«Η γενοκτονία έχει δύο κρίσιμες φάσεις, η μία όταν διεξάγεται, η άλλη όταν ξεχνιέται» δήλωσε ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Άγγελος Συρίγος, σε δηλώσεις του στη Θεσσαλονίκη, πριν την έναρξη επιστημονικού ιστορικού συνεδρίου για τα εκατό χρόνια από τη μικρασιατική καταστροφή.
«Ο λόγος που δε θέλουμε να ξεχαστεί, δεν είναι επειδή υπάρχει μια εμμονή να υπενθυμίζουμε αυτά τα γεγονότα, τα οποία είναι τραγικά, είναι πληγές. Είναι για να μην επαναληφθούν» ανέφερε ο υφυπουργός και συνέχισε :
«Πρέπει να αντιληφθούμε -είναι αύριο και η ημέρα μνήμης για τη γενοκτονία των Ποντίων- ότι πράγματι υπάρχει η γενοκτονία των Ποντίων, των Ελλήνων της Ιωνίας, των Αρμενίων, των Ασσυρίων, όλα αυτά όμως είναι τμήματα μιας μεγάλης γενοκτονίας, συνέπεια μιας κεντρικής απόφασης, της γενοκτονίας των χριστιανών της Ανατολής. Η οποία εξελίσσεται σε διάφορες φάσεις, αλλά πίσω από αυτές είναι η απόφαση των Νεότουρκων να απαλλαγούν από τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».
Ο κ. Συρίγος σημείωσε ότι δεν μπορούν να θεωρηθούν τα όσα συνέβησαν ως κάποια τυχαία, ή ασύνδετα μεταξύ τους εγκλήματα, αλλά ως «μια σταθερή επιλογή», με τελευταία πράξη του δράματος τη μικρασιατική καταστροφή.
Ο κ. Συρίγος αντέκρουσε απόψεις, που προσπαθούν να παρουσιάσουν τη γενοκτονία, ως μια «μοιραία συνέπεια» ενός πολέμου, υπογραμμίζοντας ότι αυτή δεν είναι μια ορθή λογική, καθώς δεν μπορεί να δικαιολογηθεί σε καμία περίπτωση, ούτε από νομικής, ούτε και από ηθικής πλευράς, οι λαοί, ή οι χώρες που χάνουν ένα πόλεμο «να υφίστανται μια καταστροφή, αντίστοιχη με την μικρασιατική καταστροφή».
Γραπτό μήνυμα απέστειλε ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Σταύρος Καλαφάτης , χαιρετίζοντας τις εργασίες του συνεδρίου.
Στους λόγους που οδήγησαν στη μικρασιατική εκστρατεία, αλλά και στις ευθύνες των ηγεσιών που διαχειρίστηκαν τις εξελίξεις αναφέρθηκε ο καθηγητής Νεώτερης και Σύγχρονης Ιστορίας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Ιάκωβος Μιχαηλίδης.
«Ήταν απαραίτητη η αποστολή εκστρατευτικού σώματος στην Μικρά Ασία, για πολλούς λόγους, αλλά ο βασικός λόγος ήταν ο μαζικός διωγμός των ελληνικών πληθυσμών, που είχε ξεκινήσει ήδη από το 1914 και είχε οδηγήσει στην προσφυγοποίηση χιλιάδων Ελλήνων» τόνισε ο κ. Μιχαηλίδης και πρόσθεσε :
«Δεν θα μπορούσαν οι ελληνικές κυβερνήσεις να παραμείνουν αδρανείς στο γενοκτονικό έγκλημα, που συντελούνταν σε βάρος των Ελλήνων της Ανατολής. Από το 1908 από την επανάσταση των Νεότουρκων και πιο συστηματικά μετά το 1911 εκπονήθηκαν σχέδια για μια ομογενοποίηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη βάση του παντουρκισμού, για μια Τουρκία, ούτε καν για τους μουσουλμάνους, μόνο για τους Τούρκους. Και αυτό δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, παρά με την εξόντωση του χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολίας. Η μικρασιατική καταστροφή ήταν η κορύφωση του δράματος».
Ο κ. Μιχαηλίδης υπογράμμισε, ωστόσο, ότι η αλλαγή καθεστώτος στην Ελλάδα, με την εκλογική ήττα του Βενιζέλου και την επάνοδο του βασιλέως Κωνσταντίνου, καθώς και η σταδιακή αποστασιοποίηση των συμμάχων εξαιτίας της πολιτικής αλλαγής στη χώρα μας έπαιξαν κομβικό ρόλο στις εξελίξεις, με αποκορύφωμα την μικρασιατική τραγωδία.
«Από τις αρχές του 1921 ήταν πια ξεκάθαρο ότι ο ελληνικός στρατός δεν θα μπορούσε να παραμείνει επί μακρόν στην Μικρά Ασία και για αυτό το λόγο διεξάγονταν διαπραγματεύσεις, οι οποίες όμως, δεν κατέληξαν σε μια έντιμη συμφωνία ειρήνης» είπε ο κ. Μιχαηλίδης και πρόσθεσε: «Η ιστορία, όμως, δεν γράφεται με το «αν». Ο τραγικός επίλογος ήταν αυτή η φοβερή και επαίσχυντη προσφυγοποίηση ενάμισι εκατομμυρίου Ελλήνων και ο χαμός εκατοντάδων χιλιάδων».
Τη συζήτηση συντόνισε ο ομότιμος καθηγητής Νεώτερης και Σύγχρονης Ιστορίας του ΑΠΘ Ιωάννης Μουρέλος.
Το 41ο ιστορικό συνέδριο, με θέμα : «Εκατό χρόνια από τη Μικρασιαστική Καταστροφή (1922-2022)» διοργανώνεται από την Ελληνική Ιστορική Εταιρία, το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ και το δήμο Θεσσαλονίκης και θα συνεχιστεί αύριο και μεθαύριο στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Ιπποδρομίου.
Πηγή: ΑΜΠΕ
