Πώς άραγε έχει επηρεάσει ο αμερικανικός εμπορικός κολοσσός λιανικής πώλησης «Amazon», όχι μόνο το βιβλίο, αλλά και τον τρόπο που διαβάζουμε;
Αναμφίβολα βρισκόμαστε στο κατώφλι μίας νέας εποχής.
Οι δυνατότητες του Διαδικτύου επηρεάζουν όχι μόνο το πώς αγοράζουμε βιβλία, αλλά και πώς τα διαβάζουμε. Η DW σε εκτεταμένη έρευνά της προσπαθεί να δει τα πράγματα βαθύτερα.
Η καταιγίδα έχει ήδη ξεσπάσει γύρω από το βιβλίο, το Διαδίκτυο και τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Ποια αξία θα έχει το βιβλίο καθώς προχωράμε στην ψηφιακή εποχή;
Η ψηφιοποίηση έχει γίνει εδώ και καιρό μέρος του πολιτισμού μας και της καθημερινής μας ζωής. Έχει όλο και μεγαλύτερη επίδραση στη συμπεριφορά μας και στη σκέψη μας.
Στις μέρες μας μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε ποικίλους όγκους μαζικών συλλογικών δεδομένων σε χιλιοστά του δευτερολέπτου και να περάσουμε μέσα από πλημμύρα πληροφοριών, προσφορών και αξιοθέατων που μέχρι πρόσφατα ουδείς μπορούσε να φανταστείΣτις μέρες μας μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε ποικίλους όγκους μαζικών συλλογικών δεδομένων σε χιλιοστά του δευτερολέπτου και να περάσουμε μέσα από πλημμύρα πληροφοριών, προσφορών και αξιοθέατων που μέχρι πρόσφατα ουδείς μπορούσε να φανταστεί.
Αυτή η μακρόχρονη εξέλιξη γίνεται όλο και περισσότερο ορατή μέσα από την αναταραχή στην αγορά βιβλίων.
Στις ΗΠΑ, το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι ήδη καθιερωμένο. Οι αναγνώστες θεωρούν δεδομένο ότι επέτρεψαν να γίνουν διαφανείς ενώ τα βιβλιοπωλεία εξαφανίζονται.
Ήδη όμως έχει ξεσπάσει σύγκρουση στις ΗΠΑ μεταξύ της Amazon και του μεγάλου εκδοτικού Οίκου «Hachette». Έχει ξεκινήσει η σύγκρουση και στην Γερμανία μεταξύ του online γίγαντα και του εκδοτικού Οίκου Βonnier, με την Amazon να ασκεί πίεση στη γερμανική αγορά βιβλίων.
Είναι σαφές ότι η ανάπτυξη της δύναμης της Amazon έχει αλλάξει τον τρόπο των διαπραγματεύσεων και οι αποφάσεις μας ως καταναλωτές επηρεάζουν επίσης την αγορά. Πολλοί άνθρωποι από τεμπελιά βαριούνται να περπατήσουν ως το βιβλιοπωλείο ακόμη και στην κοντινή γωνία. Προτιμούν να τους παραδοθεί το βιβλίο μπροστά στην πόρτα τους. Η επιδίωξη της άνεσή μας έχει δημιουργήσει αυτό το τέρας. Υποστηρίξαμε αυτό το μονοπώλιο το οποίο τώρα χρησιμοποιεί τη δική του ισχύ για να επωφεληθεί. Γερμανοί και Αμερικανοί συγγραφείς έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους και διαμαρτύρονται για τον γιγαντισμό του διαδικτυακού λιανοπωλητή Amazon και υπερασπίζονται την αξία του βιβλίου τους στα ράφια των βιβλιοπωλείων.
Άλλοι όμως συγγραφείς και διανοούμενοι επικροτούν τις νέες ψηφιακές ευκαιρίες που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο δημοσιεύονται τα βιβλία. Η καταιγίδα γύρω από το βιβλίο και το μέλλον τους έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία στη Γερμανία αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ενώ πολλοί Γερμανοί τείνουν να είναι δύσπιστοι για τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις, οι Αμερικανοί είναι συχνά περίεργοι και χωρίς δισταγμούς στην προσέγγισή τους. Tη νέα αυτή κουλτούρα ασπάζονται εκείνοι οι στοχαστές που προβλέπουν την επερχόμενη ψηφιακή επέκταση.
Έχουμε γνωρίσει τους βιβλιόφιλους λάτρεις για το ξεπερασμένο (πια;) βιβλίο που γνωρίζαμε, εδώ και πάρα πολύ καιρό, λέει ο Αμερικανός ειδικός των μέσων ενημέρωσης Jeff Jarvis καθώς επαινεί τις δυνατότητες των πολλαπλών πηγών. Αυτό που θα γίνει με την ανθρωπότητα είναι να την μετατρέψει ώστε να σκεφτόμαστε όλοι μηχανικά, υποστηρίζει ο Αυστριακός συγγραφέας Marc Elsberg.
