Καθώς ο ρόλος της ΕΕ στις διεθνείς σχέσεις ενισχύεται διαρκώς, το ίδιο συμβαίνει και με τον ρόλο των διατλαντικών σχέσεων και, επομένως, και της Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ. Το έργο της Αντιπροσωπείας αυτά τα 45 χρόνια είναι καθοριστικό για την οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος κατά τη συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ.
«Ο διάλογος με τους αμερικανούς νομοθέτες και η συνεργασία με το Κογκρέσο των ΗΠΑ είναι απαραίτητα για την εμβάθυνση των σχέσεων με τον πιο σημαντικό στρατηγικό εταίρο μας, ιδιαίτερα σε μια περίοδο κατά την οποία οι διαντλαντικές σχέσεις δοκιμάζονται.
Όταν ανελάμβανα τα καθήκοντά μου ως Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, δεν θα μπορούσα να είχα προβλέψει ότι η ασφάλεια και η μετανάστευση θα βρίσκονταν σύντομα στην κορυφή της παγκόσμιας πολιτικής ατζέντας.
Οι παράλληλες κρίσεις που αντιμετωπίσαμε μετά το 2014, με τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη και τις ταυτόχρονες τρομοκρατικές επιθέσεις στο έδαφός μας, μας οδήγησαν να επανεξετάσουμε τη στρατηγική μας και για τα δύο αυτά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων της ενίσχυσης των εξωτερικών συνόρων, της εντατικοποίησης της ανταλλαγής πληροφοριών και των επιχειρήσεων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης, της πρότασης μας για μια συνολική ατζέντα για τη μετανάστευση με στόχο την αντιμετώπιση της κρίσης σε όλες τις διαστάσεις της.
Οι διατλαντικές σχέσεις είχαν καθοριστικό ρόλο σε όλες αυτές τις προσπάθειές μας, και ιδιαίτερα όσον αφορά στην ασφάλεια, τόσο στον τομέα της επιχειρησιακής δράσης όσο και ως πηγή ιδεών για τους τρόπους αντιμετώπισης της τρομοκρατίας.
Η συνεργασία μας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο Πρόεδρος Τραμπ, που θα βρίσκεται αύριο εδώ, επιμένει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες δεν συμβάλλουν επαρκώς στη συλλογική άμυνά μας.
Θα ήθελα να αναφερθώ στα λόγια του Πρόεδρου Γιούνκερ κατά την υπογραφή σήμερα της νέας κοινής διακήρυξης ΕΕ-ΝΑΤΟ, που ισχύουν τόσο για την άμυνα όσο και την ασφάλεια: η ΕΕ και το ΝΑΤΟ μοιράζονται την ίδια δέσμευση για την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών μας.
Μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες, και είμαστε το ίδιο προσηλωμένοι στην ελευθερία και τη δημοκρατία. Πολλές από τις προκλήσεις και τις απειλές που αντιμετωπίζουμε είναι κοινές. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είχε σημασία η συνεργασία και η συμπληρωματικότητα στο έργο και των δυο πλευρών. Διατηρούμε την αυτονομία μας αλλά εργαζόμαστε από κοινού.
Κάνουμε κάποια πράγματα διαφορετικά, αλλά διασφαλίζουμε τη συνοχή των δράσεων μας. Και έχουμε διαφορετικά πλεονεκτήματα με τα οποία βοηθούμε ο ένας τον άλλον.
Τώρα, σε μια στιγμή κατά την οποία οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ πολύ συχνά επηρεάζουν αρνητικά τις διαντλαντικές σχέσεις, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι κυβερνήσεις έρχονται και φεύγουν, ωστόσο τα κράτη μένουν. Η ιστορία το έχει διδάξει αυτό επανειλημμένα. Θα πρέπει να αντλούμε διδάγματα από την ιστορία και να κοιτάζουμε πέρα από τις εκάστοτε πολιτικές εξελίξεις.
