Το αυστριακό οικονομικό Ινστιτούτο WiFo δεν συμμερίζεται τις αισιόδοξες διαπιστώσεις που θέλουν την Ελλάδα να έχει αφήσει πίσω της τα χειρότερα. Το ινστιτούτο προτείνει αλλαγή στρατηγικής και βοήθεια από τους εταίρους.
Τόσο γρήγορα, όσο πιστεύουν μερικοί, δεν πρόκειται να αλλάξουν τα πράγματα για την Ελλάδα, εκτιμά ο επικεφαλής του αυστριακού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Καρλ Άιγκινγκερ. Σε έκθεση του ινστιτούτου για τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας διαπιστώνεται ότι δεν πρόκειται να υπάρξει «καμία αλλαγή στην Ελλάδα χωρίς μεταβολή της στρατηγικής και χωρίς βοήθεια από τους Ευρωπαίους εταίρους». Με λίγα λόγια, χωρίς αλλαγή της πολιτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης και ισχυρή επενδυτική βοήθεια από τους Ευρωπαίους εταίρους δεν μπορεί να θεμελιωθεί η άποψη ότι τα χειρότερα για την Αθήνα έχουν περάσει, διευκρινίζει ο Αυστριακός οικονομολόγος.
Άσκοπη η δανειακή βοήθεια χωρίς επενδύσεις
«Είναι άσκοπο να παρέχεται οικονομική στήριξη μέσω δανείων και εγγυήσεων και ταυτόχρονα να παρεμποδίζεται ο απαραίτητος ενεργός παράγων των μεταρρυθμίσεων εξαιτίας της μη απορρόφησης πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία ή της χρονοβόρας διαδικασίας παροχής δανείων για τη Νότια Ευρώπη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων» υπογραμμίζεται στο προοίμιο της έκθεσης.
«Το 2013 υπολογίζεται ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα είναι κατά 23% χαμηλότερο από το 2008, οπότε είχε φτάσει στην υψηλότερη τιμή του. Επομένως, όχι μόνο έχει επέλθει στασιμότητα στη διαδικασία σύγκλισης της Ελλάδας, αλλά η ίδια η σύγκλιση έχει αναστραφεί» αναφέρεται στην ανακοίνωση του WiFo.
Η έκθεση συμπεραίνει ότι «το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα ήταν το 2012 κατά 28% χαμηλότερο από τον μέσο όρο στην Ε.Ε. των 15, δηλαδή το χάσμα ήταν μικρότερο σε σχέση με το 1960 (60% του μέσου όρου της Ε.Ε. των 15, το 2008: 84%), ωστόσο η εισοδηματική υστέρηση της Ελλάδας έναντι των άλλων χωρών έχει εμφανώς αυξηθεί».
Οι συντελεστές της μελέτης καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση «στην ενίσχυση των ανταγωνιστικών τομέων της βιομηχανίας και της παροχής υπηρεσιών, να επεκτείνει την τουριστική σεζόν και να συνδέσουν το τουριστικό προϊόν με υπηρεσίες υγείας».
Προτείνονται αλλαγές στις δομές της δημόσιας διοίκησης, αναμόρφωση του συστήματος είσπραξης φόρων. «Οι νέοι και οι γυναίκες πρέπει να αναλάβουν ισχυρότερο ρόλο στη διοίκηση, την πολιτική, την οικονομία και κυρίως τη μεταρρυθμιστική διαδικασία. Η Ε.Ε. πρέπει να επιταχύνει τη διάθεση των πόρων και στον νέο προϋπολογισμό της θα πρέπει να επικεντρώσει τους πόρους περισσότερο σε περιοχές της ευρωπαϊκής περιφέρειας, ενώ θα πρέπει να περιοριστεί η εξαγωγή κεφαλαίων στο εξωτερικό προς αποφυγή της φορολόγησης. Από αυτό το φαινόμενο, καθώς και από τα χαμηλά επιτόκια των ομολόγων, έχουν επωφεληθεί ιδιαίτερα οι χώρες που παρουσιάζουν πλεονάσματα» επισημαίνεται -μεταξύ άλλων- στη μελέτη.