Και ο θεωρούμενος φιλόσοφος του Internet, Jaron Lanier, νικητής του εφετινού Βραβείου Ειρήνης του Γερμανικού Εμπορίου βιβλίων , προειδοποιεί ότι η κοινωνία μπορεί εύκολα να χειραγωγηθεί στον «γενναίο νέο μας κόσμο» των πολλαπλών δεδομένων.
«Έχουμε αυτή την κατάσταση όπου το βιβλίο έχει γίνει κάτι που μας διαβάζει αντί να το διαβάζουμε» λέει.
Βρισκόμαστε στη μέση μιας συζήτησης σχετικά με τις δραστικές πολιτιστικές αλλαγές που παρατηρούμε σήμερα. Δεν μπορούμε ακόμη να προβλέψουμε πού θα οδηγήσουν. Αλλά ήρθε η ώρα να εξετάσουμε τα ζητήματα που διακυβεύονται – και τις πιθανές συνέπειές τους.
Η μεταβαλλόμενη αγορά βιβλίων
Oι χώρες με την υψηλότερη κυριότητα των εφαρμογών e-Book είναι:
ΗΠΑ (30,6%)
Κάτω Χώρες (29,4%)
Ηνωμένο Βασίλειο (28,1%)
Βέλγιο (21,4%)
Δανία (18,2%) Πηγή: Bookboon
Παρά τη συμφωνία ορόσημο μεταξύ της Google και των Γάλλων εκδοτών για την ψηφιοποίηση των βιβλίων που «εκτυπώνονται» στο διαδίκτυο, κάποιοι φοβούνται ακόμη πως πλησιάζει ο ολοκληρωτικός θάνατος του βιβλίου όπως το γνωρίζουμε εδώ και αιώνες. Υπάρχουν φυσικά κι εκείνοι που ελπίζουν ότι τα παλιά βιβλία θα πάρουν μια νέα παράταση ζωής.
Στο 12ο διαμέρισμα του Παρισιού, το βιβλιοπωλείο Atout Livre γνωρίζει πολλές δραστηριότητες. Οι πελάτες περιηγούνται βλέποντας τις πιο πρόσφατες κυκλοφορίες, καθώς προσπαθούν να ξεφύγουν από το προσωπικό, που καθαρίζει συνεχώς τα ράφια.
Κι εδώ, η συμφωνία μεταξύ της Google και των Γάλλων εκδοτών έχει προκαλέσει ανησυχία.
Ο ιδιοκτήτης Jerome Dayre δεν γνωρίζει αρκετά για το τι πρέπει να κάνει για το δίσκο που θα ψηφιοποιήσει βιβλία και τα οποία δεν είναι διαθέσιμα. «Βρίσκομαι εντελώς στο σκοτάδι, δεν ξέρω τι θα συμβεί», λέει ο Dayre. «Έχω ήδη 600.000 έργα, οπότε απλά δεν ξέρω τι να σκεφτώ για όλα αυτά τα επιπλέον βιβλία».
Νωρίτερα τον Ιούνιο, η γαλλική ένωση εκδοτών (SNE) και η αμερικανική εταιρεία Google Inc. ανακοίνωσαν ότι είχαν υπογράψει συμφωνία για την ψηφιοποίηση μη έργων που δεν έχουν διατεθεί.
Μπορούμε τώρα να σκεφτούμε τον κόσμο χωρίς το Amazon;
Το Amazon είναι ηλεκτρονικό κατάστημα, αλλά όχι το μόνο. Το Amazon είναι καλό για ανθρώπους που δεν εγκαταλείπουν το σπίτι τους.
Αλλά για όσους εγκαταλείπουν το σπίτι τους περπατώντας έως το πλησιέστερο βιβλιοπωλείο για να παραγγείλουν ένα βιβλίο δεν είναι πρόβλημα. Μπορεί να συνδυαστεί με τον περίπατο και δεν χρειάζεται να πάει κανείς στο ταχυδρομείο.
Υπήρχε ζωή πριν από το Amazon και θα υπάρξει ζωή μετά το Amazon, αναφέρει επιστολή διαμαρτυρίας που προετοιμάστηκε από κοινού από το γερμανικό κέντρο Pen και τη γερμανική ένωση εκδοτών και βιβλιοπωλών.
Ο John von Düffel ήταν ένας από τους πρώτους συγγραφείς που την υπέγραψαν. Στον Γερμανό συγγραφέα απονεμήθηκε το Βραβείο λογοτεχνίας Aspekte για το πρώτο του μυθιστόρημα «Vom Wasser». Ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής του Γερμανικού Βραβείου Βιβλίου το 2006. Ο Düffel εργάζεται τώρα ως σύμβουλος στο Deutsches Theater Berlin και ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Βερολίνου.
Πληροφορίες από Deutsche Welle
Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
