Όλοι οι γονείς παραδέχονται ότι υπάρχουν στιγμές που η γκρίνια των παιδιών τους κυριολεκτικά τους… τρελαίνει. Τα παιδιά γκρινιάζουν και παραπονούνται μέχρι να πάρουν αυτό που θέλουν. Τι μπορούν, όμως, να κάνουν οι γονείς; Θα πρέπει να υποχωρήσουν; Οι ειδικοί είναι κατηγορηματικοί.
Αν το παιδί γκρινιάξει και του δώσετε αυτό που θέλει, θα συνεχίσει να το κάνει, κάθε φορά που θα θέλει κάτι. Αν υποχωρήσετε, το παιδί θα λάβει τη συμπεριφορά σας ως θετική ενίσχυση και θα το επαναλάβει.
Επομένως, το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσετε την γκρίνια, σύμφωνα με τη συμπεριφορική θεωρία, είναι να απομακρύνετε τη θετική ενίσχυση. Αλλά εκεί υπάρχει ανατροπή. Οι τακτικές, θετικές ενισχύσεις, δεν είναι τόσο ισχυρές, όσο οι έκτακτες, απρόβλεπτες, θετικές ενισχύσεις.
Σκεφθείτε τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης και τα καζίνο. Στο μηχάνημα αυτόματης πώλησης, παίρνεις ακριβώς αυτό που ζήτησες. Οι άνθρωποι που αγοράζουν πράγματα από αυτόματους πωλητές ενισχύονται θετικά. Όταν η θετική ενίσχυση τελειώσει, όταν δηλαδή το μηχάνημα δεν βγάλει αυτό που του ζητείς, τότε σύντομα θα σταματήσεις να το χρησιμοποιείς.
Στο καζίνο, ωστόσο, δεν ξέρεις αν θα λάβεις ανταμοιβή και ποια θα είναι αυτή. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν θα λάβεις τίποτα. Αυτό το είδος της ενίσχυσης, η ξαφνική, που έρχεται ως μία ευχάριστη έκπληξη, σαν τα κέρδη στο καζίνο, ενισχύει τη συμπεριφορά ακόμη πιο αποτελεσματικά.
Ας επιστρέψουμε λοιπόν στην γκρίνια. Αν κάποιες φορές ενισχύετε την γκρίνια του παιδιού, με απρόβλεπτο τρόπο (Ορίστε! Πάρε όλη τη σακούλα με τα γλειφιτζούρια), χωρίς να το καταλάβετε θα έχετε ενισχύει αυτήν τη συμπεριφορά πολύ περισσότερο από ό,τι αν του λέγατε απλώς ναι.
Η τιμωρία θα μπορούσε να βοηθήσει; Όπως έχουν δείξει έρευνες που έχουν γίνει σε ζώα, παιδιά και ενήλικες, η τιμωρία έχει μόνο βραχυπρόθεσμα οφέλη. Το να φωνάζετε στο παιδί σας, το να το περιορίζετε ή να του στερείτε κάτι που αγαπά δεν θα έχει αποτελέσματα. Είναι σαν να σας έδωσε ο αυτόματος πωλητής μπαγιάτικα πατατάκια. Θα νευριάσετε, μπορεί να αποφεύγετε την αγορά από το συγκεκριμένο μηχάνημα για λίγες ημέρες, αλλά μετά θα αγοράσετε εκ νέου.
Ή φανταστείτε να χάσετε λεφτά στο καζίνο. Αυτό είναι μια τιμωρία, αλλά δεν θα σας βοηθήσει να αποβάλετε πλήρως τη θετική ενίσχυση.
Το κλειδί, λοιπόν, είναι η ισορροπία.
Πηγή: stogiatro.gr
