Η Παγκόσμια Ημέρα για το AIDS λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο την 1 η του Δεκέμβρη, δίνοντας έτσι μια καλή ευκαιρία να θυμηθούμε ή να μάθουμε τα δεδομένα γύρω από τον HIV (ιος της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας) και το AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας). Παρακάτω θα βρείτε σημαντικά δεδομένα γύρω από τον HIV και τη μετάδοση, την πρόληψη και την διαθέσιμη αντιμετώπιση.
Τι είναι ο HIV;
Ο HIV είναι ένας ιός που επιτίθεται στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, καθιστώντας τον έτσι πιο ευάλωτο σε άλλες λοιμώξεις και ασθένειες. Μέχρι τώρα δεν υπάρχει θεραπεία για τον HIV, συνεπώς όταν κάποιος μολυνθεί από αυτόν, τον φέρει εφ’ όρου ζωής. Παρόλα αυτά οι πρόοδοι τις ιατρικής δίνουν την δυνατότητα στους πάσχοντες να ζήσουν μια υγιή και μακρά ζωή.
Ποια είναι η σχέση του HIV και του AIDS;
Αν δεν αντιμετωπιστεί, ο HIV μπορεί να προοδεύσει στην πιο σοβαρή μορφή του: AIDS. Όταν ένας άνθρωπος πάσχει από AIDS, το ανοσοποιητικό του σύστημα βλάπτεται σημαντικά με αποτέλεσμα να είναι πολύ ευάλωτος σε σοβαρές ασθένειες και ευκαιριακές λοιμώξεις. Ευτυχώς σήμερα οι ευκαιριακές λοιμώξεις είναι λιγότερο συχνές λόγω των αποτελεσματικών φαρμάκων για τον HIV που διαθέτουμε, όμως μπορούν ακόμα να προσβάλλουν ασθενείς που δεν γνωρίζουν ότι είναι φορείς του ιού.
Πως μεταδίδεται ο HIV;
Συνήθως ο HIV μεταδίδεται μέσω της διεισδυτικής σεξουαλικής επαφής (κολπικής, πρωκτικής) ή μέσω κοινής χρήσης συρίγγων για χρήση ναρκωτικών. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί από τη μητέρα στο έμβρυο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, κατά τον τοκετό ή τον θηλασμό. Γι’ αυτό και το Αμερικανικό CDC συστήνει σε όλες τις εγκύους να ελέγχονται για HIV και να ξεκινούν άμεσα αγωγή αν φέρουν τον ιό.
Πως μπορεί να προληφθεί η μόλυνση από HIV;
Υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορεί να λάβει κανείς για να προστατευτεί από τον HIV. H αποχή από το σεξ και η αποφυγή χρήσης ναρκωτικών ουσιών είναι οι πιο ασφαλείς στρατηγικές, αλλά μπορεί να μην αποτελούν ρεαλιστικές επιλογές στις περισσότερες περιπτώσεις. Κατά συνέπεια είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές και, αν κάνει χρήση ουσιών, πως να μένει ασφαλής.
Η χρήση προφυλακτικών κατά τη συνουσία και για όλη της την διάρκεια είναι ένας τρόπος για να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος να κολλήσετε ή να μεταδώσετε τον ιό. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμες φαρμακευτικές αγωγές για όσους βρίσκονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Η προφύλαξη πριν την έκθεση (PrEP) αποτελείται από προληπτική φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεται σε καθημερινή βάση με στόχο να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης του HIV κατά την σεξουαλική πράξη κατά 99% και κατά την χρήση ενέσιμων ναρκωτικών κατά 74%. Η προφύλαξη πριν την έκθεση πλέον χορηγείται κατ’ επίκληση. Η προφύλαξη μετά την έκθεση (PEP) από την άλλη θα πρέπει να λαμβάνεται ως αγωγή έκτακτης ανάγκης το συντομότερο δυνατό μετά την έκθεση στον HIV (τουλάχιστον μέσα σε 72 ώρες από την έκθεση)
Για την αποτροπή μετάδοσης του ιού κατά την χρήση ενέσιμων ναρκωτικών είναι σημαντικό να μην επαναχρησιμοποιούνται οι ενέσεις ή άλλος τυχόν εξοπλισμός κατά την χρήση. Οι χρήστες θα πρέπει κάθε φορά να χρησιμοποιούν μια νέα καινούρια σύριγγα. Η λήψη προφύλαξης πριν την έκθεση και η αποφυγή σεξουαλικών επαφών υπό την επήρεια ουσιών μειώνουν τον κίνδυνο διασποράς του HIV. Αν χρειάζεστε υποστήριξη λόγω πιθανής κατάχρησης ουσιών, μπορείτε να μιλήσετε στον γιατρό σας, σε ειδικό ψυχικής υγείας ή ομάδα υποστήριξης εξαρτημένων ατόμων.
Πώς μπορεί να διαχειριστεί κανείς τον HIV;
Ο HIV δεν μπορεί να θεραπευτεί αλλά υπάρχουν τρόποι για τους φορείς του ιού να μείνουν υγιείς και να προστατέψουν και τους γύρω τους. Τα αντιρετροϊκά φάρμακα (ART) είναι θεραπεία που μειώνει το ιικό φορτίο του ατόμου. Αυτά τα φάρμακα σταματούν τον HIV από το να καταστρέψει το ανοσοποιητικό σύστημα και να εξελιχθεί σε AIDS. Όταν το ιικό φορτίο έρθει σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα, ο φορέας πλέον δε μπορεί να μεταδώσει τον ιό. Είναι πολύ σημαντικό οι φορείς να λαμβάνουν τα φάρμακά τους με συνέπεια σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού.