Το εργασιακό κόστος ήταν το 2012 χαμηλότερο από εκείνο του 2000
Όσον αφορά στο εργασιακό κόστος, το διάστημα 2000-2008, αυτό «ήταν κατά 7% υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. των 15, όχι επειδή ήταν μεγαλύτερες οι αυξήσεις στους μισθούς, αλλά επειδή σημειώθηκε στασιμότητα στην παραγωγικότητα». Σημαντικός παράγοντας σε αυτήν την εξέλιξη ήταν και η μείωση των άμεσων επενδύσεων.
Ωστόσο, διευκρινίζεται στην ανακοίνωση, «από το 2008 το εργασιακό κόστος έχει μειωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε το 2012 ήταν κατά 4% χαμηλότερο από τα επίπεδα του 2000».
Η μελέτη επικαλείται έρευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, στην οποία επισημαίνεται ότι «το 2013 δεν αξιοποιήθηκαν 13 δισ. ευρώ (3% του ελληνικού ΑΕΠ) που ήταν διαθέσιμα για την Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Το ίδιο συνέβη και με τους πόρους που αποφάσισε στα μέσα του 2012 να διαθέσει στην Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων».
Λιτότητα ή (και) ανάπτυξη;
Έμφαση στην ανάπτυξη και την απασχόληση ζητεί το Ευρωκοινοβούλιο με ψήφισμά του που αναμένεται να υιοθετηθεί την Πέμπτη. Αντιπαραθέσεις προκαλεί το «λάθος» του ΔΝΤ για την Ελλάδα.
Όλα αυτά με αφορμή το αποκαλούμενο «ευρωπαϊκό εξάμηνο», δηλαδή τις συστάσεις της Κομισιόν για συντονισμό εθνικών πολιτικών το 2013, με στόχο την αναθέρμανση της οικονομίας. Η σχετική συζήτηση στο Στρασβούργο το απόγευμα της Τρίτης εξελίχθηκε σε αντιπαράθεση για το δίλημμα «λιτότητα ή ανάπτυξη», το οποίο πάντως πολλοί δεν θεωρούν καν δίλημμα, καθώς υποστηρίζουν ότι η εξυγίανση του προϋπολογισμού είναι το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη.
Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο από τον Γάλλο ευρωβουλευτή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ζαν Πωλ Γκοζές. «Στηρίζουμε την Κομισιόν, που ζητεί από τα κράτη-μέλη να εξυγιάνουν τον προϋπολογισμό και φυσικά να λάβουν μέτρα για την ανάπτυξη. Είναι, όμως, απαράδεκτο να λέμε ότι η σημερινή κατάσταση οφείλεται αποκλειστικά στη λιτότητα. Στην πραγματικότητα η σταθεροποίηση αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη».
Ο αντίλογος ήρθε από την ευρωβουλευτή του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος Περβάνς Μπερές, με αφορμή και την ομολογία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου περί μακροοικονομικών λαθών στον σχεδιασμό του προγράμματος για την Ελλάδα. Μάλιστα, η κα Μπερές χρεώνει ευθύνες και στον επίτροπο Νομισματικών Υποθέσεων Όλι Ρεν. «Το ΔΝΤ αναγνώρισε ότι οι πολλαπλασιαστές του (επιτρόπου) κ. Ρεν για τον αντίκτυπο των μέτρων στην οικονομία των κρατών-μελών είναι υπό αμφισβήτηση. Μπορεί η πολιτική σας ομάδα να μην το αναγνωρίζει αυτό, αλλά είστε οι μοναδικοί που δεν το αναγνωρίζουν» δήλωσε η κα Μπερές.
Κριτική για το «λάθος» του ΔΝΤ
Ιδιαίτερα έντονη ήταν η κριτική της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Όπως αναφέρει στην «Deutsche Welle» η επικεφαλής της ομάδας, Γκαμπριέλε Τσίμερ, «υπάρχουν δύο ζητήματα: το πρώτο είναι ότι το ΔΝΤ παραδέχθηκε πως έκανε λάθος στην εκτίμησή του για την επίδραση των μέτρων και το δεύτερο είναι ότι ειδικά στην Ελλάδα τα μνημόνια βασίζονταν σε λανθασμένους υπολογισμούς. Δεν είμαστε οι μόνοι που τα επικρίνουν αυτά, το ίδιο κάνουν και οι σοσιαλδημοκράτες, τουλάχιστον εδώ στο Ευρωκοινοβούλιο».
