Σε λίγη ώρα υπογράφεται μια νέα συνθήκη φιλίας, στην πόλη Άαχεν της Γερμανίας. Για την καγκελάριο Μέρκελ και τον πρόεδρο Μακρόν, η υπογραφή είναι κάτι περισσότερο από μια συμβολική πράξη.
Η νέα συνθήκη φιλίας στοχεύει στην εμβάθυνση των διμερών σχέσεων σε εποχή κρίσης στην Ε.Ε. Όπως επισημαίνεται, η γερμανογαλλική ατμομηχανή στην Ευρώπη τον τελευταίο καιρό είχε χάσει τη δυναμική της.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Τελευταία, δεν ήταν πάντα ανέφελες οι γερμανογαλλικές σχέσεις. Έτσι η επικαιροποίηση της ιστορικής Συνθήκης των Ηλυσίων, η οποία υπεγράφη πριν από 56 χρόνια στο Μέγαρο των Ηλυσίων στο Παρίσι, αποδείχθηκε στην πράξη μια κοπιώδης προσπάθεια.
Το 1963 οι δύο άσπονδοι εχθροί και αντίπαλοι στα πεδία των μαχών θέλησαν να ανοίξουν νέα σελίδα στις σχέσεις τους.
Τo 1963 η αρχή
Η στιγμή απαιτεί σύντομη ματιά στο παρελθόν, την περίοδο που ο Κόνραντ Αντενάουερ και ο στρατηγός Ντε Γκωλ υπέγραφαν τη Συνθήκη των Ηλυσίων.
Επρόκειτο για δύσκολα χρόνια και ο ενθουσιασμός τότε ήταν μάλλον περιορισμένος. Οι Γερμανοί είχαν εγείρει την υποψία ότι ο πρόεδρος Ντε Γκωλ ήθελε να αποσπάσει τη νεαρή τότε Ομοσπονδιακή Γερμανία από το άρμα των ΗΠΑ.
Για αυτόν τον λόγο η γερμανική βουλή, στο προοίμιο της Συνθήκης, συμπεριέλαβε ρητή αναφορά στη σταθερή προσήλωση της χώρας στη φιλία της με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
Η αναφορά αυτή είχε εξοργίσει τον Γάλλο πρόεδρο, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να παραμείνει προσηλωμένος στη γραμμή του «να ενταφιάσει οριστικά την ιστορική εχθρότητα και να αδράξει τον τροχό της ιστορίας».
Οι δύο χώρες αποφάσισαν τακτικές διαβουλεύσεις ανάμεσα στον Γάλλο πρόεδρο και τον Γερμανό καγκελάριο αλλά και σε επίπεδο υπουργών.
Οι κυβερνήσεις σε όλα τα βασικά θέματα εξωτερικής, ευρωπαϊκής και αμυντικής πολιτικής θα έπρεπε να συντονίζονται.
Το γερμανογαλλικό Φόρουμ Νεολαίας που ιδρύθηκε λίγο αργότερα ενέπνευσε σε εκατομμύρια νέους τη φιλία ανάμεσα στις δύο χώρες.
Υπογραφή στο Άαχεν, όχι στο Παρίσι
Το 2013, μισό αιώνα αργότερα, Γάλλος πρόεδρος ήταν ο Φρανσουά Ολάντ και η Γερμανίδα καγκελάριος ήταν ήδη περισσότερα από επτά χρόνια στο τιμόνι της χώρας της.
Τότε ξεκίνησαν οι πρώτες νύξεις για νέα Συνθήκη των Ηλυσίων.
Ο σοσιαλιστής Ολάντ τάχθηκε υπέρ, αλλά οι Γερμανοί δεν έδειξαν ενθουσιασμό. Ενδεικτική η στάση του πολιτικού επιστήμονα Αλφρέντ Γκροσέρ, ο οποίος υποστήριξε: «Προς τι, όταν το περιορισμένο περιεχόμενο της Συνθήκης των Ηλυσίων δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί;».
Έτσι έπειτα από μακρές και δύσκολες διαπραγματεύσεις, υπογράφεται σήμερα στο Άαχεν η νέα συνθήκη φιλίας υπό την «εικονική ματιά του Καρλομάγνου», όπως διατύπωσε πρόσφατα στο Παρίσι ο τέως πρόεδρος της γερμανικής Βουλής Νόρμπερτ Λάμερτ.
Οι Γάλλοι δέχθηκαν η νέα Συνθήκη να μην υπογραφεί στο Παρίσι, αλλά στην άλλη πλευρά των συνόρων, στο Άαχεν (ή Aix –la-Chapelle στα γαλλικά).
