Η σεξουαλικότητα είναι μια σύνθετη πτυχή της ζωής που περιλαμβάνει διάφορους παράγοντες και εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου. Ο καρκίνος του μαστού είναι ένας κοινός τύπος καρκίνου μεταξύ των γυναικών (και όχι μόνο), με πάνω από 61.000 νέες περιπτώσεις το 2023 στη Γαλλία.
Αν και τα ποσοστά επιβίωσης είναι ευνοϊκά, οι επιπτώσεις του καρκίνου και των θεραπειών του στη σεξουαλικότητα είναι σημαντικές, επηρεάζοντας περίπου το 72% των ανδρών και το 61% των γυναικών. Πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζουν προβλήματα σεξουαλικής υγείας ακόμη και χρόνια μετά τη διάγνωση.
Παρά την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση, η επικοινωνία σχετικά με τη σεξουαλικότητα με τους επαγγελματίες υγείας παραμένει ανεπαρκής. Ως εκ τούτου, μια νέα μελέτη επικεντρώθηκε στην κατανόηση της σεξουαλικής λειτουργίας και συχνότητας των ασθενών με καρκίνο του μαστού δύο χρόνια μετά τη διάγνωση, καθώς και στην επικοινωνία τους με τις ομάδες υγειονομικής περίθαλψης. Αναλύοντας δεδομένα από μια εθνική γαλλική
διαχρονική μελέτη για τον καρκίνο (μελέτη VICAN), στόχος ήταν να φωτιστεί αυτή η σημαντική αλλά συχνά παραγνωρισμένη πτυχή της φροντίδας για τον καρκίνο του μαστού.
Η μελέτη VICAN εξέτασε Γάλλους επιζώντες από καρκίνο δύο και πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση, ενώ η παρούσα μελέτη επικεντρώθηκε σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού δύο χρόνια μετά τη διάγνωση. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω συνεντεύξεων των ασθενών και ιατρικών φακέλων, και οι συγγραφείς μέτρησαν τη σεξουαλική λειτουργία και τη συχνότητα χρησιμοποιώντας μια κλίμακα προσαρμοσμένη για ασθενείς με καρκίνο του μαστού. Εξέτασαν επίσης την επικοινωνία των ασθενών σχετικά με τη σεξουαλικότητα με το προσωπικό υγείας. Χρησιμοποιήθηκαν στατιστικές δοκιμές για τη σύγκριση των ομάδων και τον εντοπισμό παραγόντων που σχετίζονται με τη σεξουαλική υγεία και την επικοινωνία.
Από τις 4.349 συμμετέχουσες στην αξιολόγηση 2 ετών της μελέτης VICAN, 1.350 γυναίκες με καρκίνο του μαστού έλαβαν μέρος σε τηλεφωνική έρευνα. Ο μέσος όρος ηλικίας κατά τη διάγνωση ήταν 50 έτη. Οι περισσότερες συμμετέχουσες είχαν συντρόφους, ζούσαν σε αστικές περιοχές και εργάζονταν. Σχεδόν όλες είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, πολλές έκαναν ακτινοθεραπεία και ορμονοθεραπεία και πάνω από τις μισές έκαναν
χημειοθεραπεία.
Από τις 1.350 γυναίκες που συμμετείχαν στην τηλεφωνική έρευνα, το 60,2% βίωσε μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, το 61,4% ανέφερε χαμηλότερη σεξουαλική συχνότητα και το 49,5% αντιμετώπισε μειωμένη ικανότητα οργασμού. Παράγοντες όπως η αυξημένη ηλικία, η χημειοθεραπεία και η μαστεκτομή συσχετίστηκαν με μειωμένη σεξουαλική επιθυμία και συχνότητα συνουσίας, ενώ η απασχόληση συνδέθηκε με καλύτερη αντίληψη της σεξουαλικής επιθυμίας. Η δυσκολία επίτευξης οργασμού επηρεάστηκε τόσο από την ηλικία όσο και από τη θεραπεία.
Παρόλα αυτά, η ικανοποίηση από την οικειότητα και τη συχνότητα των επαφών ήταν γενικά υψηλή, με το 89,5% των συμμετεχόντων να είναι, λίγο έως πολύ, ικανοποιημένοι από τη συχνότητα των αγγιγμάτων και των φιλιών με τον σύντροφό τους. Επιπλέον, το 81,6% εξέφρασε ικανοποίηση με τη συχνότητα της σεξουαλικής τους επαφής.
Μόνο το 15% των συμμετεχόντων συζήτησαν τη σεξουαλικότητα με την ιατρική τους ομάδα, κάτι που ήταν πιο συνηθισμένο μεταξύ των νεότερων γυναικών με συντρόφους και υψηλότερα εισοδήματα. Η μελέτη αυτή διαπίστωσε ότι τα σεξουαλικά ζητήματα στις γυναίκες με καρκίνο του μαστού εξακολουθούν να είναι διαδεδομένα δύο χρόνια μετά τη διάγνωση και συχνά παραλείπονται στις ιατρικές συζητήσεις. Παράγοντες όπως η ηλικία και ορισμένες θεραπείες, όπως η ορμονοθεραπεία και η μαστεκτομή, συνδέθηκαν με σεξουαλικές δυσκολίες όπως η μειωμένη επιθυμία και τα προβλήματα οργασμού. Η εργασιακή κατάσταση φάνηκε να επηρεάζει θετικά τη σεξουαλική λειτουργία, ενδεχομένως λόγω της καλύτερης πρόσβασης σε πόρους υγειονομικής περίθαλψης και της βελτιωμένης ψυχικής ευεξίας.
Η επικοινωνία σχετικά με τη σεξουαλική υγεία μεταξύ των ασθενών και των ιατρικών ομάδων τους ήταν ελλιπής, γεγονός που θα μπορούσε να οφείλεται σε διάφορα εμπόδια, όπως η αμηχανία ή η έλλειψη χρόνου κατά τη διάρκεια των ραντεβού. Είναι σημαντικό οι επαγγελματίες υγείας να λαμβάνουν εξειδικευμένη εκπαίδευση για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων, ιδίως καθώς η σεξουαλικότητα είναι σημαντική για την ευημερία ενός
ατόμου, ανεξάρτητα από την ηλικία ή την κατάσταση της υγείας του.
