Οι εταίροι της Ε.Ε. βλέπουν την ανεξαρτησία και τη διάκριση εξουσιών στην Πολωνία να κινδυνεύει.
Έτσι, σήμερα, ενδέχεται η Κομισιόν να δρομολογήσει τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων για την Πολωνία, οι οποίες ενδεχομένως να οδηγήσουν στην αφαίρεση δικαιώματος ψήφου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε κλιμάκωση χωρίς προηγούμενο για την Ευρώπη.
Δύο χρόνια κρατά τώρα η διαμάχη μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας, από τότε δηλαδή που το εθνικιστικό κόμμα του Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) κέρδισε τις εκλογές και ξεκίνησε τις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη.
Εδώ και μήνες οι Βρυξέλλες προειδοποιούν την πολωνική κυβέρνηση, η οποία όμως εμφανίζεται ανυποχώρητη. Ο επικεφαλής του PiS Γιάροσλαβ Καζίνσκι υποστηρίζει ότι ο δικαστικός μηχανισμός έχει να μεταρρυθμιστεί από το τέλος του κομμουνισμού στη χώρα του το 1989 και ότι οι περισσότεροι δικαστές είναι διεφθαρμένοι.
Εδώ και ημέρες η Κομισιόν αφήνει να εννοηθεί ότι θα προχωρήσει στην εφαρμογή του Άρθρου 7, που προβλέπει τη στέρηση του δικαιώματος ψήφου στο Συμβούλιο. Ο Γερμανός επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ δήλωσε την Παρασκευή: «Πολλά δείχνουν ότι θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το Άρθρο 7». Ωστόσο, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ μέχρι τελευταία στιγμή άφηνε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.
Και αυτό διότι η διαδικασία που προβλέπει το Άρθρο 7 περιλαμβάνει τις πιο αυστηρές κυρώσεις εντός της Ε.Ε. και ο πρόεδρος της Κομισιόν δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι ξεκίνησε επιπόλαια μια τέτοια διαδικασία.
Η Επιτροπή της Βενετίας, το συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης, παραδέχεται ότι «είναι σαφές ότι η πολωνική Δικαιοσύνη περιέχει λάθη και ότι χρειάζονται ορισμένες μεταρρυθμίσεις, ωστόσο σ’ αυτές δεν πρέπει να υπάρξει υπερβολική πολιτική ανάμειξη».
Οι ειδικοί, όμως, πιστεύουν ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει. Συνέπεια των μεταρρυθμίσεων που ψήφισε το πολωνικό κοινοβούλιο (και για να ισχύσουν απαιτείται πλέον μόνο η υπογραφή του προέδρου της χώρας), η επιρροή του PiS στην εκλογή των μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου είναι φανερή. Το κόμμα θα έχει τη δυνατότητα να ασκεί πιέσεις σε δικαστές, υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Η Επιτροπή της Βενετίας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο συνδυασμός παλαιότερων νόμων και των μεταρρυθμίσεων που αποφασίστηκαν τώρα θα οδηγήσει σε «σοβαρό κίνδυνο για την ανεξαρτησία όλων των τμημάτων της πολωνικής Δικαιοσύνης».
Εάν η Κομισιόν αποφασίσει να ενεργοποιήσει το Άρθρο 7, τότε τα κράτη-μέλη θα πρέπει να πάρουν την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου και κατόπιν να αποφασίσουν εάν υφίσταται κίνδυνος για τις αρχές του κράτους δικαίου. Σε αυτήν τη φάση χρειάζεται η συμφωνία των 4/5, η οποία φαίνεται να είναι εφικτή. Εάν η Πολωνία δεν συμμορφωθεί, τότε μπορεί το Συμβούλιο της Ευρώπης να διαπιστώσει την παράβαση των κανόνων αλλά μόνο ομόφωνα. Η Ουγγαρία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα θέσει βέτο.
DPA | Deutsche Welle