Οι κοινές μας αξίες είναι πραγματικές. Η συνεργασία μας είναι απαραίτητη γιατί έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα στην πράξη. Τα παραδείγματα είναι πολλά, όπως στους τομείς της διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων.
Περισσότερο από 20 αξιωματούχοι-σύνδεσμοι των ΗΠΑ φιλοξενούνται στην Europol, ενώ ένας αξιωματούχος-σύνδεσμος έχει αποσταλεί στις ΗΠΑ.
Η Europol, το FBI και το αμερικανικό Υπουργείο για τις Εσωτερικές Υποθέσεις, πολύ πρόσφατα συνεργάστηκαν με τα Κράτη Μέλη της ΕΕ στην επιχείρηση “Blue Sentinel” με την οποία εξαρθρώθηκε ένα μεγάλο δίκτυο διακινητών και παραχαρακτών εγγράφων από τη Συρία, το Ιράκ και άλλες περιοχές.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο τομέας των ναρκωτικών. Γνωρίζουμε ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν ένα σημαντικό πρόβλημα με τα οπιοειδή. Η συνεργασία μας με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο του ΟΗΕ για την καταπολέμηση των φεντανύλων έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα για τον περιορισμό της διάθεσης και του ελέγχου της ζήτησης συνθετικών οπιοειδών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ένα τρίτο παράδειγμα και, το πιο σημαντικό, είναι η συνεργασία μας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Δεν μιλάμε απλά για κοινές αξίες. Η κοινή παγκόσμια προσέγγιση με τις ΗΠΑ στο ζήτημα της τρομοκρατίας είναι αναγκαία εξαιτίας των κοινών απειλών που αντιμετωπίζουμε. Επομένως, όπως είναι φυσικό, στους τομείς της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της ανταλλαγής πληροφοριών η συνεργασία μας είναι πιο παραγωγική.
Αυτή η στενή σχέση ΕΕ-ΗΠΑ οδηγεί την παγκόσμια συνεργασία εντός του ΟΗΕ, του Παγκόσμιου Φόρουμ κατά της Τρομοκρατίας και της Παγκόσμιας Συμμαχίας εναντίον της Daesh. Και αυτή η στενή σχέση έχει παράσχει κρίσιμες πληροφορίες, μέσω των μητρώων επιβατών πτήσεων που διαθέτουμε και τις συμφωνίες για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, καθώς και πληροφορίες για την καταπολέμηση των ξένων μαχητών τρομοκρατών, και τις απειλές για την ασφάλεια των αερομεταφορών.
Οι αερομεταφορές είναι ένα ιδιαίτερο παράδειγμα όπου η σημασία της σχέσης μας, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, έχει αποδείξει την αξία της. Ακριβώς έναν χρόνο πριν, όταν οι ΗΠΑ απαγόρευσαν τις προσωπικές ηλεκτρονικές συσκευές από τις πτήσεις από ορισμένες χώρες της Μέσης Ανατολής, υπήρχαν φήμες ότι θα ακολουθούσαν και ευρωπαϊκά αεροδρόμια.
Τότε πήρα την πρωτοβουλία να ξεκινήσω έναν ειλικρινή διάλογο με τους εταίρους μας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού για την ανταλλαγή πληροφοριών, τη σύγκριση της εκτίμησης των απειλών και την κοινή μας δράση. Εκείνη την περίοδο, συνομιλητής μου στο Υπουργείο για τις Εσωτερικές Υποθέσεις ήταν ο John Kelly, ο οποίος σήμερα είναι ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, και με τον όποιο αναπτύξαμε μια πολύ στενή σχέση εμπιστοσύνης και ειλικρινούς συνεργασίας. Σε αυτή τη βάση, είχαμε συμφωνήσει τότε με τον τότε Υπουργό Kelly ότι οι κοινές απειλές απαιτούν κοινές λύσεις και είχαμε αναπτύξει ένα κοινό σχέδιο δράσης 10 σημείων για την ενίσχυση της ασφάλειας των αερομεταφορών.Αυτές οι δράσεις εφαρμόζονται σήμερα στην πράξη σε όλα τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια με θετικά αποτελέσματα.
