Του Κ. Μπετινάκη
Μία ημέρα μετά την ιδιαίτερα προκλητική τουρκική ενέργεια απέναντι στη Ρωσία, το τοπίο παραμένει θολό ως προς τα αίτια που την προκάλεσαν.
Ακόμη κι αν έγινε παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου, από το ρωσικό μαχητικό, η διάρκειά της για λίγα δευτερόλεπτα, δεν δικαιολογεί την κατάρριψη, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες εμπλοκής.
Στο χρονικό διάστημα που φέρεται ότι έγινε η παραβίαση του τουρκικού FIR ουσιαστικά θα ήταν για απόσταση περί το μισό μίλι εντός.
Ψάχνοντας τα βαθύτερα αίτια της τουρκικής ενέργειας, θυμίζουμε ότι μόλις την περασμένη Παρασκευή η Τουρκία -όπως έγραψε η Χουριέτ- είχε προειδοποιήσει την Ρωσία ότι «θα λάβαινε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσει την ασφάλεια των συνόρων της, λόγω των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή που κατοικούν Τουρκομάνοι στη μεθόριο της Συρίας με την Τουρκία».
Αυτοί που αποκαλούν οι Τούρκοι «Τουρκομάνοι». Είναι εισαγόμενοι Ουϊγούροι και Ουζμπέκοι που αυτοαποκαλούνται «μουτζαχεντίν μαχητές». Αυτοί αντιμετωπίζουν ιδιαίτερη πίεση από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς και την προέλαση των κυβερνητικών συριακών δυνάμεων.
Εάν επαληθευθεί ότι ευθύνονται για το φόνο του ενός από τους Ρώσους πιλότους και ενός Ρώσου πεζοναύτη που επέβαινε στο ελικόπτερο διάσωσης τότε θα πρέπει να αναμένεται εντατικοποίηση των ρωσικών επιχειρήσεων εναντίον τους.
Όπως επισημαίνουν στρατιωτικοί αναλυτές, οι μελλοντικές βομβιστικέ ς επιχειρήσεις των ρωσικών μαχητικών αναμένεται να έχουν μεγαλύτερη αεροπορική κάλυψη για να αποτρέπουν ενδεχόμενη επίθεση εναντίον τους.
Ένας από τους λόγους που εξόργισε τον Πούτιν, ήταν ότι η Τουρκία ζήτησε την σύγκλιση του ΝΑΤΟ «λες και εκείνη ήταν που δέχτηκε επίθεση», αντί να ζητήσει να συζητηθεί η κρίση με την Ρωσία.
«Αυτό το τραγικό γεγονός θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στις ρωσο-τουρκικές σχέσεις. Ως τώρα θεωρούσαμε την Τουρκία, όχι μόνο ως γειτονική αλλά και φιλική χώρα. Δεν γνωρίζω ποιος χρειαζόταν αυτό το ατυχές γεγονός, οπωσδήποτε όχι εμείς», είπε χαρακτηριστικά ο Πούτιν.
Όπως επισημαίνει σχόλιο του Paul Taylor στο Reuters η ανάμειξη της Ρωσίας στην συριακή κρίση, έγινε «για να σπάσει την πολιτική απομονωτισμού της Ρωσίας και να καταστεί απαραίτητο κράτος στην διεθνή σκηνή».
Μόνο που το γεωπολιτικό πόκερ, έχει σκληρύνει μετά την τουρκική προκλητική ενέργεια της κατάρριψης του ρωσικού αεροσκάφους.
Η τουρκική ενέργεια κρίνεται ως απόπειρα να σπάσει τα κέρδη που σημείωνε η πολιτική Πούτιν, με την συμμετοχή του στη μάχη εναντίον των τζιχαντιστών του Χαλιφάτου, μετά την απομόνωσή του από τη Δύση λόγω των γεγονότων στην Ουκρανία.
