Εκατομμύρια ασθενείς επωφελούνται τα τελευταία χρόνια από τη χειρουργική επέμβαση της ολικής αρθροπλαστικής ισχίου AMIS (Anterior Minimally Invasive Surgery), η οποία συνιστά μια πρωτοποριακή τεχνική που προσφέρει ο τομέας της Ελάχιστα Επεμβατικής Ορθοπαιδικής Χειρουργικής και εφαρμόζεται με στόχο να αντικαταστήσει τις κατεστραμμένες ή φθαρμένες αρθρικές επιφάνειες του ισχίου με προθέσεις, ανακουφίζοντας από τον πόνο και επαναφέροντας την κινητικότητα των ασθενών.
Υποψήφιοι για την επέμβαση της ολικής αρθροπλαστικής ισχίου είναι κυρίως οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του ισχίου. Πρόκειται για μια εκφυλιστική πάθηση των αρθρώσεων, η οποία οδηγεί σταδιακά σε μείωση του εύρους κίνησης της προσβεβλημένης άρθρωσης, δυσκολεύοντας τις κινήσεις στην πάσχουσα περιοχή και περιορίζοντας σημαντικά την καθημερινή δραστηριότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός κος Δημήτριος Λύρας, συνιδρυτής της NSO Clinic και Διευθυντής του Ορθοπαιδικού Τμήματος της Κλινικής Σπονδυλικής Στήλης και Μεγάλων Αρθρώσεων στο Metropolitan General, με εξειδίκευση στις αρθροπλαστικές των μεγάλων αρθρώσεων, όπως αυτές του ισχίου (AMIS) και του γόνατος (PSI), απαντά στις κυριότερες ερωτήσεις γύρω από τη μέθοδο AMIS, παρουσιάζοντας τα πλεονεκτήματά της και εξηγώντας τους λόγους, για τους οποίους η εν λόγω χειρουργική επέμβαση μπορεί πραγματικά να γυρίσει πίσω το χρόνο και να χαρίσει στον ασθενή την πρότερη ποιότητα ζωής του.
Κύριε Λύρα, στην αρχή της συζήτησής μας, μπορείτε να μας δώσετε περισσότερες πληροφορίες για τα αίτια που θα οδηγήσουν έναν ασθενή σε ολική αρθροπλαστική ισχίου;
Τα αίτια που θα οδηγήσουν έναν ασθενή στην απόφαση να υποβληθεί σε ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι κατά κύριο λόγο κλινικά. Με άλλα λόγια, ο πόνος, η δυσκαμψία, οι δυσκολίες στις καθημερινές δραστηριότητες και η έκπτωση της ποιότητας ζωής εν γένει, είναι οι κυριότεροι παράγοντες για τους οποίους ένας ασθενής θα επιδιώξει μία μόνιμη λύση στο πρόβλημά του. Στα αρχικά στάδια η αρθρίτιδα εμφανίζει κρίσεις με ήπια συμπτώματα, τα οποία αποδράμουν και επανεμφανίζονται μετά από κάποιο διάστημα. Όσο περνάει ο καιρός οι κρίσεις γίνονται πιο συχνές και ο πόνος πιο δυνατός. Όταν φτάσει κάποιος στο σημείο να έχει μόνιμο πόνο και να έχει επηρεαστεί η ποιότητα της ζωής του, τότε λέμε ότι ήρθε η ώρα να αναζητήσει μία μόνιμη λύση, η οποία δεν είναι άλλη από την ολική αρθροπλαστική.
Ποιές είναι οι τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά τις ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές για την αρθροπλαστική ισχίου και πώς συγκρίνονται με τις παραδοσιακές μεθόδους;
Οι τελευταίες εξελίξεις στην αρθροπλαστική ισχίου αφορούν στην πρόσθια προσπέλαση ή αλλιώς στη μέθοδο AMIS (Anterior Minimally Invasive Surgery). Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου αφορούν κυρίως σε δύο πράγματα.
