Του Κώστα Μπετινάκη
Από τις στάχτες του «South Stream» ξεπήδησαν οι προσδοκίες για τον «Blue Stream», που αργότερα μετονομάστηκε σε «Turkish Stream» και πλέον -μετά τη συνάντηση Πούτιν με Τσίπρα και τις ανακοινώσεις στη Μόσχα- αποκτά έντονο ελληνικό άρωμα.
Οι χώρες της Ευρώπης καλούνται να ενωθούν μέσω του νέου αγωγού φυσικού αερίου Η κατ’ αρχήν συμφωνία για τον αγωγό που θα φθάνει στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, για να συνεχίσει από εκεί -με μία βαλκανική διακλάδωση- για Σκόπια και Σερβία και με μία άλλη για την Ευρώπη μέσω Ιταλίας, αποκτά πολλαπλές ερμηνείες. Διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν πως η Μόσχα «έχει πετάξει το μπαλάκι» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καλώντας τα κράτη-μέλη της να αφήσουν στην άκρη τις διαφορές τους, προκειμένου να απολαύσουν τα οφέλη από τις τεράστιες ποσότητες του φυσικού αερίου που θα ρέουν προς την Ευρώπη.
Ουσιαστικά, όπως τονίζουν οι αναλυτές, με τις εξαγγελίες για την κατασκευή του νέου αγωγού ο πρόεδρος της Ρωσίας θέτει άμεσα τις βάσεις για «μια νέα στρατηγική ενεργειακή συμμαχία με την Τουρκία». Πρόκειται για τον δεύτερο αγωγό που θα διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα, καθώς ήδη υπάρχει υποθαλάσσια κατασκευή η οποία καλύπτει σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες της Άγκυρας σε φυσικό αέριο. Ωστόσο, η νέα δίοδος για τη μεταφορά του πολύτιμου καυσίμου διά μέσου της Μαύρης Θάλασσας έχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες και προοπτικές, αφού στόχος είναι η ενεργειακή κάλυψη της νότιας Ευρώπης.
Ο ελληνικός αγωγός
Η ανακοίνωση της δημιουργίας αγωγού που θα συνδέει Ρωσία – Τουρκία αναβαθμίζει θεαματικά τις ενεργειακές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα οφέλη που προκύπτουν από την προσθήκη της διακλάδωσης σε ελληνικό έδαφος.
Οι νέες εξελίξεις, όπως όλα δείχνουν, ενισχύουν περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας, όπως είχε αναβαθμιστεί η Τουρκία ως διαμετακομιστικός κόμβος ενεργειακών πόρων. Η χώρα μας εισάγει ήδη φυσικό αέριο από τη Ρωσία μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού, αλλά και από την Τουρκία μέσω ενός ελληνοτουρκικού, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με υγροποιημένο αέριο από τις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας.
Επισημαίνεται πως από την Τουρκία, εκτός του «Blue Stream», περνούν ο αγωγός πετρελαίου Μπακού (Αζερμπαϊτζάν) – Τσεϊχάν και αρκετοί ιρακινοί αγωγοί. Παράλληλα, προγραμματίζεται η υλοποίηση του αμερικανικού σχεδίου για διοχέτευση αζέρικου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, ενώ είναι πολύ πιθανόν -από τη στιγμή που θα αρθεί το εμπάργκο σε βάρος της Τεχεράνης- να προωθούνται προς την Ευρώπη (και πάλι μέσω της Τουρκίας) σημαντικοί ενεργειακοί πόροι του Ιράν. Η ιδέα για τη δημιουργία αυτών των νέων διόδων προέκυψαν λόγω της κρίσης στην Ουκρανία και της απόφασης της πραξικοπηματικής κυβέρνησης του Κιέβου να «κόψει τον ομφάλιο λώρο με τη Ρωσία».
Βασικός παίκτης η «Gazprom»
Αυτήν τη στιγμή οι ετήσιες εξαγωγές της ρωσικής «Gazprom» προς την Ευρώπη εξαρτώνται από τις κλιματολογικές συνθήκες και τις συγκυρίες στην ευρωπαϊκή αγορά.
Μ’ έναν πρόχειρο υπολογισμό, για τη μεταφορά του αερίου στην Ευρώπη απαιτούνται αγωγοί με ικανότητα μεταφοράς 130-140 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, χωρίς να υπολογίζονται οι προμήθειες αερίου στη Φινλανδία, στις χώρες της Βαλτικής και στην Τουρκία, οι οποίες πραγματοποιούνται με ξεχωριστούς αγωγούς.
Και να μην ξεχνάμε πως, έτσι για τα πρακτικά, το 2005, οι «ψεύτες» του αμερικανικού Υπουργείου Ενέργειας διαβεβαίωναν τους υπηκόους τους, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, πως η τιμή του πετρελαίου θα σταθεροποιηθεί γύρω στα 30 δολάρια το βαρέλι στα επόμενα 25 χρόνια…
Κι όμως, αφού περάσαμε τον τυφώνα της τιμής του «μαύρου χρυσού» (πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι), το κόστος έχει πέσει στα σημερινά επίπεδα για καθαρά οικονομικο-πολιτικούς λόγους (να πληγεί η Ρωσία ως πετρελαιοπαραγωγός). Καμία σχέση με τις αμερικανικές «προβλέψεις» του 2005.
————————————-
Οι αγωγοί που έχουν σημασία για την Ελλάδα και την Ευρώπη είναι:
# ο «TAP» που θα φέρνει από το 2019 αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία
# ο «East Med», που από το 2021 θα μεταφέρει αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο, θα περνά στην Κρήτη και στη συνέχεια διασχίζοντας την Πελοπόννησο και την Ήπειρο θα φθάνει μέσω του ελληνοϊταλικού αγωγού (IGI) στην Ιταλία
# ο «IGB», ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας
# ο «Blue Stream», που προβλέπεται να λειτουργήσει το 2018.