Παρά τις εκκλήσεις τόσο από τις ΗΠΑ, όσο το ΝΑΤΟ αλλά και μεμονωμένων ηγετών για περισυλλογή, όσα συμβαίνουν στη Συρία, με την υπερσυγκέντρωση τόσο πολλών στρατιωτικών δυνάμεων με πρόφαση τη μάχη εναντίον της τρομοκρατίας, καθιστά επικίνδυνο πεδίο αναμέτρησης. Ιδιαίτερα με τις αεροπορικές δυνάμεις από Τουρκία, ΗΠΑ, Ρωσία, αλλά και τόσων άλλων χωρών να συνωστίζονται στον μικρό εναέριο συριακό χώρο.
Όπως είναι τοις πάσι γνωστό, άγκυρα και Μόσχα είχαν τα τελευταία χρόνια αναπτύξει ιδιαίτερα στενές σχέσεις, με όγκο εμπορικών συναλλαγών που ξεπερνούσε τα $35 δισεκατομμύρια με προοπτική να φτάσουν τα $100 δισεκατομμύρια ως το 2020. Κάτι που δυσαρεστούσε την Ουάσιγκτον. Και μπορεί να ενταχθεί η με κυβερνητική εντολή κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, ως προσπάθεια βελτίωσης των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων που δοκιμάζονται τον τελευταίο καιρό.
Μετά την ματαίωση του ταξιδιού του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Λαβρόφ, που επρόκειτο να γίνει σήμερα, δεν αναμένεται να πραγματοποιηθεί και η σχεδιαζόμενη επίσκεψη Ερντογάν στη Μόσχα σε ανταπόδοση του πρόσφατου ταξιδιού Πούτιν στην Τουρκία, τουλάχιστον στο επόμενο διάστημα.
Και οπωσδήποτε η απόφαση για την επιστροφή των Ρώσων τουριστών από την Τουρκία αποτελεί ένα ακόμη πλήγμα στην τουρκική οικονομία. Σε μια εποχή μάλιστα, που η Τουρκία, λόγω της πολιτικής αναταραχής, των τρομοκρατικών επιθέσεων και της επανάληψης των επιχειρήσεων εναντίον των Κούρδων, δεν αποτελούσε πλέον δημοφιλή προορισμό για τους δυτικούς τουρίστες.
Η ρωσική άποψη
«Οι τουρκικές αρχές προσπαθούν να προκαλέσουν την Ρωσία σε απερίσκεπτες πράξεις» γράφει ο Maxim Yusin, στην οικονομική εφημερίδα Kommersant.
Επισημαίνοντας ότι η τουρκική αντίδραση οφείλεται στο ότι οι Σουνίτες τζιχαντιστές κάθε άλλο παρά εχθροί είναι γι’ αυτό και η Τουρκία επιδιώκει να αποτύχει η ρωσική επιχείρηση στην Συρία. Υπενθυμίζει ακόμη πως η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι πραγματικοί εχθροί της είναι οι αυτονομιστές του ΡΚΚ.
Κύπριοι ζητούν την παραχώρηση βάσης στους Ρώσους
Με τίτλο «Οι πολίτες της Κύπρου ζητούν ρωσική στρατιωτική βάση στη νήσο», η ρωσική εφημερίδα Ιzvestia γράφει:
«Ο Μάριος Φωτίου επικεφαλής του Κυπριακού Ορθόδοξου Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ακτιβιστές του Κινήματος έκανα έκκληση στον Κύπριο πρόεδρο Αναστασιάδη για πραγματοποίηση του αιτήματος χρήση στρατιωτικής βάσης στη νήσο από τους Ρώσους».
Πάντως ο Σεργκέι Μαρκόφ, επικεφαλής του ρωσικού Ινστιτούτου Πολιtικών Μελετών δηλώνει στην εφημερίδα: «οποιαδήποτε συζήτηση για το θέμα αυτό μεταξύ της κυπριακής και της ρωσικής προεδρίας, δεν θα πρέπει να αναμένεται επειδή η Κύπρος έχει εκφράσει την επιθυμία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Και η Ατλαντική συμμαχία δεν θα επιτρέψει να βρεθούν ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις στο νησί». Για να προσθέσει: «Είναι γεγονός πώς οι Κύπριοι αγαπούν τους Ρώσους που βοήθησαν τους Έλληνες να ελευθερωθούν από τους Οθωμανούς, αλλά και επειδή είναι Ορθόδοξοι. Γι΄ αυτό εκφράζουν και συμπάθεια προς τη χώρα μας».
