Γράφει ο Στέλιος Αποστολίδης, Καθηγητής Χειρουργικής Α.Π.Θ. Διευθυντής Α΄ Χειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης
Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκινώματος του ορθού, του τελικού τμήματος του παχέος εντέρου, άλλαξε ριζικά τα τελευταία χρόνια και με την βοήθεια της βιοτεχνολογίας και την κατανόηση της βιολογικής συμπεριφοράς της νόσου, συνεχίζει να αλλάζει.
Η διεθνής επιστημονική κοινότητα των χειρουργών, ογκολόγων, παθολογοανατόμων και μοριακών βιολόγων που ασχολούνται με το καρκίνωμα αυτό, βρίσκεται διαρκώς μπροστά σε νέα δεδομένα.
Η εγχειρητική του οργάνου διαφέρει από την εγχειρητική των άλλων τμημάτων του παχέος εντέρου και είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις, η αφαίρεση του ορθού, συνοδεύεται πέραν των συνήθων εγχειρητικών επιπλοκών και από ιδιαίτερες επιπλοκές και συνέπειες, που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του πάσχοντος και αφορούν σε σοβαρές διαταραχές της αφόδευσης και ούρησης, αλλά και σε σεξουαλικές διαταραχές.
Σε σχετικά προχωρημένους όγκους, με την εισαγωγή της προεγχειρητικής χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας, σε διάφορα σχήματα, σε ένα μεγάλο και διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό, που αγγίζει σήμερα το 20%, παρατηρείται κλινική, ακτινολογική και ενδοσκοπική ίαση, δηλαδή ο όγκος εξαφανίζεται πλήρως. Σε αυτούς τους ασθενείς μπορούμε να εφαρμόσουμε την τακτική της αναμονής και της στενής παρακολούθησης (watch and wait) για τυχούσα υποτροπή της νόσου. Σε περίπτωση υποτροπής η «καθυστερημένη» τυπική χειρουργική επέμβαση προσφέρει τα ίδια υψηλά ποσοστά ίασης, όπως και αν διενεργούνταν αρχικά! Το σε ποιους ασθενείς θα παρουσιαστεί υποτροπή δεν έχει ακόμη διευκρινισθεί πλήρως. Είναι βέβαιο όμως, ότι σε ένα σημαντικό ποσοστό, που αγγίζει το 10%, με κάποια ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά, (όπως οι όγκοι με μικροδορυφορική αστάθεια, MSI θετικοί όγκοι), θα έχουμε πλήρη και μόνιμη ίαση, ιδιαίτερα αν γνωρίζουμε εκ των προτέρων τα βιολογικά χαρακτηριστικά του όγκου και εφαρμόσουμε την ενδεδειγμένη θεραπεία.
Στις περιπτώσεις όμως καρκίνων που εντοπίζονται στον βλεννογόνο του ορθού, ή ακόμη και σε αυτούς που δεν καταλαμβάνουν όλον τον μυϊκό χιτώνα του οργάνου, δεν ενδείκνυται η προεγχειρητική ακτινοχημειοθεραπεία. Οι όγκοι αυτοί μέχρι πρότινος αντιμετωπίζονταν με την τυπική επέμβαση εκτομής του ορθού. Η πρόοδος της τεχνολογίας κατέστησε πιο εύκολη και ασφαλή την τοπική εκτομή τμήματος του ορθού που περιλαμβάνει όλο το τοίχωμα του εντέρου, με τον όγκο, καθώς και τμήματος του πέριξ του ορθού ινολιπώδη ιστού, που ονομάζεται μεσοορθό. Η ίδια τεχνική εφαρμόζεται και στην αφαίρεση και άλλων όγκων, όπως νευροενδροκρινικών όγκων. Επίσης, με την μέθοδο αυτή αντιμετωπίζονται ηλικιωμένοι και με σοβαρά προβλήματα υγείας ασθενείς, που δεν μπορούν να υποβληθούν σε μια μείζονα επέμβαση.
Ελάχιστα επεμβατική διαπρωκτική εκτομή (TAMIS)
Η τεχνική αυτή, που είναι εξέλιξη άλλων διαπρωκτικών εκτομών, ονομάζεται ελάχιστα επεμβατική διαπρωκτική εκτομή- trananal minimal invasive surgery – TAMIS και μπορεί να διενεργηθεί με τον εξοπλισμό της λαπαροσκοπικής χειρουργικής ή με την χρησιμοποίηση του ρομποτικού συστήματος Da Vinci, που μας επιτρέπει να διενεργούμε ασφαλέστερες και δυσκολότερες εκτομές. Έχει καταστεί δυνατή η διάσωση του οργάνου και του σφιγκτηριακού μηχανισμού με αυτές τις τεχνικές, γεγονός που οδηγεί σε καλύτερη ποιότητα ζωής. Απαραίτητη βέβαια είναι η χρησιμοποίηση ειδικής πλατφόρμας εργασίας, της πλατφόρμας TAMIS.
Στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης υπάρχει η απαιτούμενη άριστη τεχνολογία αιχμής, καθώς και υψηλού επιπέδου επιστήμονες, χειρουργοί, ογκολόγοι, ακτινοθεραπευτές που συνεργάζονται και για τις περιπτώσεις αυτές στις οποίες συντρέχουν οι λόγοι της διατήρησης του ορθού. Ακολουθούνται συγκεκριμένα πρωτόκολλα αντιμετώπισης και παρακολούθησης των ασθενών αυτών, είτε αυτοί ανήκουν στην ομάδα της πλήρους ανταπόκρισης στην προεγχειρητική ακτινοχημειοθεραπεία, είτε διαγιγνώσκονται με μη προχωρημένους όγκους και σε αυτούς εφαρμόζεται η διαπρωκτική αφαίρεση της βλάβης.
Πλεονεκτήματα της τεχνικής TAMIS
Η τεχνική TAMIS, ενδοσκοπική ή ρομποτική, προσφέρει ταχύτατη ανάρρωση και συνοδεύεται από εξαιρετικά λειτουργικά και σε πολλές περιπτώσεις ογκολογικά αποτελέσματα. Ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο σε 2 με 3 ημέρες, χωρίς τα βασανιστικά συμπτώματα και αναπηρίες της ολικής χαμηλής εκτομής του ορθού.
Ασφαλώς η σωστή επιλογή ασθενών είναι το κλειδί για το καλό αποτελέσματα.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ.
