Ο Αλεξάντρ Πούσκιν χαρακτηρίζεται ο θεμελιωτής της νέας ρωσικής λογοτεχνίας και τιμάται ως ο εθνικός ποιητής της Ρωσίας. Άφησε πίσω του περί τα 800 λυρικά και αφηγηματικά ποιήματα, πολιτικά κείμενα και δοκίμια, τα περισσότερα από τα οποία δημοσιεύθηκαν μετά θάνατον εξαιτίας της τσαρικής λογοκρισίας.
Γόνος παλαιότατης αριστοκρατικής οικογένειας, γεννήθηκε στη Μόσχα στις 26 Μαΐου του 1799. Από μικρός επέδειξε ισχυρή κλίση προς τη λογοτεχνία, πιάνοντας την πένα από παιδί, ενώ γνωρίζεται με σπουδαίες προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων στο σπίτι του, το οποίο αποτελεί εστία συγκέντρωσης προσωπικοτήτων της εποχής.
Ωραίος στη μορφή, ευαίσθητος στην καρδιά, γενναίος και λαμπρός στη σκέψη ο Αλέξανδρος Πούσκιν επηρεασμένος αρχικά από ιδεαλιστικά μοτίβα και συναπαντόμενος στη συνέχεια με τον ρεαλισμό στα έργα του «Ευγένιος Ονέγκιν» και «Μπόρις Γκουντούνωφ» ανέδειξε τη ρωσική γλώσσα στο προσκήνιο της παγκόσμιας λογοτεχνίας δωρίζοντας στην παγκόσμια λογοτεχνία αξεπέραστες σελίδες, ενώ όπως είπε ο Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι ο οποίος μελοποίησε έργα του, «η γλώσσα του Πούσκιν είναι από μόνη της μουσική».
Το 1817 με την αποφοίτησή του διορίστηκε στο υπουργείο Eξωτερικών, υφιστάμενος του Ι. Καποδίστρια, και σχεδόν αμέσως γίνεται μέλος του μυστικού φιλολογικού κύκλου «Αζαρμάς». Ταυτόχρονα εμπλέκεται στις φιλελεύθερες κινήσεις της προοδευτικής αριστοκρατίας, και το ποίημά του «Ωδή στην Ελευθερία», το οποίο κυκλοφορούσε από χέρι σε χέρι, τον καθιστά κύριο εκφραστή των φιλελεύθερων ιδεών, που καταλήγουν στην εξέγερση των Δεκεμβριστών.
Το τσαρικό καθεστώς τον καταδικάζει σε εξορία. Το 1820 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ενώ εμπνεύστηκε από την Ελληνική Επανάσταση.
Το 1826 επιστρέφει στη Μόσχα και το 1831 παντρεύεται την Ναταλία Γκοντσάροβα. Στα τέλη του 1836 λαμβάνει μια ανώνυμη επιστολή που του απονέμει το «Δίπλωμα του απατημένου συζύγου».
Ο Πούσκιν κάλεσε σε μονομαχία τον Γάλλο Νταντές στις 8 Φεβρουαρίου 1837 όπου και τραυματίστηκε θανάσιμα.