Σε αυτήν την πόλη απονεμήθηκε πέρυσι στον Μακρόν το βραβείο Καρλομάγνου για τη συμβολή του στην Ευρώπη. Ο Εμανουέλ Μακρόν έχοντας στο πλευρό του την Άνγκελα Μέρκελ θέλει να δείξει ότι εμμένει στη φιλοευρωπαϊκή του πολιτική και ότι ζητεί την άνευ ορίων εγγύτητα με τη μεγάλη γειτονική του χώρα, τη Γερμανία. Τα «κίτρινα γιλέκα» θα τον «υποδεχθούν» με διαδηλώσεις και στο Άαχεν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Αλλά και για την καγκελάριο Μέρκελ η συγκυρία μετά την αποχώρησή της από την προεδρία του κόμματός της δεν είναι και η καλύτερη.
Περιεχόμενο
Σύμφωνα με τη γαλλική οπτική γωνία, η νέα Συνθήκη στοχεύει στην ενίσχυση του ευρωπαϊκού πρότζεκτ, ιδιαίτερα σε εποχές που η Ε.Ε. περνά κρίση.
Στον πυρήνα των προβλέψεων δίνεται έμφαση στην εμβάθυνση της συνεργασίας στους τομείς ευρωπαϊκής, αμυντικής, εξωτερικής, οικονομικής, περιβαλλοντικής και αναπτυξιακής πολιτικής. Για πρώτη φορά Βερολίνο και Παρίσι εκφράζουν τη βούληση για καθορισμό κοινών κανόνων για εξαγωγές όπλων. Επ’ αυτού η Γαλλία συνεχίζει να εξοπλίζει τη Σαουδική Αραβία, τη στιγμή που η Γερμανία λόγω της υπόθεσης Κασόγκι έχει αναστείλει τις πωλήσεις.
Δημιουργείται ένας «γερμανογαλλικός οικονομικός χώρος», ως αποτέλεσμα δυσαρέσκειας Γερμανών επιχειρηματιών για γραφειοκρατικές διαδικασίες στη Γαλλία. Χώρος στη νέα συμφωνία δίνεται και στους πολίτες. Μέσω ενός «ταμείου πολιτών» θα χρηματοδοτούνται πρωτοβουλίες πολιτών και αδελφοποιήσεις πόλεων. Ακριβές ποσό δεν έχει ακόμη αποφασιστεί.
Σε πολιτικό επίπεδο θα συνεχιστούν οι συναντήσεις κορυφής και μεταξύ υπουργών, όπως προβλεπόταν και στη Συνθήκη των Ηλυσίων.
Το νέο που υπάρχει στη συμφωνία βρίσκεται σε επίπεδο κοινοβουλίων που προβλέπει «κοινοβουλευτική συνέλευση» μεταξύ των δύο χωρών. Σ’ αυτήν θα συμμετέχουν 50 βουλευτές από τη γερμανική βουλή και ισάριθμοι από τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και θα συνεδριάζουν δύο φορές τον χρόνο. Η πρώτη συνεδρίαση θα γίνει πιθανότατα τον ερχόμενο Φεβρουάριο.
«Δεν συνεπήρε του Γάλλους»
Η Φραντσίσκα Μπράντνερ, εκπρόσωπος του κόμματος των Πρασίνων, δεν αμφιβάλλει ότι ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση. «Εκείνο που πήγε λάθος είναι ότι δεν κατάφερε σε πολλές περιπτώσεις να απευθυνθεί σε όλους τους Γάλλους και τις Γαλλίδες, να τους συνεπάρει. Εμφανίστηκε αλαζών, σαν να μην ήθελε να ακούσει πού βρίσκονται τα προβλήματα. Κι αυτό ήταν η μεγαλύτερη αδυναμία του, ότι δεν έκανε όσα έπρεπε για την κοινωνική δικαιοσύνη. Βλέπουμε ότι ούτε ο οικολογικός εκσυγχρονισμός αλλά ούτε και η διατήρηση της δημοκρατίας λειτουργούν, εάν δεν έχουν οι πολίτες το συναίσθημα ότι τους αφορούν, ότι αποτελούν τμήμα της κοινωνίας».
Η Γερμανίδα βουλευτής επιμένει ότι η Γαλλία είναι χώρα που βρίσκεται σε θέση να κάνει μεταρρυθμίσεις, αλλά με διαφορετικό τρόπο από ό,τι στη Γερμανία. Το πρόβλημα που εντοπίζει εκείνη εστιάζεται στο κομματικό σύστημα.
