Το Βρετανικό Κολέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων δημοσίευσε πρόσφατα μια νέα επιστημονική οδηγία για τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας που έχουν κύστη ωοθήκης.
Οι συστάσεις του Κολεγίου προς τους ιατρούς συνοψίζονται στα εξής:
• Δεν είναι απαραίτητη η μέτρηση του καρκινικού δείκτη CA-125 στις γυναίκες κάτω των 50 ετών με απλή κύστη ωοθήκης. Στις νεαρές γυναίκες, η πιθανότητα καρκίνου στην ωοθήκη είναι πολύ μικρή και, επιπλέον, το CA-125 αυξάνεται σε πολλές καλοήθεις παθήσεις, όπως η ενδομητρίωση, τα ινομυώματα κ.ά..
• Ο καλύτερος τρόπος απεικόνισης και περιγραφής μιας κύστης ωοθήκης είναι το κολπικό υπερηχογράφημα. Άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η μαγνητική και η αξονική τομογραφία, δεν υπερέχουν του υπερηχογραφήματος σε βασικά θέματα κύστεων ωοθηκών.
• Σε κάθε περίπτωση κύστης ωοθήκης, ο ιατρός πρέπει να υπολογίσει την πιθανότητα η συγκεκριμένη κύστη να είναι κακοήθης.
• Υπάρχουν πολλοί τρόποι υπολογισμού της πιθανότητας κακοήθειας. Ένας δημοφιλής τρόπος στηρίζεται στα ευρήματα του υπερηχογραφήματος. Ευρήματα στο υπερηχογράφημα που εγείρουν την υποψία κακοήθειας είναι: η παρουσία ακανόνιστων ορίων συμπαγούς όγκου, η παρουσία υγρού στην κοιλιά, η παρουσία εκβλαστήσεων στην κύστη, η παρουσία κύστης με πολλά διαμερίσματα διαμέτρου >10εκ. και η αυξημένη ροή αίματος προς την κύστη.
• Οι απλές κύστεις
• Οι απλές κύστεις 5-7εκ. χρειάζονται παρακολούθηση και, αν επιμένουν, μπορεί να απαιτήσουν περαιτέρω έλεγχο με μαγνητική τομογραφία ή χειρουργείο.
• Οι κύστεις ωοθήκης που επιμένουν ή αυξάνουν σε μέγεθος γενικά απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση.
• Το αντισυλληπτικό χάπι δεν βοηθά στη γρηγορότερη υποστροφή των κύστεων ωοθήκης.
• Η προτιμότερη χειρουργική αντιμετώπιση των όγκων ωοθήκης που εκτιμάται ότι είναι καλοήθεις είναι με λαπαροσκοπική μέθοδο. Σε περιπτώσεις όγκων με σημαντική ποσότητα συμπαγούς στοιχείου π.χ. τερατώματα ωοθήκης, μπορεί να απαιτηθεί ανοικτό χειρουργείο.
• Η απλή αναρρόφηση του υγρού μιας κύστης ωοθήκης δεν συστήνεται, αφού συχνά η κύστη υποτροπιάζει.
• Κατά το χειρουργείο συστήνεται να γίνεται κάθε προσπάθεια, ώστε να αποφεύγεται η ρήξη της κύστης και η απελευθέρωση του περιεχομένου της στην κοιλία.
• Σε κάθε περίπτωση χειρουργείου για αφαίρεση κύστης ωοθήκης, ο ιατρός πρέπει να συζητά και το μικρό ενδεχόμενο ανάγκης αφαίρεσης όλης της ωοθήκης.
Το άρθρο υπογράφει ο Θάνος Παπαθανασίου MD (London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
