαίνει. Δεν νομίζω να υπάρχει κανείς σοβαρός λογοτέχνης που να ζει αποκλειστικά από τα βιβλία του στις μέρες μας.
Τι μπορεί να δώσει η ποίηση και γενικότερα η λογοτεχνία στη σύγχρονη κοινωνία;
Δυστυχώς η ποίηση έχει απαξιωθεί πάρα πολύ στις μέρες μας. Μια τέχνη που έχει προσφέρει στην Ελλάδα τα δυο μοναδικά της Νόμπελ λογοτεχνίας φυτοζωεί στα κάτω ράφια των βιβλιοπωλείων. Θα έλεγε κάνεις ότι στην εποχή του «γρήγορου διαβάσματος» η μικρή φόρμα της ποίησης θα αναπτυσσόταν. Το ζήτημα είναι ότι ο στίχος δεν είναι προς ταχεία κατανάλωση. Απαιτεί να σκύψεις πάνω του να συνομιλήσεις, να τον αφήσεις να απλωθεί μέσα σου.
Τι είναι για σας το θεατρικό κείμενο και η δραματοποίηση;
Το θεατρικό κείμενο είναι ένα μη κείμενο. Αποτελεί μια πρώτη ύλη για κάτι που θα αναπαρασταθεί ζωντανά επί σκηνής από ηθοποιούς που θα πάρουν λόγια και φράσεις και μέσα από τη σκηνοθεσία και τη βοήθεια των άλλων συντελεστών θα μεταμορφώσουν τη σελίδα σε εμπειρία και το κείμενο σε βίωμα. Τα έργα μου τα παραδίδω στο σκηνοθέτη που εμπιστεύομαι χωρίς καμία δέσμευση – μπορεί να τα δραματοποιήσει όπως εκείνος θέλει. Το θέατρο, όπως έχει πει και η Μάγια Λυμπεροπούλου, είναι μια υπόθεση πληθυντικού αριθμού.
Έχετε σκεφτεί ποτέ να σκηνοθετήσετε σε κάποιο θεατρικό σας έργο;
Δεν θα ήταν κάτι που θα απέκλεια. Θέλω φυσικά πολύ δουλειά στην τεχνική πλευρά αλλα ως γενική σύλληψη και τόλμημα θα ήταν κάτι που με καταλλήλους συνεργάτες και με διαθέσιμους ηθοποιούς θα ήθελα κάποια φορά στη ζωή μου να επιχειρήσω.
Τι σας δίνει χαρά και από πού αντλείτε για να είστε καλά στη ζωή σας;
Ο έρωτας με τη γυναίκα μου και η καλή υγεία.
Υπάρχει κάτι άλλο που ετοιμάζετε;
Επόμενο βιβλίο μου θα είναι η επανέκδοση του πρώτου μου μυθιστορήματος «Ο έβδομος ελέφαντας». «Το βιβλίο της βροχής» θα το αφήσω να αναπνεύσει, να διανύσει την πορεία του, που ευτυχώς είναι εξαιρετική με τα δεδομένα της κρίσης και σιγά σιγά θα μπω σε νέο κείμενο. Υπάρχουν και δυο έτοιμα θεατρικά έργα τα οποία ελπίζω να βρουν σύντομα το δρόμο τους προς την σκηνή.
Λίγα λόγια για το «Βιβλίο της βροχής»
Αθήνα 2009. Kατά τη διάρκεια μιας ηλιόλουστης μέρας, ξεσπά ξαφνικά μια από τις πιο άγριες καταιγίδες στην ιστορία της πόλης, αιφνιδιάζοντας τους ήρωες του βιβλίου, οι οποίοι συνδέονται με ποικίλους τρόπους μεταξύ τους. Χαρακτήρες διαφορετικοί, με ισχυρά κίνητρα και επιθυμίες, βιώνουν, ο καθένας με τη δική του ιδιοσυγκρασία, την καταλυτική επίδραση της μπόρας. Η βροχή επεμβαίνει έντονα και καθοριστικά στη ζωή τους. Ανατρέπει τα σχέδιά τους, εκτρέπει τον ρου της κάθε ιστορίας και αποκαλύπτει κρυμμένα μυστικά και απωθημένα, οδηγώντας στην εξιλέωση ή στην κάθαρση. Αλληλεπιδρώντας, το φυσικό φαινόμενο και ο άνθρωπος ανασυστήνουν τη μοίρα της ημέρας, της ώρας, της στιγμής. Ένα πάντως είναι το σίγουρο. Όταν η καταιγίδα πλέον τελειώνει και ο ουρανός γίνεται πάλι καθαρός, κανένας από τους ήρωες δεν είναι εκείνος που ήταν πριν πέσει η πρώτη σταγόνα.
Στο νέο του μυθιστόρημα «Το βιβλίο της βροχής» ο Αλέξης Σταμάτης βάζει τους ήρωές του στο στενό χρονικό περιθώριο μιας καταιγίδας. Όσο σύντομη και αν είναι η διάρκειά της, είναι αρκετή για να ανατρέψει και να αλλάξει τις ζωές τους.
Δείτε το τρέιλερ του βιβλίου:
