Σε ένα δεκαπεντασέλιδο κείμενο το οποίο υπέγραψε την Παρασκευή η Βρετανίδα Πρωθυπουργός και ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, εμπεριέχονται τα στοιχεία της προκαταρκτικής συμφωνίας για το Brexit, που επήλθε την Παρασκευή κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων των δύο πλευρών.
Το κείμενο αυτό αποτελεί έναν «χάρτη», σύμφωνα με τον οποίο θα κινηθούν η Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση για την επόμενη μέρα, μετά από το «διαζύγιο», του οποίου οι συνέπειες ακόμη μένουν να φανούν.
Αναλυτικότερα το κείμενο της συμφωνίας περιλαμβάνει συμφωνία σε τρεις τομείς:
1.Στην προστασία των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών που βρίσκονται στη Μεγάλη Βρετανία και των Βρετανών πολιτών που βρίσκονται στην Ευρώπη των 27.
2.Στην συμφωνία για την σχέση Μεγάλης Βρετανίας – Βορείου Ιρλανδίας σε εμπορικό αλλά και πολιτικό επίπεδο.
3.Στον οικονομικό διακανονισμό των δύο πλευρών.
Τα δικαιώματα των πολιτών σε Ευρώπη και Βρετανία
Με βάση το κείμενο της συμφωνίας όλοι οι Ευρωπαίοι που ζουν και εργάζονται νόμιμα στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από την ημερομηνία οριστικής εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, θα διατηρήσουν στο ακέραιο το σημερινό του status. Το ίδιο έχει συμφωνηθεί και για τους Βρετανούς πολίτες που ζουν και εργάζονται νόμιμα σε κάποιο από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.
Στη συμφωνία περιλαμβάνεται μία αναλυτική προσέγγιση για τους ανθρώπους που θα επιλέξουν μέχρι την τελική ημερομηνία αποχώρησης το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ παράλληλα περιγράφεται λεπτομερώς και η διαδικασία για την υποβολή αιτήσεων. Υπογραμμίζεται πως οι πολίτες που θα λάβουν την βρετανική έγκριση θα διατηρήσουν τη συγκεκριμένη ιδιότητα ισοβίως εκτός και αν επιλέξουν να φύγουν εκτός Ηνωμένου Βασιλείου για διάστημα ίσο με πέντε συνεχή έτη.
Η συμφωνία Βρετανίας – ΕΕ υπογραμμίζει πως σε κάθε περίπτωση οι συνοριακοί έλεγχοι μετά την οριστική έξοδο για πολίτες της ΕΕ θα είναι διαφορετικής υφής από τους πολίτες τρίτων χωρών.
Το ζήτημα με την Βόρειο Ιρλανδία
Αναφορικά με το ζήτημα της Βορείου Ιρλανδίας η συμφωνία αναφέρει πως υπάρχει διμερής συμφωνίας (Αγγλίας – Β. Ιρλανδίας) για την διατήρηση στο ακέραιο της συνθήκης του 1998 και ό,τι αυτή περιλαμβάνει. Σημειώνεται πως υπάρχει σύμφωνα με το έγγραφο συμφωνία των δύο πλευρών για την διατήρηση της ελεύθερης μετακίνησης ανθρώπων, εμπορευμάτων και κεφαλαίων ανάμεσα στα δύο μέρη και παράλληλη δέσμευση για αποφυγή εφαρμογής «σκληρών τελωνειακών ελέγχων».
Η συμφωνία περιγράφει λεπτομερώς πως η Μεγάλη Βρετανία θα διατηρήσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντι στη Βόρειο Ιρλανδία και θα συνεχίσει να συμμετέχει και να αποδέχεται του Ιρλανδούς πολίτες με το σημερινό status.
Το οικονομικό σκέλος του «διαζυγίου»
Η Μεγάλη Βρετανία θα συνεχίσει να μετέχει στους προϋπολογισμούς της ΕΕ μέχρι και το 2020 με την ίδια να δεσμεύεται πως θα πληρώνει τις υποχρεώσεις που τις αναλογούν μέχρι το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ανεξάρτητα από τον ακριβή χρόνο αποχώρησης. Σημειώνεται πως υπάρχουν ζητήματα τα οποία μένει να ρυθμιστούν σε δεύτερη φάση αναφορικά με τους προϋπολογισμούς και πέρα από το 2020.
Το ποσό το οποίο θα κληθεί να καταβάλει η Μεγάλη Βρετανία σε πρώτο χρόνο αλλά και στο σύνολό του θα καταβληθεί σε ευρώ .
Ο τρόπος πληρωμής (δόσεις κλπ.) θα καθοριστεί στη δεύτερη φάση της διαπραγμάτευσης . Η Μεγάλη Βρετανία συνεχίζει να συμμετέχει στα προγράμματα ΕΣΠΑ μέχρι και το 2020. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να αποπληρώσει το ποσό που οφείλει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σε 12 δόσεις εντός του 2019.
Το ποσό που έχει λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να της επιστραφεί σε δόσεις και σε χρόνο που θα αποφασιστεί κατά την δεύτερη φάση της διαπραγμάτευσης. Η επιστροφή θα πρέπει να γίνει σε ευρώ στην Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας. Η Μεγάλη Βρετανία θα συνεχίσει να είναι μέλος του Ταμείου Ευρωπαϊκής Ανάπτυξης, μέχρι το σημείο που τα βρετανικά κεφάλαια που έχουν επενδυθεί φτάσουν σε σημείο «ωρίμανσης».