Κριτική, σε πιο ήπιους τόνους, ασκεί και η ευρωβουλευτής της ΝΔ Ρόδη Κράτσα, η οποία επισημαίνει:
«Δεν μπορεί να γίνουν λάθη όπως αυτά των πολλαπλασιαστών και των κακών σταθεροποιητών που έχουν εφαρμοστεί σε χώρες με δημοσιονομικό πρόγραμμα προσαρμογής, όπως είναι η Ελλάδα. Η Ε.Ε. δεν μπορεί να επιτρέψει τέτοια λάθη. Αντίθετα πρέπει να τα διορθώσει και να τα αποκαταστήσει εκεί που έχουν συμβεί».
Η Επιτροπή Απασχόλησης του Ευρωκοινοβουλίου ζητεί από την Κομισιόν να λάβει υπ’ όψιν το «λάθος» του ΔΝΤ και να αναθεωρήσει τις συστάσεις για το 2013. Αλλά μετά τις διαβουλεύσεις προς αναζήτηση συμβιβασμού, δεν είναι βέβαιο ότι το σχετικό αίτημα θα παραμείνει τελικά στο ψήφισμα της Πέμπτης.
Αντιπαράθεση για την Ελλάδα
Στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου ελάχιστες συζητήσεις τα τελευταία χρόνια είχαν τόση μεγάλη διάρκεια και τόσες πολλές ενδιάμεσες ερωτήσεις και αντιπαραθέσεις, όσο η συζήτηση περί ανάπτυξης.
Ο Γερμανός ευρωβουλευτής των χριστιανοδημοκρατών Βέρνερ Λάνγκεν έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Ελλάδα, επικαλούμενος την οικονομική σκέψη του καθηγητή Χανς Βέρνερ Ζιν, ο οποίος μίλησε πρόσφατα στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, αναφέροντας: «Το θέμα δεν είναι να τιμωρηθούν όσοι πέτυχαν, αλλά να κάνουν μεταρρυθμίσεις εκείνοι που μέχρι σήμερα δεν τηρούσαν τους κανόνες που όλοι μας είχαμε συμφωνήσει». Ο καθηγητής Ζιν τόνισε ότι «στη Νότια Ευρώπη οι τιμές αυξήθηκαν υπερβολικά τα τελευταία χρόνια, επειδή οι μισθοί και η κατανάλωση είχαν ξεφύγει. Στον τουρισμό η Ελλάδα παραμένει λιγότερο ανταγωνιστική από την Τουρκία κατά 40%».
Ο αντίλογος ήρθε από την ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Άννυ Ποδηματά. «Βεβαίως, δεν ζητάει κάποιος από τις πλεονασματικές χώρες να αναλάβουν το βάρος, ούτε να τιμωρηθούν. Αλλά θα ήταν περισσότερο αποτελεσματικό για τη συνοχή της Ευρωζώνης να μην τιμωρούμε τις χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, αλλά να τις βοηθούμε να προχωρήσουν στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» λέει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής.
Πάντως, η Ελλάδα δεν αποκλείεται να βρει σύμμαχο τη Γερμανία για την αποτροπή ιδιωτικοποιήσεων στους οργανισμούς ύδρευσης, εφόσον αληθεύουν οι πληροφορίες του γερμανικού Τύπου για γερμανικό «φρένο» στην προσπάθεια της Κομισιόν να ιδιωτικοποιήσει την ύδρευση σε όλη την Ευρώπη. Γι’ αυτό, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Στρασβούργο Γκαμπριέλε Τσίμερ προβλέπει ότι «τους επόμενους μήνες θα δούμε μία έντονη αντιπαράθεση στην Ε.Ε., ειδικά για την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης. Ευρωβουλευτές που ασχολούνται με το θέμα έλαβαν τις τελευταίες μέρες περισσότερα από 60.000 e-mail. Είναι έντονη, λοιπόν, η αντίδραση της κοινής γνώμης και νομίζω ότι η Κομισιόν δεν θα καταφέρει τελικά να περάσει τη γραμμή της».
Πηγή: Deutsche Welle
Επιμέλεια: Κ. Μπετινάκης