Πρώτον, δεν τραυματίζονται καθόλου μαλακά μόρια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα εκτός από το μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και την εξάλειψη της ανάγκης τήρησης προφυλάξεων από τον ασθενή. Στις παλαιότερες μεθόδους, τα μαλακά μόρια (μυς και τένοντες) διατέμνονται κατά την επέμβαση και στη συνέχεια ράβονται. Μέχρι να επουλωθούν τα μαλακά μόρια και για διάστημα 6-8 εβδομάδων, ο ασθενής πρέπει να τηρεί προφυλάξεις όσον αφορά την κινητοποίηση και τις κινήσεις για να προληφθεί το εξάρθρημα της αρθροπλαστικής.
Δεύτερο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η ύπτια θέση του ασθενή κατά την επέμβαση. Αυτό προσφέρει στο χειρουργό τη δυνατότητα λήψης ακτινοσκόπησης (ακτινογραφίας) κατά την τοποθέτηση των υλικών και τη σωστή μέτρηση του μήκους του σκέλους με σκοπό να επιτευχθεί ισοσκελισμός. Με άλλα λόγια, εξασφαλίζουμε ότι τα υλικά μας θα τοποθετηθούν στη σωστή θέση και το μήκος των κάτω άκρων θα είναι το ίδιο μετεγχειρητικά.
Μπορείτε να μας παρουσιάσετε με περισσότερες λεπτομέρειες το χειρουργικό πρωτόκολλο της πρόσθιας προσπέλασης ελάχιστης επεμβατικότητας (AMIS);
Η αλήθεια είναι πως πέραν της μικρής τομής του δέρματος, η AMIS είναι μια τεχνική, η οποία σέβεται τους μύες και τους τένοντες. Χωρίς να τραυματίζουμε καθόλου τα μαλακά μόρια, με την πρόσθια προσπέλαση επιτυγχάνουμε λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, λιγότερη απώλεια αίματος (συνήθως δεν απαιτείται μετάγγιση αίματος) και δεν προκαλούμε αστάθεια στην άρθρωση αποφεύγοντας έτσι την επιπλοκή του μετεγχειρητικού εξαρθρήματος. Ο ασθενής εισάγεται στο νοσοκομείο τη μέρα του χειρουργείου και η διάρκεια παραμονής είναι ιδιαίτερα μικρή (1 έως 3 ημέρες συνολικά). Η κινητοποίηση είναι άμεση, η αποκατάσταση ταχύτατη και το ποσοστό των επιπλοκών λόγω θρόμβωσης μικρότερο, καθώς με την άμεση κινητοποίηση αποφεύγεται η στάση του αίματος.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης χειρουργικής τεχνικής, ιδιαίτερα ως προς τον πόνο, το χρόνο ανάρρωσης και την αποκατάσταση της κινητικότητας των ασθενών;
Ο πόνος μετά από μία αρθροπλαστική ισχίου με τη μέθοδο AMIS είναι ελάχιστος. Οι ασθενείς κινητοποιούνται αμέσως και η αποκατάσταση είναι ταχύτατη. Σε αρχικό στάδιο, ο ασθενής κινητοποιείται με κάποιο βοήθημα και το εγκαταλείπει όταν νιώσει ασφάλεια. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς είναι ικανοί να βαδίσουν ανεξάρτητα, από 2 έως 10 ημέρες μετά την επέμβαση, ανάλογα φυσικά και με την ηλικία και τη φυσική κατάσταση του καθενός. Σε περιπτώσεις υπέρβαρων ασθενών και ασθενών με προχωρημένη οστεοπόρωση, δίνεται η οδηγία της μερικής φόρτισης (συνήθως με τη χρήση μίας βακτηρίας) για 3-4 εβδομάδες, με σκοπό να προφυλαχτεί το υλικό και να ενσωματωθεί με το οστό.
Όσον αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά της μεθόδου AMIS, θεωρείται μία «εύκολη» επέμβαση; Υπάρχουν ενδεχόμενες επιπλοκές;
Όχι. Στην πραγματικότητα, η AMIS είναι μία δύσκολη χειρουργική τεχνική που έχει μεγάλης διάρκειας καμπύλη εκμάθησης και απαιτείται εξειδικευμένη εκπαίδευση από μέρους του χειρουργού.