Αυτή η συνεργασία, όπως προείπα, δεν αφορά μόνο σε επιχειρησιακές δράσεις. Στον τομέα της ασφάλειας, οι ΗΠΑ αποτελούν επίσης πηγή γνώσης βέλτιστων πρακτικών.
Το γεγονός ότι η ΕΕ είναι σήμερα πολύ καλύτερα προετοιμασμένη για την αντιμετώπιση μιας νέας μεταναστευτικής κρίσης σε σχέση με το 2015, έχοντας καταβάλει επίσης σημαντικές προσπάθειες για την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων, έχει σχέση με τα όσα έχουμε μάθει από τους αμερικανούς φίλους μας. Όπως για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και η ανάμειξη της Europol σε δευτερεύοντες ελέγχους ασφάλειας σε ύποπτους μετανάστες.
Σύντομα θα ενισχυθεί η εντολή της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλάκης και θα αποκτήσει επιπλέον πόρους ώστε να μετατραπεί σε μια γνήσια Ευρωπαϊκή Συνοριακή Αστυνομία, όχι όμως για να κάνουμε την Ευρώπη φρούριο, αλλά για να διασφαλίσουμε ότι η εξωτερική μας περίμετρος είναι όσο ισχυρή πρέπει για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών πιέσεων και των απειλών για την ασφάλεια.
Η στρατηγική μας για ισχυρότερα και εξυπνότερα πληροφοριακά συστήματα έχει εμπνευσθεί σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με τα όσα έπραξαν οι ΗΠΑ μετά την 11/9: διαλειτουργικότητα, διασυνδεσιμότητα, έξυπνα συστήματα που έχουν σχεδιασθεί ώστε να είναι άμεσα προσβάσιμα από όλους τους εμπλεκομένους φορείς για τη διαχείριση της ασφάλειας, της μετανάστευσης και των συνόρων.
Στα εξωτερικά μας σύνορα, τα πληροφοριακά μας συστήματα όπως το Eurodac, το SIS, το VIS, και οι βάσεις τελωνειακών δεδομένων, σύντομα, θα συνεργάζονται πλήρως μεταξύ τους, με απόλυτο σεβασμό στην προστασία των δεδομένων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Το μελλοντικό Ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS) είναι εμπνευσμένο από το αντίστοιχο αμερικανικό ESTA για τους ταξιδιώτες που δεν έχουν υποχρέωση θεώρησης. Θα είναι ένα σύστημα που όχι μόνο θα μας βοηθήσει να προλαμβάνουμε την παράτυπη μετανάστευση αλλά θα αποτελέσει ένα βασικό στοιχείο του πλαισίου για την ασφάλειά μας, εξασφαλίζοντας έναν ενδελεχή έλεγχο ασφάλειας όλων των ταξιδιωτών χωρίς υποχρέωση θεώρησης, πριν φθάσουν στην Ευρώπη.
Υπάρχει βέβαια ένα σημείο όπου οι ομοιότητες σταματούν, και οι αποκλίσεις γίνονται πιο εμφανείς κυρίως σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των συνόρων και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχουμε όλοι δει, πρόσφατα, τις σοκαριστικές εικόνες από τις οικογένειες των μεταναστών που χωρίζονται στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικό.
Θέλω να είμαι ξεκάθαρος, η ΕΕ δεν θα παρεκκλίνει ποτέ από τις θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανεκτικότητας, της ισότητας και της ελευθερίας. Αλλά θα υπερασπισθεί και θα ενισχυσεί περαιτέρω αυτές τις αξίες εξασφαλίζοντας ότι η διαχείριση των παγκόσμιων προκλήσεων της μετανάστευσης μπορεί να γίνει με ένα βιώσιμο και ομαλό τρόπο, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Και αυτό αφορά τόσο στη διαχείριση της μετανάστευσης όσο και την ασφάλεια. Είναι εύκολο να αναζητούμε εύκολους στόχους, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για θρησκευτικές ή εθνοτικές μειονότητες.
