Ψήφισμα σχετικά με την παρεμπόδιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατικής οργάνωσης DAESH («Ισλαμικό Κράτος») ενέκρινε η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά την εαρινή σύνοδο της ολομέλειάς της. Το ψήφισμα βασίστηκε στην έκθεση της Επιτροπής για τα πολιτικά ζητήματα και τη δημοκρατία που ερεύνησε το θέμα.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Βρετανός εισηγητής της έκθεσης (SOC), Π. Ουίλσον, η DAESH έχει βιώσει στρατιωτική ήττα στο Ιράκ και τη Συρία, αλλά αυτό δεν έχει σημάνει ακόμη το τέλος της. Με το ψήφισμα, η Συνέλευση χαιρετίζει τις προσπάθειες των κρατών-μελών και των διεθνών θεσμών, να εμποδίσουν τη χρηματοδότηση και εξάπλωση της τρομοκρατίας, καθώς και το «ξέπλυμα» χρήματος, με την υλοποίηση των 40 ρυθμίσεων που προτείνει η Ομάδα Παγκόσμιας Χρηματοοικονομικής Δράσης GAFI.
Το ψήφισμα ζητάει από τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και τους διεθνείς οργανισμούς (Europol, Interpol, TFTP, CRF κ.ά.) να συνεργαστούν ώστε να καταγραφούν και να καταπολεμηθούν τα οικονομικά δίκτυα της τρομοκρατίας.
Η Συνέλευση καλεί τα κράτη-μέλη, μεταξύ άλλων:
– Να επενδύσουν στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για τον καλύτερο εντοπισμό, παρακολούθηση και καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
– Να υπογράψουν και να επικυρώσουν τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με το «ξέπλυμα» χρήματος, την κατάσχεση εγκληματικών προϊόντων και την παρεμπόδιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
– Να νομοθετήσουν την απαγόρευση νέων χρηματο-οικονομικών συναλλαγών με τη Συρία, τη Λιβύη και το Ιράκ, καθώς και μέτρα πρόληψής τους στις διασυνοριακές χρηματικές δοσοληψίες.
– Να αυξήσουν τα μέτρα ταυτοποίησης στα αεροδρόμια.
– Να δείξουν μεγάλη προσοχή στην ανίχνευση των «μοναχικών λύκων», δηλαδή μεμονωμένων ατόμων με εξτρεμιστικές ιδέες, που χρησιμοποιώντας ποικίλα άλλοθι, συλλέγουν πόρους για τρομοκρατικές οργανώσεις.
– Να δώσουν μεγάλη σημασία στη χρήση ηλεκτρονικών εφαρμογών, στις πλατφόρμες συναλλαγής εικονικών νομισμάτων (π.χ. Bitcoin) και προπληρωμένων καρτών.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι η τρομοκρατική οργάνωση DAESH γνωστή επίσης ως EI, EISS ή ΕILL η οποία συνεργαζόταν παλαιότερα με την Αλ Κάιντα, στοχεύει την απόλυτη εφαρμογή του ισλαμικού νόμου με σκοπό την αποκατάσταση του Χαλιφάτου και το νόμο της Σαρίας.
Υπογραμμίζεται ότι οι διεθνείς παρεμβάσεις κατάφεραν να συρρικνώσουν το πεδίο δράσης της DAESH, απελευθερώνοντας περιοχές της Συρίας και του Ιράκ, όπως π.χ. τις πόλεις Ράκα και Μοσούλη. Περιγράφεται επίσης, ότι η DAESH χρησιμοποιεί τόσο τα μέσα μαζικής δικτύωσης όσο και πιο παραδοσιακούς τρόπους στρατολόγησης, σε χώρους όπως τα τεμένη, αθλητικά γήπεδα, πανεπιστήμια, φυλακές κ.λπ.
Τονίζεται στην έκθεση ότι αυτό που διακρίνει την DAESH είναι το τεράστιο εύρος των οικονομικών δυνατοτήτων της. Πρόκειται για την πιο πλούσια τρομοκρατική οργάνωση παγκοσμίως, με ιδιαίτερη ικανότητα και ευκολία να αποσπά χρήματα και έσοδα από τις κατεχόμενες περιοχές και τους κατοίκους της. Τα περισσότερα έσοδα, σύμφωνα με την έκθεση, αντλούνται από το εμπόριο πετρελαίου, την εκμετάλλευση φυσικών πόρων (εμπόριο σιτηρών, αγροτικών προϊόντων, θείου και φυσικού αερίου), φόρους, εκβιασμούς και λύτρα από απαγωγές, από τον παράνομο έλεγχο τραπεζικών υποκαταστημάτων, από τη λεηλασία πολιτιστικών αγαθών, από δωρεές και κληροδοτήματα κ.λπ.
Επίσης, στην έκθεση αναφέρονται οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί η DAESH για τη μεταφορά χρημάτων. Σημειώνεται ότι χρησιμοποιεί κατά κόρον τις ηλεκτρονικές χρηματοπιστωτικές πλατφόρμες διακίνησης χρημάτων και συναλλάγματος και το λαθρεμπόριο. Χρησιμοποιεί όμως και πιο παραδοσιακές μεθόδους, που είναι και πιο δύσκολο να τις αντιμετωπίσει κανείς – τη λεγόμενη «hawala» που συνηθίζεται στα ισλαμικά κράτη που βασίζεται σε διακινητές οι οποίοι ως επί το πλείστον είναι άτομα εμπιστοσύνης ή συγγενής ή της ίδιας φυλής.
Ιστορικά σημειώνεται ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης υιοθέτησε σχετική Σύμβαση για το «ξέπλυμα» χρήματος το 1990 (Moneyval), αλλά δυστυχώς μόνο 33 χώρες την έχουν επικυρώσει – και η Ευρωπαϊκή Ένωση την έχει υπογράψει αλλά δεν την έχει επικυρώσει. Το 2015 προστέθηκε πρωτόκολλο για την πρόληψη της τρομοκρατίας, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Υπουργών, το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2017. Παρά την έκταση που έχει πάρει η τρομοκρατική δράση, σημειώνεται, υπολείπονται 7 χώρες που δεν το έχουν υπογράψει και μόνο 11 το έχουν επικυρώσει. Επίσης, τη Σύμβαση για το λαθρεμπόριο των πολιτιστικών αγαθών έχουν υπογράψει πολύ λίγες χώρες, εκ των οποίων η Ελλάδα και η Κύπρος.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δηλώσει πως θα επιταχύνει όλες τις σχετικές διαδικασίες και οδηγίες, ώστε οι ως άνω συμβάσεις να τεθούν το συντομότερο δυνατόν σε ισχύ.