Επίσης, ενώ η μέθοδος αυτή έχει πολλά πλεονεκτήματα και χαμηλότερα ποσοστά όσον αφορά στις γενικές επιπλοκές της επέμβασης σε σχέση με τις παλαιότερες μεθόδους, θα λέγαμε πως χαρακτηρίζεται από κάποιο «ιδιαίτερο» μειονέκτημα. Αυτό αφορά στη λίγο πιο αυξημένη σε σχέση με τις παλαιότερες μεθόδους πιθανότητα κατάγματος του μηριαίου και της ποδοκνημικής κατά την προετοιμασία του μηριαίου αυλού. Ωστόσο, στα χέρια ενός έμπειρου χειρουργού ο κίνδυνος αυτός είναι, φυσικά, ελάχιστος.
Έχει θέση η ρομποτική χειρουργική στην αρθροπλαστική ισχίου με πρόσθια προσπέλαση;
Η ρομποτική χειρουργική έχει θέση μόνο στις παλαιότερες μεθόδους (την οπισθοπλάγια και την προσθιοπλάγια). Σε αυτές τις μεθόδους ο ασθενής είναι τοποθετημένος στο χειρουργικό τραπέζι σε πλάγια θέση. Λόγω της θέσης αυτής δεν είναι εύκολος ο προσανατολισμός και η εξασφάλιση τόσο της σωστής τοποθέτησης των προθέσεων, όσο και της επίτευξης ισοσκελισμού των άκρων, με αποτέλεσμα η ρομποτική χειρουργική να μπορεί να βοηθήσει.
Αντίθετα, στην πρόσθια προσπέλαση ο ασθενής είναι ξαπλωμένος σε ύπτια θέση. Με τον τρόπο αυτό μπορεί ο χειρουργός να χρησιμοποιήσει ακτινοσκοπικό μηχάνημα, δηλαδή λήψη ακτινογραφίας σε πραγματικό χρόνο και να τοποθετήσει τα υλικά στην επιθυμητή θέση. Επίσης, λόγω της θέσης του ασθενή μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια το μήκος του σκέλους και να επιτύχουμε ισοσκελισμό των άκρων. Οπότε μπορούμε να πούμε ότι η ρομποτική χειρουργική δεν έχει χρησιμότητα στις αρθροπλαστικές ισχίου με πρόσθια προσπέλαση.
Ποιοι είναι, τέλος, οι παράγοντες από τους οποίους θα εξαρτηθεί ο ρυθμός φθοράς των υλικών των προθέσεων; Σε ποιες περιπτώσεις έχει ένδειξη η αναθεωρητική επέμβαση;
Η ποιότητα των προθέσεων, η μικρή ηλικία, η έντονη δραστηριότητα και το αυξημένο σωματικό βάρος του ασθενή είναι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στο χρόνο επιβίωσης μίας αρθροπλαστικής. Αναθεώρηση μίας αρθροπλαστικής ισχίου πρέπει να γίνεται όταν υπάρχει λοίμωξη στα υλικά και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, όταν είναι τοποθετημένες οι προθέσεις σε λάθος θέση κατά την πρώτη επέμβαση και όταν λόγω παρέλευσης αρκετών ετών τα υλικά έχουν υποστεί χαλάρωση, με αποτέλεσμα ο ασθενής να πονάει. Αξίζει να σημειωθεί, όμως, ότι η επιβίωση των τελευταίας γενιάς προθέσεων έχει αυξηθεί σημαντικά και ότι στην κλινική μας η μέθοδος AMIS εφαρμόζεται και στις αναθεωρήσεις των αρθροπλαστικών ισχίου.
Ο Δημήτριος Λύρας είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός, συνιδρυτής της NSO Clinic και Διευθυντής του Ορθοπαιδικού Τμήματος της Κλινικής Σπονδυλικής Στήλης και Μεγάλων Αρθρώσεων στο Metropolitan General. Εξειδίκευσή του αποτελούν οι αρθροπλαστικές των μεγάλων αρθρώσεων και η χειρουργική του ορθοπαιδικού τραύματος, με το κύριο ενδιαφέρον του να εστιάζεται στις αρθροπλαστικές ισχίου (AMIS), γόνατος (PSI) και ώμου.
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.nsoclinic.gr ή καλέστε στα 216 004 6943/698 244 6357/694 654 1732 για κάθε σας απορία.
Ακολουθήστε την NSO Clinic στα social media: Facebook, YouTube