Οι αξίες μας είναι αυτές που μας προσδιορίζουν, εδώ στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο. Δεν θα πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε αυτό.
Ένα τελευταίο ζήτημα στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ, που αποτελεί ένα ακόμη πεδίο διαφωνίας με τις ΗΠΑ, είναι τα ταξίδια χωρίς υποχρέωση θεώρησης μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ. Από το 2014, εργάζομαι αδιάκοπα για να διασφαλίσω για τους πολίτες μας αμοιβαιότητα σε ότι αφορά ταξίδια χωρίς υποχρέωση θεώρησης με τις ΗΠΑ. Έχουμε επιτύχει την πλήρη απελευθέρωση θεωρήσεων με τον Καναδά για τους πολίτες από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ το πρόβλημα παραμένει και είναι το μόνο κράτος στον κόσμο που δεν παρέχει πλήρη αμοιβαιότητα θεωρήσεων για όλα τα Κράτη Μέλη μας. Το μήνυμα που σας καλώ να περάσετε στους συναδέλφους σας από το αμερικανικό Κογκρέσο είναι απλό: η πλήρης αμοιβαιότητα θεωρήσεων για όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ είναι προς το συμφέρον της ασφάλειας των ΗΠΑ.
Το Πρόγραμμα Απαλλαγής από την υποχρέωση Θεωρήσεων δίνει στις ΗΠΑ τη δυνατότητα να ελέγχουν τους ταξιδιώτες πριν φθάσουν στο έδαφος τους για πιθανές διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία. Οι προϋποθέσεις του προγράμματος πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικές για όλα τα Κράτη Μέλη.
Όλες οι σχετικές πληροφορίες για τα προαπαιτούμενα που πρέπει να εκπληρωθούν, πρέπει να κοινοποιηθούν στα ενδιαφερόμενα Κράτη Μέλη, προκειμένου να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες. Αυτό υπογράμμισα στις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά την τελευταία Υπουργική Διάσκεψη με τις ΗΠΑ στη Σόφια. Και τόνισα ακόμα μια φορά ότι δεν θα πρέπει να καταφύγουμε σε μονομερή μέτρα ή αντίποινα.
Δεν θα διστάσουμε, όμως, να κάνουμε χρήση των μέσων που διαθέτουμε αν διαπιστώσουμε ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρη προοπτική για πρόοδο. Σας καλώ να ευαισθητοποιήσετε το αμερικανικό Κογκρέσο για τους κινδύνους που υπάρχουν για τη συνεργασία και τις σχέσεις μας. Οι ευρωπαίοι πολίτες δεν αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια των ΗΠΑ. Για τους λίγους που μπορεί ενδεχομένως να αποτελούν απειλή, διαθέτουμε το κατάλληλο πλαίσιο ασφάλειας για την αντιμετώπισή τους.
Δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ είναι βαθιά ριζωμένες στους δεσμούς της κοινής μας ιστορίας. Αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ. Οι πολιτικές αλλάζουν, οι κοινές μας, όμως, αξίες με τις ΗΠΑ είναι διαχρονικές. Αυτές οι αξίες έχουν ενδυναμώσει τη συνεργασία μας
Η ασφάλεια και η μετανάστευση βρίσκονται στη κορυφή της παγκόσμιας πολιτικής ατζέντας καθώς είναι ζητήματα που μας αγγίζουν όλους και θα συνεχίσουν να αποτελούν πρώτη προτεραιότητα για τους πολίτες μας και στο μέλλον.
Για τον λόγο αυτό, οι διατλαντικές σχέσεις είναι απαραίτητες σε ό,τι αφορά τη διασφάλισης ενός ασφαλούς και βιώσιμου μέλλοντος για τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας», ανέφερε ο κ. Αβραμόπουλος.