«Το ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό η Γαλλία διαθέτει κομματικό σύστημα που να λειτουργεί» επισημαίνει. «Προκαλεί φόβο ότι αυτήν τη συζήτηση την κάνει ο Μακρόν, η Άκρα Αριστερά και η Άκρα Δεξιά. Όλα τα άλλα κόμματα καταποντίζονται ή απλώς δεν υπάρχουν. Πρόκειται για επικίνδυνη κατάσταση. Είναι κάτι που όλοι διαισθάνονται» προσθέτει.
Συνεχώς αρνητικοί οι Γερμανοί
Ελλείψει δημοκρατικού κέντρου, ο Μακρόν χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε τη στήριξη της Γερμανίας. Διότι για να κάνει τις παροχές που υποσχέθηκε θα πρέπει να βρει από κάπου τα χρήματα. Αλλά οι προτάσεις που έχει κάνει, όπως για παράδειγμα η επιβολή ψηφιακού φόρου για τη χρηματοδότηση του κοινωνικού κράτους, αντιμετωπίζονται αρνητικά από τη Γερμανία.
«Η Ευρώπη και η Γερμανία έχουν εγκαταλείψει τον Μακρόν εδώ κι έναν χρόνο» υποστηρίζει η Μπράντνερ. «Κάνει εκκλήσεις για δικαιοσύνη και ότι όλοι οι γίγαντες του διαδικτύου θα πρέπει να συμβάλλουν στον κοινωνικό τομέα, αλλά εδώ και μήνες η Γερμανία λέει όχι. Απορρίπτει, απωθεί. Κι εδώ ακριβώς είναι το μεγάλο ερώτημα, θα καταφέρουμε να πείσουμε τις κεντρώες δυνάμεις, τους δημοκράτες ότι θέλουμε να οικοδομήσουμε μια δίκαιη Ευρώπη; Εάν η απάντηση στον Μακρόν είναι συνεχώς αρνητική, θα πρέπει και εμείς να αρχίσουμε να αμφιβάλλουμε ότι θα το καταφέρουμε».
Πηγή: dpa, afp, Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
Επρόκειτο για δύσκολα χρόνια και ο ενθουσιασμός τότε ήταν μάλλον περιορισμένος. Οι Γερμανοί είχαν εγείρει την υποψία ότι ο πρόεδρος Ντε Γκωλ ήθελε να αποσπάσει τη νεαρή τότε Ομοσπονδιακή Γερμανία από το άρμα των ΗΠΑ. 
Ο σοσιαλιστής Ολάντ τάχθηκε υπέρ, αλλά οι Γερμανοί δεν έδειξαν ενθουσιασμό. Ενδεικτική η στάση του πολιτικού επιστήμονα Αλφρέντ Γκροσέρ, ο οποίος υποστήριξε: «Προς τι, όταν το περιορισμένο περιεχόμενο της Συνθήκης των Ηλυσίων δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί;». 
Η Φραντσίσκα Μπράντνερ, εκπρόσωπος του κόμματος των Πρασίνων, δεν αμφιβάλλει ότι ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση. «Εκείνο που πήγε λάθος είναι ότι δεν κατάφερε σε πολλές περιπτώσεις να απευθυνθεί σε όλους τους Γάλλους και τις Γαλλίδες, να τους συνεπάρει. Εμφανίστηκε αλαζών, σαν να μην ήθελε να ακούσει πού βρίσκονται τα προβλήματα. Κι αυτό ήταν η μεγαλύτερη αδυναμία του, ότι δεν έκανε όσα έπρεπε για την κοινωνική δικαιοσύνη. Βλέπουμε ότι ούτε ο οικολογικός εκσυγχρονισμός αλλά ούτε και η διατήρηση της δημοκρατίας λειτουργούν, εάν δεν έχουν οι πολίτες το συναίσθημα ότι τους αφορούν, ότι αποτελούν τμήμα της κοινωνίας». 
Ελλείψει δημοκρατικού κέντρου, ο Μακρόν χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε τη στήριξη της Γερμανίας. Διότι για να κάνει τις παροχές που υποσχέθηκε θα πρέπει να βρει από κάπου τα χρήματα. Αλλά οι προτάσεις που έχει κάνει, όπως για παράδειγμα η επιβολή ψηφιακού φόρου για τη χρηματοδότηση του κοινωνικού κράτους, αντιμετωπίζονται αρνητικά από τη Γερμανία. 
